Ertis boıynda mektepterde oryn tapshylyǵy qalaı sheshiledi
PAVLODAR. KAZINFORM - Shahar halqynyń óse túsýi Ertis-Baıan óńirindemektep tapshylyǵyn týdyryp kelgeni málim. Ásirese, oblys ortalyǵynda bul túıtkil aıqyn sezilip otyr. «Jaıly mektep» ulttyq jobasy bul máseleni túpkilikti sheshýge qanshalyqty yqpal etedi.
Bıyl 5 jańa mektep ashylady
Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń bilim salasyna qatysty bergen tapsyrmalarynyń nátıjesinde úlken shaharlardaǵy oryn tapshylyǵy máselesi sheshile bastady. Bıyl Pavlodarda «Jaıly mektep» ulttyq jobasy boıynsha 2 mektep ashylýy kerek.
— «Jaıly mektep» ásirese Pavlodar qalasynyń oqýshylaryn jarylqaıyn dep tur. Bıyl jalpy oblysta memlekettik baǵdarlamalar aıasynda óńirimizde bes mektep ashylsa, sonyń ekeýi «Jaıly mektep» ulttyq jobasy boıynsha Pavlodarda tusaýyn kesedi. Sondaı-aq Aqqýly aýdanynyń Tilektes aýylynda, Ertis aýdanynyń Bulanbaı aýylynda, Pavlodar aýdanynyń Birlik aýylynda jańa bilim ǵımarattary oqýshylar ıgiligine tapsyrylady. Bes mekteptiń qurylysyna jalpy somasy 12,3 mlrd teńge bólinip otyr. Onyń ishinde eki «Jaıly mekteptiń» qurylysyna — 10,8 mlrd teńge, 3 aýyldyq mekteptiń qurylysyna — 1,5 mlrd teńge jumsaldy, — deıdi oblystyq bilim berý basqarmasy basshysynyń mindetin atqarýshy Gúlmıra Bashırova.
Oqýshy oryndarynyń tapshylyq máselesin sheshýge baǵyttalǵan jańa bilim uıalarynyń qurylysyna keńirek toqtala ketsek. «Jaıly mektep» ulttyq jobasy boıynsha boı kóteretin qos mektep jalpy sany 1,8 myń oqýshyny qabyldaıdy. Onyń biri 1200 oqýshyǵa arnalyp (№ 48 mektep) «Dostyq» shaǵyn aýdanynda salynǵan záýlim bilim berý ǵımaraty bolsa, ekinshisi Gagarın kóshesinde turǵyzylyp jatqan 600 oqýshyǵa laıyqtalǵan № 47 mektep qurylysy. «Dostyq» shaǵyn aýdanyndaǵy 1200 oryndyq mektep salyndy. Al Gagarın kóshesindegi qurylysqa merdigerlik uıym «VentKarkaraServis» JShS jaýapty.
Aýyldar da eskerýsiz qalǵan joq
Pavlodar aýdanynyń Birlik aýylynda turǵyzylyp jatqan 120 oryndyq mektep qurylysy da oqýshy oryndarynyń tapshylyǵyn sheshýge baǵyttalǵan. Anyqtama retinde aıtyp óteıik, Birlik aýylynda turatyn eresekter sany — 422 adam, al balalar sany — 130. Munda mektep jasyndaǵy balalardyń sany jyl saıyn kóbeıip keledi. 2022-2023 oqý jylynda — 97, 2023-2024 oqý jylynda — 99, al byltyr 104 oqýshy bolǵan. Biraq aýylda mektep joq. Soǵan oraı Birlik aýylynan 94 bala jáne Jertumsyq aýylynan 45 bala kún saıyn Zarıa orta mektebine jetkizilip oqytylyp keldi. 120 oryndyq jańa mektep ashylsa bul másele túbirimen sheshiledi. «FirstNationalConstruction» JShS jaýapty qurylys jumystary 1 qyrkúıekke deıin tolyq aıaqtalady dep otyr.
