FEIK: Vaktsına ázirleý úshin bir jyl ýaqyt jetkiliksiz

NUR-SULTAN. QazAqparat - Áleýmettik jelilerde qazaqstandyqtar QazVac KVI qarsy otandyq vaktsınanyń ázirlenýin talqylaýda. Keıbireýlerdiń pikirinshe, preparat tym tez ázirlendi jáne bul ýaqyt klınıkalyq zertteýler júrgizý úshin jetkiliksiz boldy. Sondaı-aq, paıdalanýshylar vaktsınany synaý týraly derekter Dárilik zattar men medıtsınalyq buıymdardy saraptaý ulttyq ortalyǵynyń saıtynda preparat qazaqstandyq naryqqa túskennen keıin ǵana shyqqanyna kúmánmen qaraýda. QR Densaýlyq saqtaý mınıstrligi men Bıologııalyq qaýipsizdik problemalary ǵylymı-zertteý ınstıtýty bul jaǵdaıǵa qatysty túsinikteme berdi. Bul týraly QazAqparat stopfake.kz saıtyna silteme jasap habarlaıdy.

Álem boıynsha COVID-19 qarsy vaktsınalar rekordtyq qysqa merzimde ázirlendi. Preparatty tez arada jasaýǵa birneshe faktor septigin tıgizdi : álem boıynsha ǵalymdardyń birlesken jumysy, kóp mólsherde qarjylandyrý, SARS jáne MERS koronavırýstaryna qarsy vaktsınalardy ázirleý boıynsha qoldanystaǵy ázirlemelerdi paıdalaný, sondaı-aq klınıkalyq zertteýler fazalaryn qatar júrgizý múmkindigi.

«COVID-19 qarsy vaktsınany barynsha tez jasaý úshin ǵalymdar men ázirleýshiler birneshe túrli kezeńderde qatar jumys isteıdi. Vaktsınalardy ázirleýdiń jedeldetilgen protsesi aıtarlyqtaı mólsherde qarjy bólýdiń jáne joǵary deńgeıde saıası mindettemeler alýdyń arqasynda múmkin boldy», – dep habarlady Bıologııalyq qaýipsizdik problemalary ǵylymı-zertteý ınstıtýtynan.
Sondaı-aq, QR Densaýlyq saqtaý mınıstrligi otandyq preparat ınaktıvtendirilgen vırýs negizinde jasalǵanyn jáne bul tehnologııa jaqsy zerttelgenin, ondaǵan jyldar boıy qoldanylyp kele jatqanyn atap ótti.
«COVID-19-ǵa qarsy otandyq vaktsınany qysqa merzimde ázirleý týraly aıtsaq, qazaqstandyq vaktsınany óndirý tehnologııasy ondaǵan jyldar boıy synalǵanyn, onyń belgili jáne senimdi (belsendiligi joıylǵan vaktsına, tiri vırýs joq) ekenin eskerý qajet. Óndirýshiniń osy sııaqty vaktsınalardy jasaý tájirıbesi bar, bul rette tumaýǵa qarsy vaktsına týraly aıtyp otyrmyz», – dep túsindirdi departamenttegiler.
Sonymen qatar, Mınıstrlik ókilderi vaktsınany synaý týraly aqparatty Bıologııalyq qaýipsizdik problemalary ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń saıtynda «QR klınıkalyq zertteýler tizilimine» engizý rásimi týraly aıtyp berdi.
Vaktsınany jasaýshylar ınstıtýtqa onyń tıimdiligi men qaýipsizdigi týraly barlyq málimetterdi usynady. Aqparat BQPǴZI-ǵa kelip túskende barshaǵa qoljetimdi bolýy úshin uıymnyń saıtynda jarııalanady.
«Ulttyq ortalyq janynan mamandar men sarapshylardan, ınfektsıonıst ǵalymdar, epıdemıolog, mıkrobıolog, ımmýnolog, bıolog, farmakolog mamandardan, bıoetıka jónindegi ortalyq komıssııa, medıtsınalyq uıymdar ókilderinen turatyn Komıssııa quryldy. Komıssııa vaktsınanyń klınıkaǵa deıingi, klınıkalyq synaqtarynyń derekterine saraptama júrgizedi, onyń nátıjeleri boıynsha vaktsınanyń qaýipsizdigi, sapasy men tıimdiligi boıynsha oń nemese teris qorytyndy beriledi», – dep túsindirdi QR DSM ókilderi.
QazVac vaktsınasynyń klınıkalyq synaqtarynyń I jáne II fazalarynyń nátıjeleri The Lancet tobyna kiretin retsenzııalanatyn EClinicalMedicine medıtsınalyq jýrnalynda da jarııalandy.
Demek, QazVac vaktsınasy tıimdi jáne qaýipsiz. Klınıkalyq synaqtar kezinde jetekshi sarapshylar ony ázirleý jáne baǵalaý protsesin qadaǵalady. Preparat synaqtary týraly aqparat ázirleýshilerdiń usynýyna qaraı jarııalandy. Vaktsınany synaýdyń birinshi jáne ekinshi kezeńderiniń qorytyndylary týraly derekter Halyqaralyq ǵylymı retsenzııalanatyn jýrnalda usynyldy.