Ermek Tursynov 500 mln teńge alyp, kıno túsirmegen - mınıstrlik
ASTANA. KAZINFORM - Mádenıet jáne aqparat mınıstrligi «Kınematografııa týraly» zańymen retteletin otandyq kınoındýstrııany qoldaý úshin naqty sharalar qabyldaýda.
Alaıda, mınıstrlik júrgizgen taldaý nátıjesi boıynsha, kınogerlerdiń deni sapaly ónim shyǵarýǵa jáne ony nasıhattaýǵa múddeli emes, dep habarlaıdy mınıstrliktiń baspasóz qyzmeti.
Baspasóz qyzmetiniń málimetterine qaraǵanda, «Ulttyq kınony qoldaý ortalyǵy» memlekettik qarjylaı qoldaý berý úshin ashyq konkýrstar uıymdastyryp, olardy irikteýmen aınalysady.
«Kıno ortalyǵy jumys istegen 5 jyl ishinde 103 jobaǵa qarjy bólingen, jalpy quny 19 mlrd teńge turatyn túrli janrda 98 fılm túsirildi. Onyń ishinde 42 kórkem, 23 derekti, 25 qysqametrajdy, 8 anımtsııalyq fılm bar. Kınoteatrlarǵa, televızııalyq jáne onlaın prokatqa tek 23 kartına shyqqan (kórkem fılm – 20, derekti fılm – 3). 2023 jylǵa deıin túsirilgen 27 fılm bıyl kórsetilmek. Sonymen qatar prokatty uıymdastyrý úshin, Mınıstrlikten prokat kýáligin alý ǵana jetkilikti ekenin eskerý qajet. Biraq osyǵan deıingi tájirıbe kórsetkendeı, rejısserlerdiń kóbi festıvaldar men konkýrstarǵa arnap fılmder túsiredi nemese avtorlyq kıno daıyndaıdy. Osylaısha ózderiniń jeke shyǵarmashylyq ambıtsııalaryna basymdyq berip, kópshilik aýdıtorııa suranysyn umytyp ketip jatady. Kassalyq jınaq kólemi nebári 1,5 mlrd teńgege jetken, bul ulttyq fılmder prokatynyń tómendigin aıqyn kórsetedi»,-delingen habarlamada.
Sondaı-aq onda qazaqstandyq kórermenniń áli kúnge deıin keı kartınalardy kórmeýiniń basty sebebi – óndirýshiler men avtorlardyń prokatqa shyǵarýǵa degen nıetiniń joqtyǵy ekeni aıtylǵan. Óıtkeni olar óz qalamaqysyn joba barysynda-aq alyp qoıǵan.
Máselen, «Tursynovfılm» JShS jetekshisi rejısser, jazýshy Ermek Tursynov 2019 jyldan 2021 jylǵa deıin «Besmoınaq» tolyqmetrajdy kórkem fılmin shyǵarýǵa 500 mln. teńge kóleminde memlekettik qarjy aldy. Biraq kórermen fılmdi osy ýaqytqa deıin kórgen joq.
«Batý. Tarıhı detektıv» atty kınorejısser Rashıd Nuǵmanovtyń kınosyna 192 mln. teńge bólingen. Joba 2021 jyly aıaqtalǵan, biraq qalyń kórermen bul fılmmen de tanys emes.
Kınorejısser Damır Manabaıdyń «Tyrnalar» jobasy 422 mln teńge kóleminde memlekettik qoldaýǵa ıe boldy.
Rejısser Ardaq Ámirqulovtyń «Hırýrg» fılmin shyǵarýǵa 239 mln teńge bólindi, kınoteatrlardaǵy kassalyq jınaq 1,1 mln. teńge boldy.
Rejısser Aqan Sataevtyń «Bokser» fılmin qarjylandyrý 900 mln. teńgeni qurady, kınoprokattan jınaǵany 25 mln. teńgeden aspady.
Rejısser Emır Baıǵazınniń «Jızn» kartınasyna 500 mln. teńge kóleminde memlekettik qarjy bólindi, fılm prokatta 650 myń teńge jınady.
Rejısser Bekbolat Shekerovtyń «Leto 1941-go goda» kórkem fılmin túsirýge 697 mln. teńgeden astam qarajat bólindi. Kassada týyndy tek 40,6 mln teńge.
Rejısser Ernar Nurǵalıevtiń de «Na starte» fılmi osyndaı. Memleketten 468,5 mln teńge bólindi, prokatta bar bolǵany 15,5 mln teńge nemese bıýdjettiń 3,3%-yn jınady.
