Forbes reıtıngi: Qazaqstannyń baı-manaptar tizimi 25 bıznesmenmen tolyqty

ASTANA. KAZINFORM – Forbes Kazakhstan basylymy sońǵy 12 jyl qatarynan jyl saıyn elimizdegi eń dáýletti 50 kásipkerdiń tizimin jarııalap kelgen bolatyn. Bıyl alǵash ret basylym osy tizimdi keńeıtip, kásipkerler sanyn 75-ke jetkizip otyr.

Osy jyldyń 16 sáýirinde Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Qostanaı oblysyna jumys sapary barysynda sý tasqyny aýyrtpalyǵyn eńserýge járdemdesken bıznes ókilderimen jáne eriktilermen júzdesip, zardap shekken halyqqa naqty kómek kórsetý isinde bıznesmenderdiń róli zor ekenine aıryqsha nazar aýdarǵan edi.

«Bizdiń elimizde Forbes tizimine kiretin iri kásipkerler bar. Olarmen arnaıy kezdesemiz. Olar ár oblysqa, aýdanǵa, eldi mekenge bekitiledi jáne naqty jaýapkershilik júkteledi. Bul bir jaǵynan kásipkerlerdiń múddesine saı keledi. Óıtkeni, olar ózderiniń qosqan úlesiniń naqty nátıjesin kóretin bolady. Halqyna qaıyrymdylyq jasaǵan azamat retinde Sizderdiń de esimderińiz memleket tarapynan eleýsiz qalmaıdy dep oılaımyn», – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Basylymnyń jazýynsha, Prezıdenttiń dál osy sózinen keıin Forbes tizimine kirýge umtylǵan kásipkerler sany kúrt artqan kórinedi.

«Aıta keterligi, TOP-75-ke kandıdat irikteýde shynaıy problema boljanǵan joq edi. Biraq, ádettegideı iske saıasat aralasty. El Prezıdenti sý tasqynynan zardap shekken ár óńirdi qaıta qalpyna keltirý úshin olarǵa Forbes tizimine kiretin kásipkerler bekitiletindigin málimdegennen keıin oǵan qalaı bolǵanda da kirýge nıet tanytqandardyń sany geometrııalyq progrespen arta bastady», - dep atap ótedi basylym.

Sonymen, reıtıngke kirgen baı-manaptyń jıyntyq baılyǵy ótken jylmen salystyrǵanda 8,2 mlrd dollarǵa artyp, 46,63 mlrd dollarǵa jetip otyr. Eger bıyl da eń dáýletti 50 kásipkerdiń ǵana tizimi jarııalanǵanda olardyń jıyntyq baılyǵy 44,07 mlrd dollar bolsa, al ortasha máni ótken jylǵy kórsetkishten artyp, 8881,4 mln dollar bolar edi.

Reıtıngke buryn bul tizimde bolǵan 7 kásipker qaıta qosylsa, jańa esimder sany – 19. Olardyń kópshiligi biraz ýaqyttan beri jurttyń aýyzynda júrgeni belgili. Tizimge jańadan qosylǵan eki adamnyń biri – InDrive negizin qalaǵan Arsen Tomskıı. Ol ótken jyly kompanııasyn Qazaqstanǵa kóshirip, azamattyq ta alyp úlgergen bolatyn. Ekinshisi – Shveıtsarııada tirkelgen Harvest Group treıdıngtik-logıstıkalyq kompanııanyń negizin qalaýshy – Almaz Álsenov.

