Eýropalyq Odaq mıgranttardy qaıta ornalastyrý mehanızmin jasaıdy
ASTANA. KAZINFORM — Eýropalyq Komıssııa Ispanııa, Italııa, Grekııa jáne Kıprdiń «mıgratsııalyq qysymǵa ushyraǵanyn» anyqtady, bul baspana izdeýshilerdi EO-ǵa múshe basqa memleketterge qaıta ornalastyrýǵa negiz berip otyr, dep habarlaıdy Kazinform menshikti tilshisi.
Eýropalyq Komıssııa seısenbi kúni baspana jáne kóshi-qon máseleleri boıynsha jyldyq esep usyndy, onda Ispanııa, Italııa, Grekııa jáne Kıpr «mıgratsııalyq qysymǵa ushyraǵan» elder retinde ataldy.
— Ótken jyly bul elderge teńizden qutqarylǵandar da bar, mıgranttar «shamadan tys joǵary deńgeıde» keldi, — delingen Eýrokomıssııanyń málimdemesinde.
Osylaısha, 2026 jyly Ispanııa, Italııa, Grekııa jáne Kıpr basqa EO múshe memleketteriniń yntymaqtastyǵynan paıda kóre alady, bul baspana izdeýshilerdi óz aýmaǵyna qonystandyrý nemese qarjylyq qoldaý kórsetý túrinde bolýy múmkin.
Osy baǵalaýmen qatar, Eýrokomıssııa EO-ǵa múshe 27 memleketke qonys aýdarylatyn baspana izdeýshilerdiń jalpy sanyn jáne ár eldiń qandaı somany qosýy nemese óteýi kerek ekenin anyqtaý mehanızmi bolyp tabylatyn «Jyl saıynǵy nıettestik pýlyn» qurýdy usyndy.
Eýropalyq baspasózdiń naqtylaýynsha, pýl qurý usynysy jarııa emes. Ony EO múshe memleketteri talqylap, jyl sońyna deıin ár el úshin nıettestiktiń mólsheri men úlesin anyqtaýy kerek.
«Mıgratsııalyq qysymǵa ushyraǵandardy» qospaǵanda, ár múshe memleket óz halqynyń sany men jalpy JІÓ-ge proportsıonaldy túrde úles qosýy kerek jáne yntymaqtastyq pýlynda kórsetilgen qajettilikterdi qanaǵattandyrý úshin úsh nusqanyń birin tańdaı alady: belgili bir sandaǵy baspana izdeýshilerdi óz aýmaǵyna qonystandyrý, qonystandyrmaǵan árbir adam úshin 20 myń eýro tóleý nemese mıgratsııalyq qysymǵa ushyraǵan múshe memleketterdi jedel qoldaýdy qarjylandyrý.
EO elderi sońǵy sheshimdi EO bilikti kópshilik daýyspen qabyldaıdy, al zańmen belgilengen nıettestik qorynyń eń az mólsheri 30 myń qonys aýdarý jáne 600 mln eýro qarjylyq jarna retinde belgilenedi.
Eýrokomıssııanyń esebinde sondaı-aq «mıgratsııalyq qysym qaýpi bar» 12 el anyqtaldy: Belgııa, Bolgarııa, Germanııa, Estonııa, Irlandııa, Frantsııa, Horvatııa, Latvııa, Lıtva, Nıderland, Polsha jáne Fınlıandııa.
Bul elder «mıgratsııalyq qysymǵa» ushyraǵandarmen nıettestik tanytýǵa mindetti, biraq olardyń jaǵdaıy kelesi jyly proportsıonaldy emes mindettemelerden aýlaq bolý úshin qaıta baǵalanady.
Úshinshi top elderi «aıtarlyqtaı mıgratsııalyq jaǵdaıǵa tap bolǵandar» retinde jiktelgen: Bolgarııa, Chehııa, Estonııa, Horvatııa, Aýstrııa jáne Polsha. Olar nıettestik tanytýǵa mindetti, biraq Komıssııa kýálandyryp, basqa múshe memleketter maquldaýy tıis kvotalarynan bosatýdy suraı alady.
Esep jáne nıettestik pýly 2024 jyly qabyldanǵan kóshi-qon saıasatynyń negizgi reformasy bolyp tabylatyn Mıgratsııa jáne baspana týraly paktide kózdelgen «mindetti nıettestik» júıesin ázirleýdiń negizin quraıdy.
Majarstan premer-mınıstri Vıktor Orban, Polsha premer-mınıstri Donald Týsk jáne Slovakııa premer-mınıstri Robert Fıtso EO erejelerin engizbeıtinderin málimdedi, sebebi olar oǵan qarjylyq úles qosqysy nemese basqa elderden kelgen mıgranttardy qabyldaǵysy kelmeıdi.
— Polsha Mıgratsııalyq pakt aıasynda mıgranttardy qabyldamaıdy. Biz ol úshin aqy tólemeımiz, — dep jazdy Týsk esepti tanystyrylǵanna keıin áleýmettik jelilerde.
Býdapesht pen Varshava Eýrokomıssııaǵa paktini júzege asyrý josparlaryn usynǵan joq, dep moıyndady baspasóz máslıhatynda Іshki ister jónindegi Eýropalyq komıssar Magnýs Brýnner.
Zańsyz kóshi-qon — kóptegen eýropalyq elderdiń saıası kún tártibindegi ózekti másele. EO-nyń ártúrli partııalary men birlestikteri bul taqyrypty ózderiniń saılaýaldy baǵdarlamalary men platformalarynda belsendi túrde kóterip keledi.
Buǵan deıin Pavlodarda kóshi-qon zańnamasyn buzǵan 9 sheteldik el aýmaǵynan shyǵarylǵanyn jazǵan edik.