Rejısser Farhat Sharıpovtyń «Shema» kartınasy nebári 21,8 mln teńge jınaı aldy, al ony óndirýge 300 mln teńge bólindi.
340 mln teńgege túsirilgen «Búrkit» fılmi nebári 254 myń teńge jınady.
Jobalardy iske asyrý úshin memleket bóletin somaǵa 10% mólsherde rejısserlerdiń gonorary da tólengenin qosa ketken jón.
Jeke kınokompanııalar ózderiniń kınokartınalaryn odan ári prokatqa shyǵarý men taratý máselesine beı-jaı qaraıdy, biraq basqa jobalar arqyly kıno ortalyǵynyń ashyq konkýrstaryna qatysýdy jalǵastyrýda jáne memlekettik qoldaýǵa ıe bolyp jatyr. Baıqaýdan ótpegen jaǵdaıda olar narazylyq kórsetip, jobalardy tańdaýdaǵy obektıvtilik pen ashyqtyqqa kúmán keltiredi, kınematografısterdi mıtıngke shyǵaramyn dep qorqytý arqyly konkýrs nátıjesin óz jaǵyna burǵysy keledi.
Dál osyndaı jaǵdaı mýltıplıkatsııa jáne anımatsııa salasynda da baıqalady. 2019 jyldan beri jasalǵan anımatsııalyq fılmderdiń eshqaısysy qazaqstandyq kórermenge áli kúnge usynylǵan joq. Máselen, «ADAY Production» JShS-nyń «Kenje qyz» týyndysyna 232,8 mln teńge bólingen, «Yrysy Aq Qazaqstan» JShS taspalaǵan «Karavan ıstorıı» mýltfılmine 213,9 mln teńge kóleminde qoldaý kórsetilse, «Dala Animation» JShS-nyń «Besik jyryna» 32,4 mln teńge berilgen.
Osyǵan baılanysty vedomstvo osy ındýstrııany damytý tásilderin ózgertý jáne kınematografısterge qoldaý kórsetý sharttaryn qaıta qaraý týraly sheshim qabyldady. Sondaı-aq konkýrstyq irikteý kezinde fılm avtorlary men kınokompanııalardyń kórermenge kórsetilgen jobasynyń sapasy men nátıjesi eskeriletin bolady.
Mınıstrliktiń negizgi mindeti – fılmder shyǵarý kezinde zańdylyq pen tártipti qamtamasyz etý.
Vedomstvo shyǵarmashylyq erkindikti qurmetteıdi, biraq zań men tártip bárine ortaq jáne sózsiz saqtalýy kerek.
Sondaı-aq, Mınıstrlik qazir jaǵdaıy aqsap turǵan «Qazaqfılm» memlekettik kınostýdııasyna barlyq qajetti kómek kórsetilý qajet dep sanaıdy.
Kıno qaýymdastyqpen birlesip usynylatyn kınematografııa salasyndaǵy, onyń ishinde «Qazaqfılmge» qatysty zańnamalyq túzetýler eldegi kınoındýstrııanyń turaqtylyǵy men damýyn qamtamasyz etý úshin qajet.
Kınostýdııaǵa kıno ortalyǵynyń konkýrsyna qatyspaı-aq, qarjylyq qoldaý kórsetý ulttyq kınony qoldaý úshin qajetti qadam bolar edi. Bul stýdııaǵa memlekettik tapsyrmalardy iske asyrýǵa, sapaly fılmder shyǵarýǵa jáne Qazaqstan mádenıeti men tarıhyn ilgeriletýge múmkindik beredi.
Usynylyp otyrǵan qarjylandyrý mehanızmi jeke kınokompanııalar arasynda kınojobalardy konkýrstyq irikteýdi jalǵastyrýǵa múmkindik beredi. Osylaısha, kınematografııalyq ındýstrııada básekelestik orta qalyptasady.
«Qazaqfılmniń» turaqty jumys isteýi ulttyq jáne halyqaralyq standarttarǵa sáıkes keletin sapaly fılmder shyǵarýǵa múmkindik beredi. Bul qazaqstandyq kınematografııanyń álemdik arenadaǵy ornyn nyǵaıtýǵa jáne daryndy qazaqstandyq kınematografısterdiń jolyn ashýǵa jaǵdaı jasaıdy».-dep jazdy QR Mádenıet jáne aqparat mınıstrliginiń baspasóz qyzmeti.
