Eýropadan qazaq tarıhyna qatysy bar ejelgi kartalar tabyldy

ASTANA. QazAqparat -13 qyrkúıek kúni L.N. Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetinde ótetin «Deshti-Qypshaqtyń ortaǵasyrlyq tarıhy» atty halyqaralyq ǵylymı-teorııalyq konferentsııada «Babalar izimen» ekspedıtsııasynyń nátıjeleri jarııalanady. Bul týraly belgili qoǵam qaıretkeri, jıhankez Sapar Ysqaqov málim etti, dep habarlaıdy QazAqparat.

«Byltyr biz alǵash ret «Babalar izimen» atty  ǵylymı ekspedıtsıǵa shyǵyp, 8 elde bolǵan edik. Al bıyl sol ekspedıtsııany jalǵastyryp, 67 kúnde 22 eldi aralap keldik. Osy saparǵa barǵandardyń quramynda 5 adam boldy. Ekspedıtsııanyń maqsaty  - bizdiń babalarymyz tulparynyń tuıaǵy jetken elderge baryp, olardan qalǵan izdi zertteý. Atap aıtqanda, osy saparlarymyz óte nátıjeli boldy, kóp qujattar taptyq», - dep toqtaldy S. Ysqaqov Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetindegi baspasóz máslıhatynda.

Belgili bolǵandaı, ekspedıtsııada  XIV-XVII ǵasyrlarǵa tıesili kartalar tabyldy.

Óz kezeginde tarıhshy Jaqsylyq Sábıtov ekspedıtsııa barysynda qazaq tarıhyna qatysy bar, Qazaqstan aýmaǵy belgilengen birqatar kartalardy Eýropadan jınaýǵa múmkin bolǵanyn jetkizdi.

«Onda kóptegen qyzyq málimetter bar. Máselen, 1375 jylǵy  Katalondyq atlasta  Joshy ulysynyń memlekettik sımvoldary kórsetilgen. Sol kezde bolǵan qalalar men kerýender belgilengen. ıAǵnı sol kezeńde Uly Jibek joly jaqsy damyǵanyn baıqatady. Bul qyzyqty málimetter qamtylǵan kartalardyń biri», - dedi J. Sábıtov.

Budan bólek,  ol 1709 jyly Sibirde tutqynda bolǵan shved ofıtseri Iogann fon Stralenbergtiń kartasy jaıynda aıtyp berdi.

«Sibirde ol orystardyń kartasymen tanysqan. Olarda Qazaq handyǵynyń aýmaǵy belgilengen. Bul biregeı kartalardyń biri dep sanaýǵa bolady, sebebi onda Qazaq handyǵynyń tarıhı shekarasy men rýlardyń ornalasýy beınelengen», - dedi tarıhshy.

Aıta keteıik, halyqaralyq ǵylymı-teorııalyq konferentsııada qypshaq etnıkalyq qaýymdastyǵynyń qalyptasýy, olardyń ózge halyqtarmen baılanysy, shetelderde sáýlettik, mádenı-tarıhı muralary arqyly tarıhymyzdy tanytatyn taqyryptar qozǵalady.

Taratylǵan málimetke qaraǵanda, aldaǵy ýaqytta 30-40 serııadan turatyn babalardyń basqan izi men olardyń bolǵan jerleri týraly derekti fılmder tsıkli kórsetilmek. Onda belgili ǵalymdardyń suhbaty beriledi.