Eýropa «gollandııalyq aýrý» sımvolymen qoshtasty
ASTANA. KAZINFORM – Eýropadaǵy eń iri gaz ken orny Gronıngendi ıgerý «qaıta bastaý múmkindiginsiz» toqtatyldy. Nıderland burǵylaýdy resmı túrde toqtatty. Burǵylaý jumystarynyń saldarynan munda jer silkinisi turaqty túrde oryn alyp, úılerge zaqym tıgen, jergilikti turǵyndar zardap shekti, dep habarlaıdy Euronews.
Sımvolıkalyq rásim juma kúni ken orny 1959 jyly ashylǵan jerde ótti.
Gronıngen gazy koroldik baılyqtyń negizgi kózderiniń birine aınaldy. Biraq elge valıýta aǵyny quıylǵan resýrstyq serpilistiń keri jaǵy da boldy. Eldegi barlyq aqsha gaz ónerkásibine salyndy, ekonomıkanyń basqa salalary damymaı, ónerkásip jetkiliksiz qarjylandyryldy, bul 1970 jyldardyń ekinshi jartysynda deındýstrıalızatsııaǵa, jumys oryndarynyń qysqarýyna jáne ınflıatsııanyń ósýine ákeldi.
«Gollandııalyq aýrý» nemese Gronıngen áseri – kómirsýtekterge baı kóptegen elderge tán resýrstyq qarǵystyń bir túri.
Nıderland osy qate strategııanyń ekonomıkalyq saldaryn eńsergenimen, ekologııalyq problemalar áli de saqtalady.
Jyldar ishinde burǵylaý jumystary aımaqta kóptegen jer silkinisterin týdyrǵany belgili boldy, bul másele 2010-shy jyldary qıyndaı tústi. 2012 jyly Gronıngende 3,6 baldyq jer silkinisi boldy, bul aımaq tarıhyndaǵy eń kúshti zilzala edi.
1986 jyldan beri barlyǵy 1600-ge jýyq jer silkinisi tirkelgen – ondaǵan myń ǵımarat zaqymdandy, júz myńǵa jýyq adam zardap shekti.
2018 jyly ken ornyn ıgerýden birtindep bas tartý týraly túpkilikti sheshim qabyldandy. Burǵylaý jumystary 2023 jyldyń qazan aıynda toqtatyldy, alaıda 11 uńǵyma «qysqy aýa raıynyń qıyn jaǵdaılaryna» jáne «halyqaralyq jaǵdaıdyń belgisizdigine baılanysty» ashyq qaldy.
Degenmen, jańa jer asty dúmpýleriniń aldyn alý úshin burǵylaýdy toqtatý jetkilikti me, bul túsiniksiz, óıtkeni jer astynda qýystar qalyp otyr.
Gronıngen ken ornyn basqaratyn Shell jáne ExxonMobil kontsernderi arbıtrajdyq sotqa júgindi, ol Nıderland úkimeti qazir «jerlengen» orasan gaz qory úshin olarǵa ótemaqy tóleý kerek pe, joq pa degen máseleni sheshedi.