Forbes tizimine qaıta oralǵan kásipkerler jáne olardyń dáýleti

• Darıǵa Nazarbaevanyń baılyǵy – 590 mln dollar, reıtıngtegi orny – 15. Ol «Eýropa plıýs Qazaqstan» jáne «KTK» telearnasy» seriktestikterine ıelik etedi. «Regıon-Medıa» JShS-inde de úlesi bar.
• Sýhrab Mahmýdovtyń baılyǵy – 375 mln dollar, reıtıngtegi orny – 24. Aǵasy Farrýhpen birge Orbis Kazakhstan kompanııalar tobyna ıelik etedi.
• Vladımır Jumanbaevtyń baılyǵy – 365 mln dollar, reıtıngtegi orny – 25. Ol Dııar Qanashevpen birge «Altynalmas» kompanııasynyń 20 paıyz aktsııasyna ıelik etedi. Sonymen qatar, oǵan «Qarajyra» AQ-nyń 20 paıyzy da tıesili. Munan ózge de kompanııalary bar.
• Aleksandr Garberdiń baılyǵy – 282 mln dollar, reıtıngtegi orny – 33. Qazaqstan men Qyrǵyzstanda jumys isteıtin «Prıma dıstrıbıýshn» seriktestiginiń majorıtarlyq ıesi. Kompanııa halyq tutynatyn taýarlar dıstrıbýtsııasy salasyndaǵy eń iri kompanııalardyń biri sanalady.
• Almas Myńbaevtyń baılyǵy – 250 mln dollar, reıtıngtegi orny – 36. Nomad Life jáne «Nomad Inshýrans» saqtandyrý kompanııalarynyń jalǵyz aktsoneri ári Dırektorlar keńesiniń tóraǵasy. Ózge de kompanııalary bar.
• Nuráli Álıevtiń baılyǵy – 220 mln dollar, reıtıngtegi orny – 41. «Transtelekom» AQ-nyń, «Capital Holding» jáne «Darmen Holding» seriktesteriniń majorıtarlyq aktsıoneri. Dýbaıdaǵy Donatello Hotels and Resorts jáne Almatydaǵy Donatello boutique hotel qonaq úılerine, Almaty men Astanadaǵy meıramhanalarǵa ıelik etedi.
• Nurbol Nazarbaevtyń baılyǵy – 170 mln dollar, reıtıngtegi orny – 49. Ol «Prime Capital Invest» jáne «Prime Capital Holding» seriktesteriniń ıesi, «PLS ınvestıtsııalyq-qurylys kompanııasy» men «PLS-TM» seriktesteriniń teń ıeleriniń biri.