Al aıadaı ǵana Tilektes aýylyndaǵy eski mekteptiń máselesi burynan aıtylyp kelgen. Jergilikti bilim bólimindegiler ótken ǵasyrdyń jetpisinshi jyldary qamystan salynǵan ǵımaratty bastapqyda apatty jaǵdaıda dep tanyǵysy kelmegen edi. Belsendi azamattardyń talap etýiniń arqasynda byltyr saraptama qaıta taǵaıyndalyp, mekteptiń ábden qaýsap turǵany dáleldendi. Osylaısha 90 oqýshyǵa, onyń ishinde 20 oryndyq shaǵyn ortalyǵy bar zamanǵa saı bilim ǵımaratynyń qurylysy jedel qolǵa alyndy. Buıyrsa, bıyl qyrkúıekte jańa mektep paıdalanýǵa beriledi. Sońǵysy, Bulanbaı aýylyndaǵy jańa mektep órtenip ketken burynǵy mektep ǵımaratynyń ornyna salynyp jatyr.
Bilim berý basqarmasynyń málimetinshe, bilim berý ınfraqurylymyn qoldaý qorynyń esebinen qazirgi ýaqytta joǵarydaǵylarǵa qosa Pavlodar qalasyndaǵy A. Baıtursynov atyndaǵy orta mektepke 288 oryndyq qosymsha ǵımarat qurylysy salynyp jatyr.
Jańa mektepter oryn tapshylyǵyn 70 paıyzǵa azaıtady
Gúlmıra Bashırovanyń aıtýynsha, qazir Pavlodarda 6308 oqýshy ornynyń tapshylyǵy bar úsh aýysymdy 6 mektep jumys isteıdi. Bıyl «Jaıly mektep» jobasy aıasynda iske qosylatyn eki jańa mektep esebinen shaharda 4416 jańa oqýshy ornyn ashý (keıbir mektepterdegi 2 aýysymdyq oqytý ereksheligin eskersek) josparlanǵan. Nátıjesinde oryn tapshylyǵy máselesi 70 paıyzǵa sheshiledi eken. Bul qýantarlyq kórsetkish. Iá, qos mekteptiń ashylatynyna qaramastan shahardaǵy oqýshy oryndarynyń tapshylyǵy bıyl da saqtalyp qalatyny anyq. Deıturǵanmen máseleni túpkilikti joıý úshin 2026-2027 jyldary Ýsolka shaǵyn aýdanynda jańadan 1200 oryndyq mektep salý josparlanǵan. Qazir oblysta 166 mektep 2 aýysymda jumys isteıtinin de aıtyp ótýimiz kerek.
— Jańadan ashylatyn mektepterge pedagogıkalyq kadrlar jasaqtalyp jatyr. Oqý-aǵartý mınıstriniń 2025 jylǵy 31 naýryzdaǵy № 57 jáne Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstriniń 2025 jylǵy 31 naýryzdaǵy № 96 «Memlekettik bilim berý uıymdarynyń birinshi basshylary men pedagogterin laýazymǵa taǵaıyndaý, laýazymynan bosatý qaǵıdalaryn bekitý týraly» birlesken buıryǵyna sáıkes, bos oryndar týraly aqparattar jarııalanady. 2025-2026 oqý jylynyń bastalýyna deıin bos oryndar tolyq jabylýy josparlanǵan. Joǵaryda atalǵan buıryqtyń 96-tarmaǵy keıbir jaǵdaıda pedagogterdi konkýrstyq rásimnen ótpeı-aq aýystyrýǵa múmkindik beretinin aıtýymyz kerek. Oqýshylardyń belgili bir kontıngenti jańa bilim berý uıymyna kóshkende álgi synyptarda sabaq bergen, synyp jetekshiligin júzege asyrǵan pedagogter bul múmkindikti paıdalana alady. Sondyqtan jańa bilim uıalaryn mamanmen qamtamasyz etýde máseleler bolmaýy kerek, — deıdi Gúlmıra Qaıyrbergenqyzy.
Qazirgi ýaqytta óńir boıynsha orta bilim beretin pedagogtardyń sany — 13 324 adam, oqýshylar sany — 116 187 bala. Mektep dırektorlarynyń ortasha jasy 43-te. Muǵalimder arasynda jaratylystaný-matematıkalyq baǵyttaǵy pedagogterge tapshylyq bar. Ótken oqý jylynda oblysqa 229 jas pedagog kelgen. Bıyl keletin jas mamandardyń tolyq sany qyrkúıek aıynda belgili bolmaqshy.
