Eýropanyń qaı elderinde ekonomıkalyq teńsizdik joǵary

ASTANA. KAZINFORM – Eýropa ortalyq bankiniń (EOB) málimetterinshe, 2025 jyldyń birinshi toqsanynda Eýropada baılyqty bólýde aıtarlyqtaı teńsizdik baıqalyp otyr. Turǵyndardyń eń baı 5 paıyzyna búkil baılyqtyń 44,5 paıyzy tıesili bolyp otyr. Al turǵyndardyń jartysyna barlyq aktıvterdiń 5% ǵana tıip otyr, dep habarlaıdy Euronews.

Eýropada baılyq qalaı bólinip jatyr

UBS-diń «Jahandyq baılyq -2025» esebine sáıkes, Djınnı ındeksi (teńsizdik kórsetkishi, onda 0 – tolyq teńsizdik, 1 – absolıýtti teńsizdik) Eýropa elderi boıynsha qarastyrylǵan. Teńsizdiktiń eń joǵary deńgeıi Shvetsııada tirkelgen (0,75), al eń tómengisi Slovakııada (0,38).

Shvetsııadan bólek teńsizdik Túrkııada (0,73), Kıprde (0,72), Chehııada (0,72) jáne Latvııada (0,70) tirkelgen. Bularǵa qaraǵanda, baılyǵy durystaý bólingen elder Belgııada (0,47), Maltada (0,48) jáne Slovakııada (0,5).

Eýropanyń jetekshi ekonomıkalaryndaǵy teńsizdik

Eýropanyń iri ekonomıkalarynyń arasynda teńsizdik Germanııada tirkelgen, munda Djınnı koefıtsenti 0,68.

Ózge elderde jaǵdaı bylaısha qalyptasqan:

· Frantsııa — 0,59

· Ulybrıtanııa — 0,58

· Italııa — 0,57

· Ispanııa — 0,56

Shvetsııada teńsizdik nege mundaı jaǵdaıǵa jetken ?

Shvetsııa óziniń áleýmettik saıasatymen tanymal bolǵanymen, baılyqty bólý jaǵynan ol eń tómengi satyda tur.

Sebebi Shvetsııadaǵy tabys teńsizdiginiń sebepteri salyq saıasatyna baılanysty. Shvetsııalyq Arena Idé saraptamalyq ortalyǵynyń basshysy Lıza Pellıngtiń aıtýynsha, elde muraǵa qaldyrý, syıǵa tartý jáne múlik salyǵy qarastyrylmaǵan, al korporatıvtik salyq mólsherlemesi tómen. Bul baılyqtyń az ǵana toptyń qolynda shoǵyrlanýyna qolaıly jaǵdaı týǵyzady.

Baılyqtyń eń úlken úlesi baılarda: Maltadan Latvııaǵa deıin

Turǵyndardyń 5 paıyzyn quraıtyn eń baı adamdardyń úlesi ár elde árqalaı:

· Eń tómengi — Maltada (30,8%), Kıprde (31,4%), Nıderlandta (32,8%) jáne Gretsııada (33%)

· Eń joǵarǵy — Latvııada (54%), Avstrııady (53,1%) jáne Lıtvada (51,7%).

Germanııa men Italııada halyqtyń eń baı 10 paıyzyna baılyqtyń 60 paıyzy tıesili.

Ózge elderde:

· Frantsııa — 54,8%

· Ispanııa — 53,4%

· Irlandııa — 48,6%

· Nıderlandy — 46,2%

· Gretsııa — 45,4%

· Kıpr — 44,8%

· Slovakııa — 44,1%

Baspanaly bolý teńsizdikti tómendetedi

Eurofound sarapshylary Karlos Vakas-Sorıano men Ester Shandordyń aıtýynsha, baılyqtyń bólinisine áser etetin mańyzdy faktorlardyń biri – jyljymaıtyn múlikke ıelik etý. Olardyń pikirinshe, turǵyndardyń kópshiligi jeke baspanamen qamtamasyz etilgen elderde ekonomıkalyq teńsizdik deńgeıi ádette tómen bolady. Al qarjylyq aktıvter az ǵana toptyń qolynda shoǵyrlanǵan elderde kerisinshe – teńsizdik joǵary.

Teńsizdik ýaqyt óte kele qalaı ózgeredi ?

UBS pen Eýropalyq ortalyq banktiń (ETsB) derekterinde sál aıyrmashylyq bolǵanymen, jalpy úrdister uqsas.
Euronews taldaýyna sáıkes, Eýropada ekonomıkalyq teńsizdik deńgeıi sońǵy 15 jyl boıy joǵary kúıinde qalyp otyr. Bul kórsetkishtiń ózgerýine ártúrli faktorlar áser etedi — salyq saıasaty, tsıfrlandyrý deńgeıi jáne jahandyq ekonomıkalyq kúızelister.

Osyǵan deıin nemisterdiń jartysyna jýyǵy jumysyn aýystyrýdy oılap júrgeni týraly jazdyq.