«Essiz Maks» fılmindegideı: Astanada erekshe avtojarys ótti
ASTANA. KAZINFORM – Elordadaǵy 40-stantsııa arenasynda erekshe avtoshoý ótti. Ony tamashalaýǵa jınalǵan 10 myń kórermen bir sát «Essiz Maks» fılmine enip ketkendeı áserge bólendi.

Mashınalar maıdany
Motordyń gúrili, burqyraǵan benzın ıisi, kólikterdiń sart-surt soqtyǵysy, maıysqan, aıyrylǵan metaldyń shıqyldaǵan úni... Beıne bir gollıvýdtyq blokbasterdegi ne avtokaskaderler trıýgindegi kadrlar dersiń, biraq biz bul teńeýler arqyly Astanadaǵy avtojarysta jurt tamashalaǵan kórinisterdi sıpattap otyrmyz.

Bul jarysta eń jyldam kólik utpaıdy, eń berigi jeńiske jetedi. Talap sol, ár júrgizýshi óziniń kóligimen ózgeniń mashınasyn soǵyp, kúl-talqanyn shyǵarýy kerek. Sondyqtan da ınjenerler ár kólikti ózgeshe jabdyqtap, aýdarylmaıtyn, soqqanda qaq bólinip qalmaıtyn, ishindegi adamǵa zaqym kelmeıtindeı tyń sheshimder qoldanǵan.


Mundaı jarysta kóliktiń jaqsy jasaqtalýy ǵana jeńiske jetkizbeıdi eken. Qarsylasty urymtal tusta qaptaldan kelip soǵý, ony júre almaıtyn etip, qozǵalysqa jaýapty bólikterin talqandaý sekildi taktıka da saýatty qoldanylýy kerek. Elorda jurty bul jarysta osynda ákki aıla-tásildi, júrgizýshiniń jankeshtiligin, tehnıkanyń tózimdiligin kórip, kózaıym boldy.

– Bul jarystan alǵan áserimdi sózben jetkizý qıyn. Shok boldym deı salar edim, biraq ol sózdiń ózi meniń ishki sezimimdi dál asha almaıdy. Buryn mundaıdy tek Flatout oıynynda ǵana kóretin edim. Aǵamnyń shaqyrýymen kelgen edim, ókinbedim, – deıdi astanalyq Adelıa Sákenova.
Shaıqas aldyndaǵy kórinis
Arenaǵa áýeli 30 kólik shyqty. Búıirlerinde biri ázildep, biri urandap jazyp alǵan jazýlar menmundalaıdy: «Sońǵy maıdan», «Qanǵa qan», «Aıaǵyńdy kókten keltiremin», «Demeýshim – kórshi garajdaǵy jigit».

Kólikter aq, qyzyl tústermen ala-qula etip boıalǵan.
Borttarda jarnamalar da jazylǵan, alaıda demeýshilerdiń ázirshe anaý aıtqandaı ataqty kompanııalar emes, shaǵyn kásip ıeleri ekeni baıqalady: shınajóndeý, kólik jýý jáne dámhanalar ataýy.
Júrgizýshilerdiń jas ereksheligi de ártúrli, jıyrmanyń aınalasyndaǵy jas jigitter de, shashy býryl tartqan jigit aǵalary da baıqalady. Árqaısysy arnaıy qorǵanys kıimin kıgen, bastarynda shlem. Ózderine senimdi, qabaǵy qatýly, júzi susty.

Ashylý saltanaty
Jınalǵan jurttyń qarasy da qalyń, kólikter shaıqasyn kórýdi de asyǵa kútip tur. Uıymdastyrýshylar olardyń taǵatyn taýyspaı, ashylý saltanatyn tııanaqty ǵana ótkizdi.
Memlekettik Tý kóterildi, Ánuran aıtyldy. Astana avto-motosport federatsııasynyń prezıdenti Anatolıı Bondar men qoǵam qaıratkeri Elvar Agaev quttyqtaý sóz sóıledi. Artynsha – qozǵaltqyshtardyń gúrili. Tóreshi belgi bergen sátte, kólikter bir-birine tap berdi.

Bul jerde «Formýla-1»-diń erejeleri joq, talap basqa: soq, biraq óziń soqqy alma; bultalaqta, biraq qashpa; eń bastysy – qozǵaltqysh óshpesin.
Oıyn emes...
Jarys aldynda ár kólik pen júrgizýshi tehnıkalyq jáne medıtsınalyq tekseristen ótedi. Qaýipsizdik qańqasy, kóliktiń pasportta kórsetilgen salmaqtan aspaýy qadaǵalanady, anyqtamalar men saqtandyrý polısiniń bar-joǵy tekseriledi.

– Qatysýshylar men kórermenderdiń qaýipsizdigi – basty nazarda. Bul joly shoý sátti ótti. Aldaǵy ýaqytta mundaı sharalar jıi ótedi, bárińizdi shaqyramyz, – deıdi uıymdastyrýshylardyń biri Elvar Agaev.
Haos ishindegi tártip
Falstart jasaǵanǵa – aıyppul, syrttan kómek jasalǵan qatysýshy – jarystan shyǵarylady. Kólikten shyqsań da jarystan qýylasyń. Qatysýshylarǵa bul erejeler aldyn ala tanystyrylǵan, biraq jarys kezinde de olardyń saqtalýyn arnaıy tóreshiler qadaǵalap turdy.
Avtoázireıil
Jarysta qansha kólik júre almaı qalyp, dodany toqtatty. Tipti bir kóliktiń shanaǵy myjylǵan konservi bankasyna uqsap qaldy jáne úsh dońǵalaǵy isten shyqty. Sonda da ol qozǵalysyn toqtatpady. Keıin kólik júrgizýshisi «qozǵalys qorabyn qalaı aýystyryp otyrǵanymdy ózim de túsinbeı qaldym» dep áserimen bólisti.

Osynsha kóliktiń ishinde eń jany siri mashına Anton Chegodaev mingen avtomobıl bolyp shyqty.
– Jeńiske jettim, keremet sezim. Mundaı jarystar bizge kerek. Jınalǵan kórermender sany – sonyń aıǵaǵy. Bul týrnırge uzaq daıyndaldym, sondyqtan bul jeńis men úshin óte mańyzdy, – deıdi jeńimpaz.
Uıymdastyrýshylardyń aıtýynsha, bul sharanyń maqsaty kórermenge draıv syılap, shoý kórsetý ǵana emes, avtosportty keń aýdıtorııaǵa, ásirese jastarǵa nasıhattaý. Mundaı jarystar arqyly olar tehnıkalyq sport túrlerine jurttyń qyzyǵýshylyǵyn oıatqysy keledi.

Avtojarys – jaı ǵana motordyń gúrili emes, bul – komandalyq jumys, ınjenerlik tapqyrlyq jáne tabandylyq. Jastardy belsendi ómir saltyna, deneni shynyqtyryp, oıdy sergitetin mazmundy demalysqa tartýdyń bir joly.
Kórermenderdiń áseri men shynaıy yqylasyna qarap, uıymdastyrýshylar óz maqsatyna tolyq jetti deýge bolady.

Bul jarys bıylǵy avtosport maýsymynyń ashylýyna oraı uıymdastyryldy. Endi maýsymdy qorytyndylaý sharasy qyrkúıek aıynda Astanada ótedi. Onda jyldyń úzdik júrgizýshisi anyqtalady.