Qazaq tili qanatyn jaıǵan «Dostyq»
Atap óterligi, «Dostyq» shaǵyn aýdanyndaǵy zamanǵa saı jańa bilim oshaǵy «Keleshek mektepteri» memlekettik baǵdarlamasyna engen. Onyń qurylysy búginde tolyq aıaqtalyp, ashylýyn kútip tur. Oqý ǵımaraty ınklıýzıvti oqytý men tsıfrlandyrý talaptaryna saı salynǵan. Erekshe qajettiligi bar balalarǵa jedelsaty, pandýs pen taktıldi jolaqtar jasalǵan. Munda IT jáne STEM kabınetteri, óner synyptary, túrli sheberhanalar men eki sport zaly bar.
— Mektep keń, jaıly, eń bastysy oqýshylardyń qaýipsizdigi qamtamasyz etilgen. Bul mektep 10 bloktan turady. Bastaýysh jáne joǵary synyp oqýshylary eki túrli bloktan jeke kire alady. Óńirimizdiń ózge mektepterinde mundaı qolaıly jaǵdaılar jasalmaǵanyn aıtýymyz kerek. Mysal úshin keleshekte munda bilim alatyn balalar úzilis ýaqytynda kitap oqyp, tynyǵa alady, ulttyq oıyndar oınaıdy. Mektep janynda tutastaı sport qalashyǵy turǵyzylǵan. Onda fýtbol jáne basketbol alańdary, hokkeı korty, oıyn alańdary ornalasqan. Sońǵy jyly Pavlodar qalasynda «Dostyq» shaǵyn aýdany qarqyndy damyp keledi. Munda qazir jumys istep turǵan bir ǵana mektep bar. Jańa bilim shańyraǵy oryn tapshylyǵyn boldyrmaý maqsatynda, oqýshylardy tolyqtaı bilimmen qamtamasyz etý maqsatynda salyndy. Mektepte keleshekte 90-ǵa jýyq pedagog eńbek etetin bolady, — deıdi № 48 mektep dırektorynyń mindetin atqarýshy Aınur Bekbaeva.
Buǵan deıin Pavlodar qalasynyń bıligi «Dostyq» shaǵyn aýdanynda salynyp bitip qalǵan jańa «Jaıly mektepte» oqytý qazaq tilinde júrgiziletinin habarlaǵan. Jalpy bul jańa aýdan ári oǵan qonystanǵandardyń deni — ózimizdiń qarakózder.
— Qazirgi tańda qarqyndy túrde damyp jatqan «Dostyq» shaǵyn aýdanynda mektep jasyndaǵy 747 bala turady. Olardyń 80 paıyzdan astamy memlekettik tilde bilim alady, biraq kórshi № 21 orta mektepte jáne Táshenev, Momyshuly mektepterinde, Bókeıhan atyndaǵy lıtseıde, sondaı-aq shaǵyn aýdannan tys ózge jerlerde oqýǵa májbúr. Jańa «jaıly mektep» bul balalarǵa óz úılerine jaqyn jerde bilim alýǵa múmkindik berip, bolashaqta «Dostyqtyń» jas turǵyndary úshin qolaıly jaǵdaı jasaıdy, — dep málimdedi qalalyq bilim berý bóliminen.
Byltyr bul aýmaqta birneshe júz páter paıdalanýǵa berildi. Al bıyl 200-den astam páterden turatyn taǵy úsh turǵyn úı salynyp jatyr. Aýmaqtaǵy balalardyń sany joǵaryda atalǵan tsıfrdan da eselene túsetini anyq. Jańa mektep esebinen kórshiles qazaq synyptary bar mektepterdiń júktemesin azaıtý josparlanyp otyr. Máselen, «Dachnyı» shaǵyn aýdanyndaǵy 1200 orynǵa arnalǵan № 21 mektepte qazir 2134 oqýshy bilim alyp júr. «Dostyqtyń» balalary qatynap oqıtyn Kenjekól orta mektebinde 1020 orynnyń ornyna shamamen 1500 oqýshy bilim alýda, olardyń 917-si qazaq tilinde oqıdy.
Buǵan deıin Pavlodarda basshysyz otyrǵan mektepterdiń kóbi aýyldarda ornalasqany týraly jazǵanbyz.
Sondaı-aq Qazaqstan qalalaryndaǵy jeke mektepterde oqý aqysy qansha turatynyn tarazylyp kórgenbiz.