Eske alý vahtasy: 377 jaýyngerdiń súıegi qurmetpen jer qoınyna tapsyryldy
PETROPAVL. KAZINFORM – Soltústik Qazaqstan oblysynyń «Salang» klýbynyń músheleri Novgorod oblysynan «Eske alý vahtasynan» oraldy. Solardyń biri – Vladımır Pekarskıı ekspedıtsııadan alǵan áserimen bólisti.
— Vladımır, siz bul ekspedıtsııaǵa birinshi ret qatystyńyz ba? Buǵan deıin barsańyz bul jolǵy sapardyń ereksheligi nede?
— Joq, bul, shamamen onynshy saparym. Al bizdiń «Salang» áskerı-patrıottyq klýbynyń 30-ynshy ret barýy. Árıne, ár ekspedıtsııa bir-birine uqsamaıdy, top quramy ózgerip otyrady jáne bir jyly jer betine jaqyn jatqan jaýyngerlerdiń súıegin kóterdik. Ondaıda kúrekpen tolyq aýmaqty qazasyń. Bıyl blındaj, okoptarda jumys istedik. Bıyl aýa raıy qolaısyz boldy. Birneshe kún qar, burshaq aralas jańbyr jaýdy. Soǵan qaramastan tańerteń tamaǵymyzdy salyp alyp ormanǵa ketemiz. Bir topta úsh adamnan boldyq. Bireýimizde metall izdeýshi qural, qalǵandarynda kúrek. Qaı jerdi qazý kerektigin kórsetedi. Eki metr tereńdikke deıin qazǵan kezimiz boldy. Bıyl bizdiń jetekshimiz Aleksandr Azegov eń birinshi ret kelgen Novgorod oblysynyń Parfınskıı aýdanynda jumys istedik. Jalpy Qazaqstan, Reseı jáne Belarýsten 21 otrıad boldy.
— Bıyl SQO-dan jáne jalpy Qazaqstannan qansha adam «Eske alý vahtasyna qatysty?
— Qazaqstannan eki otrıad boldyq. Ekinshisi Aqtóbeniń «Álııa Moldaǵulova» klýbynyń músheleri. Bizdiń óńirden 9 adam bardyq, olardyń barlyǵy «Salang» klýby kýrsanttary jáne ınstrýktorlar.
— Jalpy ekspedıtsııanyń maqsaty ne, úmit aqtaldy ma?
— Maıdan dalasynda jatqan jaýyngerlerdiń súıekterin taýyp, qurmetpen qaıta jerleý. Eń bastysy — jaýyngerlik medalondardy tabý. Ol arqyly esimderin anyqtaýǵa bolady. Al tabylǵan medalon qazaqstandyqqa tıesili bolsa, tipten keremet.
Bizdiń otrıad jeke jumys barysynda úsh jaýyngerdiń súıegin tapty. Al jalpy barlyǵymyz Qyzyl áskerdiń 377 jaýyngeriniń súıegin qazyp aldyq. 12 medalon tabyldy, onyń jeteýin oqyp, soldattyń aty-jónderin anyqtaı aldyq.
Ekinshi Dúnıejúzilik soǵys boıynsha respýblıkadaǵy eń úlken mýzeı dep bizdiń «Salang» klýbynyń janynan ashylǵan mýzeıdi aıtýǵa bolady. «Eske alý vahtasyna» qatysqan 30 jyldyń ishinde bizdiń jetekshimiz Aleksandr Azegov saparlardan kóptegen jádiger ákeldi. Biz de óńirdegi mýzeılerge ekspedıtsııa kezinde tapqan zattarymyzdy syılaımyz. Onyń ishinde kaskalar, oq-dárilerdiń qaldyqtary, jaýyngerlerdiń jeke zattary bar.
— Siz izdeý tobynyń quramynda qandaı tapsyrmalardy jeke oryndadyńyz?
— Týrıst retinde tabıǵat aıasyna shyǵýdan múlde bólek áskerılendirilgen is-shara dep aıtýǵa bolady. Barǵan sátten lager quryp, turmystyq jaıdaıdy jasap, kúzet qoıylady. Qazba jumysyn júrgizýden bólek árqaısymyzdyń óz mindetimiz boldy. Komandır qaı jerdi qazatynymyzdy anyqtap, mindet qoıady. Starshına kúndelikti kezekshilikti bekitip, qadaǵalaıdy.
Sondaı-aq ol bizdiń kerek-jaraǵymyzdy túgendep otyrdy. Men bıyl túsirilimge jaýap berdim. Birer kúnde osy sapardan jasaǵan fılmdi jaryqqa shyǵaramyn. Sondaı-aq jergilikti áriptestermen, depýtattarmen baılanys ornattym. Іs-shara aıasynda bard ánder festıvali ótip, men Qazaqstan atynan qatysyp, eki án oryndadym.
— Maıdan dalasyna baryp qazba jumystaryn júrgizýdiń mańyzy nede?
— Osy ekspedıtsııaǵa barǵaly soǵys týraly túsinigim ózgerdi.Onyń qalaı ótkenin, bizdiń jaýyngerlerdiń jolyn, olar qazǵan okoptardy jáne qandaı shyǵyn bolǵanyn kóresiń. Bul — tarıh. Ony bilýge, artymyzdan kele jatqan urpaqqa jetkizýge mindettimiz. Soǵys degen ol — qantógis, qatygezdik. Soǵys qaıtalanbaýy kerek. Sondaı-aq biz eń bolmaǵanda osylaısha maıdan dalasynda qalǵan atalarymyzǵa qurmet kórsetemiz. Qazir bul jaıynda kereǵar pikir kóp. Keıbiri jer astynda jatyr ǵoı, jata bersin deıdi. Men ózim jolda jatqan jaýyngerdiń súıegin qazyp aldym. Onyń ústinen birneshe jyl boıy kólik júrip keldi.
Biraq bizge osy «Eske alý Vahtasyna» jınalyp, barýda qarjylyq jaǵynan qıyndyq bar. Óıtkeni bul saparǵa aqsha bólinbeıdi, demeýshilerdi izdeımiz. Bıyl tek bıletke ǵana 1,5 mln teńge jumsadyq. Bul qıyndyqqa qaramastan kKelesi jyly da ekspedıtsııaǵa baramyz. Maıdan dalasynda áli qanshama adamnyń súıegi shashylyp jatyr.
Esterińizge salaıyq, buǵan deıin soltústikqazaqstandyq ardager Boranbaı Ábishevtiń erligi týraly jazǵan edik.