Erteń «Uly dala joryǵy» Halyqaralyq marafon-báıgesi bastalady

ALMATY. KAZINFORM — Erteń Almaty oblysynda Halyqaralyq «Uly dala joryǵy» marafon-báıgesi bastalady. Bes kúnge sozylatyn joryq Jeńistiń 80 jyldyǵyna arnaıy uıymdastyrylyp jatyr.

– Bul shara Jeńistiń 80 jyldyǵyna arnalyp otyr. Ózderińiz bilesizder, bul soǵysqa Qazaqstannan 1,2 mıllıonnan asa adam ketken. Onyń 600 myńǵa jýyǵy oralmaǵan. Bizde Uly Otan soǵysynyń yzǵary tımegen otbasy joq dese bolady. Sol sebepti V Halyqaralyq «Uly dala joryǵy» marafon-báıgesin osy aıtýly kúnge arnap otyrmyz, – deıdi Respýblıkalyq Joryq at sporty federatsııasynyń prezıdenti.

Baqytjan Turlybekov «Uly dala joryǵynyń» negizgi maqsatyn túsindirdi.

– «Uly dala joryǵy» – álemdegi eń myqty jylqy tuqymyn anyqtaıtyn dalalyq laboratorııa desek te bolady. Jalpy tulpar – bul qazaqtyń rýhy. Al «Uly dala joryǵy» – qazaqtyń jadyna sińgen rýhty tiriltýdiń biregeı joly dep aıtsam, qatelespeımin. Biz Qonaev qalasynan 10 mamyr kúni tańǵy 7-de jolǵa shyǵamyz. Odan keıin Baqanas arqyly, Іle ózenin jaǵalaı otyryp, 500 shaqyrymnan keıin qaıtyp Qonaev qalasyna kelemiz, – deıdi ol.

Bıylǵy joryqqa 20-dan asa komanda qatysýy múmkin. Tipti sheteldik quramalardyń birazy marafon bastalatyn aýmaqqa jetip te úlgeripti.

– Bıylǵy joryqqa 20-dan asa komanda kútip otyrmyz. Shetelden 6 komanda kelip jetti. Olar – Ońtústik Afrıka, Majarstan, Iran, Reseı, Qyrǵyzstan elderinen kelgen. Endi Túrkııa men Reseıden taǵy 2 komandany kútip otyrmyz. Mońǵolııadan keletin qatysýshylarymyz qujat máselesine baılanysty shekaradan óte almaı qaldy. Al Qazaqstannan kemi 13 komanda qatysady dep josparlanǵan, – deıdi Baqytjan Turlybekov.

Respýblıkalyq Joryq at sporty federatsııasynyń prezıdenti «Uly dala joryǵy» báıgesine qatysýǵa nıetti azamattar qandaı talaptarǵa saı bolý kerektigin aıtty.

– Eń bastysy, sportshylardyń jasy 18-den asqan bolýy kerek. Medıtsınalyq anyqtamalary, 5 kúnge saqtandyrý polısi bolýy qajet. Sosyn shabandozdyń salmaǵy barynsha jeńil bolǵany abzal. Bul – ár komandanyń óziniń múddesi úshin, – deıdi uıymdastyrýshy.

Baqytjan Turlybekov mundaı jarystar Arab memleketterinde de uıymdastyrylatynyn aıtady. Bir ereksheligi – onda shabandozdar jalǵyz ózi 160 shaqyrym aralyqta jarysady eken.

– «Uly dala joryǵy» – bul komandalyq sport túri. Ózge memleketterde jalǵyz atpen 160 shaqyrymdy baǵyndyrady. Al ózderińiz biletindeı, «Uly dala joryǵy» báıgesinde shabandozdar 2022 jyly – 1200 shaqyrym, 2023 jyly – 1300 shaqyrym aralyǵynda synǵa tústi. Bul – komandamen uzaq qashyqtyqqa shabatyn álemdegi jalǵyz at sport túri desek bolady, – deıdi ol.

Federatsııa prezıdenti buǵan deıin 1300 shaqyrymǵa sozylǵan jarys jolynyń bıyl nelikten 500 shaqyrymǵa qysqarǵanyn túsindirdi.

– 1946 jyly Uly Otan soǵysynan keıin Túrikmenstan aýmaǵynda osyndaı jarys ótkizilgen. Ol jerde jalǵyz at kúnine 100 shaqyrymnan júrip, 5 kúnde 500 shaqyrymdy baǵyndyrýy kerek. Ol kezdegi esep boıynsha 1-oryndy aqylteke jylqysy alǵan. Ol jarys jolyn 62 saǵat 10 mınýtta shaýyp ótken. Bul – tarıhı fakt. Al bizde byltyr bul aralyqty 28 saǵatqa tolmaıtyn ýaqytta ótti. Sondyqtan biz halyqaralyq deńgeıdegi quramalar kóptep qatysýy úshin 1300-den 500 km-ge túsirdik. Biz qashyqtyqty uzartýymyzǵa da bolady. Qazaqstandyq komandalar ondaı uzaq qashyqtyqqa daıyn. Biraq bizdiń maqsatymyz – sheteldik komandalardy tartý, – deıdi Baqytjan Turlybekov.

Bıylǵy dodada jeńiske jetken komandaǵa 100 myń AQSh dollary syıǵa berilmek.

– Komanda jeńiske jetti dep eseptelýi úshin 5 attyń kemi 3-eýi márege jetýi tıis. Jalpy quramanyń 5 aty tolyqtaı mejege jetse, 100 myń dollar utyp alady. 2-orynǵa – 60 myń dollar. 3-orynǵa – 40 myń dollar. Júldegerler reglamentke saı, at sanyna baılanysty anyqtalady, – deıdi federatsııa prezıdenti.

Esterińizde bolsa, joryqtyń alǵashqy jyldary qazaqtyń Adaı men Qostanaı jylqylary joǵary nátıje kórsetken edi.

– 2022 jyldyń jeńimpazy – Adaı jylqysy. Memleket basshysy 2022 jyly qarasha aıynda Adaı jylqysyn ulttyq brend dep jarııalaǵan edi. 2023 jyly Qostanaı jylqysy úlken nátıje kórsetti. Byltyr barynsha ádil bolýǵa tyrystyq. Bul joly Reseıden kelgen «Kabardın» Balqar komandasy 1-oryn aldy. Olar jylqy zaýytynyń aralasqan attarymen keldi. Olardy 30 jyldan astam tájirıbesi bar adamdar daıyndaıdy. Al bizde mundaı uzaq jarystar sońǵy 5–10 jylda ǵana qolǵa alyna bastady. Al «Uly dala joryǵynyń» bastalǵanyna 3-aq jyl boldy, – deıdi joryq uıymdastyrýshysy.

Osyǵan deıin Túrikmenstanda Aqalteke jylqylarynyń jarysy bastalǵany týraly jazdyq.