Erjan Shynkeev: Qazaq kúresinen ómir boıyna shettetilgen joqpyn
Qazir elimizdiń 14 oblysy men Astana jáne Almaty qalalarynan iriktelip shyqqan eń myqty 34 balýan atalmysh dodanyń fınaldyq synyna qyzý daıyndyq ústinde. Olardyń qatarynda 2013 jyly ótken «Qazaqstan barysy» jarysynda basy daýǵa qalyp eki jylǵa qazaq kúresinen shettetilgen Erjan Shynkeev te bar.
Araǵa eki jyl salyp, qazaq kúresine qaıta oralǵan qaraǵandylyq Erjan Shynkeevke arnaıy qońyraý shalyp, «Qazaqstan barysy» týrnırine daıyndyǵy jaıynda áńgime órbittik.
Erjan Temirbekuly! Sizdi 2013 jylǵy «Qazaqstan barysy» týrnıriniń fınaldyq dodasynda Beıbit Ystybaevpen bolǵan beldesýde oryn alǵan daýǵa baılanysty qazaq kúresinen eki jylǵa shettetkeni esimizde. Bıyl qaıtadan dástúrli týrnırge oralǵanyńyzdy, «Qaraǵandy barysy» ataǵyn ıelengenińizdi estip jatyrmyz...
Iá, qazaq kúresi ár qazaqtyń qanynda bar qasıetti óner. Bul bizdiń tól sportymyz. Sondyqtan odan bir jola qol úzip ketý múmkin emes. Bir sátsizdikke bola qoldy biraq silteý jigittikke syn. Sol kezdegi tóreshilerdiń qateliginen eki jylǵa «qurbandyqqa» shalyndym. Biraq, meni eshkim qazaq kúresinen ómir boıyna shettetken joq. Ótken is ótti. Ótken kúnge ókpe óshti. Endi jańa kóńil-kúımen qaıta oralyp jatyrmyn.
«Eki jyl qazaq kúresinen ótetin eshqandaı jarystarǵa qatyspaısyń» degende qandaı kóńil-kúıde boldyńyz?
- Ol kúnderdiń bári artta qaldy. Endi ony eske alyp qaıtalaýdyń qajeti joq dep esepteımin. Biraq, dalada qalǵan joqpyn. Ózderińiz de bilesizder men dzıýdodan ulttyq quramanyń múshesimin. Sol quramada kúni búginge deıin jattyǵyp, el ishi-syrtyndaǵy jarystarǵa qatysyp júrmin. Dzıýdodan Olımpıada oıyndaryna barmaǵanym bolmasa ózge álemdik, halyqaralyq dodalarda el namysyn abyroımen qorǵap kelem. Sondyqtan qazaq kúresinen shettetken eki jylda eskerýsiz qalǵan kúnim bolǵan emes.
Bıylǵy «Qazaqstan barysyna» daıynydyǵyńyz qalaı?
Bir-eki aı bolyp qaldy. Tek osy «Qazaqstan barysy» týrırine daıyndalyp jatyrmyn. Kóńil-kúıim de, jattyǵýym da keremet.
Áńgimeńizge nazar salsaq, burynǵy ketken eselerińizdi qaıtarýǵa birjola bekingen sııaqtysyz?
Árıne, qandaı jarys bolmasyn joǵary kóńil-kúımen barý kerek. Ár sportshyda «jeńem» degen talap-jiger bolmasa ne úshin jarysqa barady. Men buıyrsa bas júldeni alý úshin beldesem.
Qazaq kúresindegi basty qarsylastaryńyz kim?
Eshkimdi bóle jarmaımyn. Qazaqtyń balýandarynyń barlyǵy myqty. Óz basym kim bolsa da beldesýge daıynmyn. Kúres degen qyzyq sport. Keıde ataǵy taýdaı alyptardy op-ońaı omaqastyra laqtyra salasyń. Keıde barmaqtaı baladan oılamaǵan jerden jyǵylyp qalasyń. Sondyqtan, anaý meniń qarsylasym, mynaý maǵan qarsylas emes deý ábestik.
«Qazaqstan barysyna» ózińiz qatyspaǵan sońǵy jyldardaǵy beldesýlerine qandaı baǵa berdińiz? Tóreshilerdiń ádildigin qalaı baǵaladyńyz?
Men biraq nárseni bilem. Qazaq kúresi sońǵy jyldary óte jaqsy joǵary deńgeıde damyp keledi. Sony bilem. Al «Qazaqstan barysyna» baǵany men emes halyq beredi. Al bizge keregi tóreshilerdiń ádildigi...
- Áńgimeńizge rahmet!