Forbes tizimine jańadan qosylǵan kásipkerler jáne olardyń dáýleti

• Reıtıngte 10-orynda turǵan Arsen Tomskııdiń baılyǵy – 920 mln dollar. Búginde InDrive qyzmeti álemniń 46 eliniń 749 qalasynda qyzmet kórsetedi. Reseıdiń Saha oblysynda qurylǵan kompanııa 2021 jyly 1,23 mlrd dollarǵa baǵalanǵan edi. 2022 jyldyń kúzinde Tomskıı kompanııa keńsesin ıAkýtııadan Almatyǵa kóshirdi. Al bir jyldan keıin ózi de Qazaqstan azamattyǵyn aldy.
• Aleksandr Chýkreevtiń baılyǵy – 290 mln dollar, reıtıngtegi orny – 32. Ol azyq-túlik kóterme saýdasymen aınalysatyn «Stell» jáne «Dalprodýkt» seriktestikterine ıelik etedi.
• Marat Jumannyń baılyǵy – 260 mln dollar, reıtıngtegi orny – 35. Ol Atasu Group kólik-logıstıkalyq kompanııasynyń negizin qalaýshy ári tıesi. Onyń quramyna «Atasu Logistics», «Dostyk Cargo Service», «Jetisý Asyl Servıs», «Jas Customs» seriktesteri kiredi.
• Aıjan Esimniń baılyǵy – 207 mln dollar, reıtıngtegi orny – 44. Baılyǵynyń basym bóligin «Qazfosfat» seriktestigindegi úlesin satý arqyly tapqan. Munan bólek «Sport Center» seriktestiginde jáne Petropavl nan-toqash kombınatynda úlesi bar.
• Almaz Álsenovtiń reıtıngtegi orny – 53. Ol Shveıtsarııada ornalasqan Harvest Group kompanııasynyń negizin qalaǵan. Kompanııa aýyl sharýashylyǵy daqyldary men ónimderiniń halyqaralyq dıstrıbýtsııasymen aınalysady. Teńiz jáne ishki logıstıka, saqtaý jáne óńdeý qyzmetterin kórsetip, eksport aldyndaǵy qarjylandyrý jáne saýda nesıesin de usynady. Kásipkerdiń baılyǵy – 160 mln dollar.
• 110 mln dollar baılyǵy bar Dýlat Qojamjarov óndiris oshaǵy Shymkent qalasynda ornalasqan Hill Corporation kompanııasyna ıelik etedi. Kásiporyn túrli maılaý materıaldaryn shyǵarady. Reıtıngtegi orny – 57.
• 59-oryndaǵy Vladımır Sıdelkovskııdiń baılyǵy 105 mln dollarǵa baǵalanady. Bıznesmenniń «Raqymjan-Petroleým» JShS-inde, «TsÝM» aktsıonerlik ınvestıtsııalyq jyljymaıtyn múlik qory» AQ-da úlesi bar. Baılyǵynyń biraz bóligin energetıkalyq sektordan taýyp otyr.
• Erem Arýtıýnıannyń baılyǵy – 103 mln dollar, reıtıngtegi orny – 60. Ol «Mechta» elektrondy jáne turmystyq tehnıkalar dúkeni jelisiniń majorıtarlyq aktsıoneri. Dúkenniń elimizdiń 44 qalasynda 96 saýda núktesi bar.
• Ibragım Akdrashevtiń baılyǵy – 103 mln dollar, reıtıngtegi orny – 61. Ol qurylys-montaj jumystary men servıstik qyzmetterdi oryndaıtyn «Neftestroıservıs LTD» JShS-niń ıesi. Kompanııa qurylymyna «CIS Kashagan», «KazahNefteGazServıs», «Kentz Kazakhstan» jáne «Batysstroıkontrakt Ltd» seriktesteri kiredi.
• Qanybekovter otbasynyń baılyǵy – 100 mln dollar, reıtıngtegi orny – 62. Olar «Petro Asia» AQ arqyly munaı óndiretin «Saýts-Oıl» seriktestiginiń 39,17 paıyz aktsııasyna ıelik etip otyr. Sonymen qatar «Nimex Logistics», «Nımeks-Trans» jáne «Helıkopter Servıs» seriktestikteri de osy otbasyna qaraıdy.
• Vıktor Býllerdiń baılyǵy – 96 mln dollar, reıtıngtegi orny – 64. Ol astanada taýarlyq beton men temir-beton buıymdaryn shyǵaratyn «Stroıkonstrýktsııa» AQ-nyń majorıtarlyq aktsıoneri.
• Erlan Baımuratovtyń baılyǵy – 93 mln dollar, reıtıngtegi orny – 65. Ol «KazFoodProducts» seriktesiniń negizi ıesi. Osy kompanııa arqyly oǵan «Baıan sulý» AQ pen «AzııaAgroFýt» AQ-taǵy majorıtarlyq úleske ıelik etip otyr. Munan ózge de seriktestikterde úlesi bar ekeni belgili.
• Qaparovtar otbasynyń baılyǵy – 86 mln dollar, reıtıngtegi orny – 67. Gaýhar Qapparova uly Nursultanmen birge quramyna munaı servıstik «Er Saı Kaspıan Kontraktor» men «Jandıg-S» JShS, Tin One Mining taý-ken kompanııasy jáne Quantum Stem mektepter jelisindegi úles kiretin Lancaster Group kompanııasyndaǵy úleske ıelik etedi.
• Saǵat Túgelbaevtyń baılyǵy – 85 mln dollar, reıtıngtegi orny – 68. Ol shveıtsarlyq First Montana Capital AG kompanııasy arqyly munaı óndiretin «Anaco» seriktestigine majorıtarlyq aktsıoner bolyp otyr. Ózge de kompanııalary bar.
• Vladıslav Lıdiń baılyǵy – 83 mln dollar, reıtıngtegi orny – 69. Ol reıtıngte 22-orynda turǵan Baqytbek Baıseıitovpen seriktes ári «TsentrKredıtBanki» AQ pen ınvestıtsııalyq «BCC Invest» AQ-tyń daýys beretin aktsııasynyń 11,16 paıyzyna ıelik etedi.
• Shyńǵys Beriǵojınniń baılyǵy – 74 mln dollar, reıtıngtegi orny – 71. Ol Qyzylorda oblysynyń Aşysaı ken ornynda munaı-gaz óndiretin «Kor» munaı kompanııasynyń 41 paıyzyna tikeleı jáne janama ıelik etedi.
• Berik Qanıevtiń baılyǵy – 64 mln dollar, reıtıngtegi orny – 73. Lancaster Group aktsıoneri ári Dırektorlar keńesiniń tóraǵasy. Munan ózge de kompanııalarda úlesi bar.
• ıÝrıı Paktyń baılyǵy – 64 mln dollar, reıtıngtegi orny – 74. Onyń Lancaster Group kompanııasynda 25 paıyz jáne basqa da kompanııalarda úlesi bar
• Tólegen Balǵymbaevtyń baılyǵy – 63 mln dollar, reıtıngtegi orny – 75. Ol bir jyldary Qazaqstannyń premer-mınıstri bolǵan Nurlan Balǵymbaevtyń uly. Onyń «Konsortsıým Isker», «West Dala» seriktestikterinde úlesi bar. «Ýest Oıl», «Alma Ist Vest Grýp», «KaspııMetall», «AMS-Real Estate» seriktestikterine baqylaý jasaıdy.