Erligi elý jyldan keıin ǵana tanylǵan Baqtyoraz Beısekbaev - Halyq Qaһarmany
Onyң Ұly Otan soғysy jyldaryndaғy atқarғan isteri men kөrsetken erlikteri sөz joқ keıingi ұrpaққa otansүıgishtiktiң, patrıotızm men өz eline, halқyna degen adal mahabbatyң үlgisi bolyp қala bereri sөzsiz. Өıtkeni ol өskeleң ұrpaққa shyn mәnindegi batyrlyқ pen erliktiң үlgisin kөrsetip ketti.
Ol kөrsetken erlik әdette aýyzdan aýyzғa jetetin, bireý bilse, bireý bile bermeıtin aңyz, әfsana emes nemese halқynyң rızashylyғyna bөlengen soң erlikke balanyp ketken ıgi is te emes. Ol kөrsetken erlik naғyz jan alysyp, jan berisken ұrys, aıқasta bolatyn, tek jүreginiң tүgi bar alyp batyrlar ғana kөrsete alatyn naғyz jankeshti erliktiң өzi. Өkinishke қaraı, 70 jyl boıyna өz yқpalyndaғy halyқtarғa tek өzim ғana bas bolsam degen өktemdik pen shovınıstik aram pıғyldaғy nebir sұmdyқ әreketterdi jүzege asyryp kelgen keңestik saıasattyң kesirinen biz kүni bүginge deıin Baқtyoraz sııaқty esil erlerdiң ıgi isterin bүge-shigesine deıin bile almaı kelemiz. Olardyң erlikterin, keıingi ұrpaқ үshin atқarғan isterin baғalaı almaı jүrgendeımiz. Al Baқtyoraz Beısekbaevtyң esimi bizge nelikten osy ýaқytқa deıin beımәlim bolyp keldi?
Baқtyoraz Beısekbaevtyң өmirine қatysty keıingi tarıhı derekterge үңilsek, mәseleniң mәn-jaıy barynsha aıқyndala tүsedi. Oқıғanyң mәni tөmendegideı өrbigen. 1941 jyldyң maýsym aıynyң 26-synda Smolensk қalasynyң maңyndaғy Borovskoe aerodromynan alystan bombalaýshy 42-shi әýe dıvızııasynyң 207-shi polkiniң alғashқy kүngi aıқastan keıin aman қalғan ұshaқtarynyң barlyғy kөkke kөteriledi. Olarғa Mınski қalasynan batysқa қaraı 40 shaқyrym jerde ornalasқan Radoshkovıch poselkesiniң aınalasyndaғy nemistiң tank kolonnasyn bombalaý jүkteledi. Ұrys alaңynda eki topқa bөlingen ұshaқtardy kapıtan Aleksandr Maslov pen Nıkolaı Gastello komandır retinde basshylyқ etken ұshaқtar bastaıdy. Ә degende eki toptyң alғashқysyn Aleksandr Maslovtyң ұshaғy bastap shyғady. Құmyrsқadaı қybyrlaғan jaýdyң tankilerine oıran salyp қaıta bergende jaý jaқtan atylғan oқtan aldyңғy jaқta kele jatқan ұshaқtyң ekeýi de otқa oranady. Sol ýaқytta Gastellonyң ұshaғy jaқyn maңaıdaғy bir jerge құlaıdy da, aқyry өletinin sezgen Maslovtyң ұshaғy jerde ketip bara jatқan tankilerge қaraı bet alady. Bұl oқıғany kөrgen өzge ұshaқtardaғy ekıpajdar tankterge құlaғan Gastellonyң ұshaғy dep ұғady. Sөıtip қan maıdanda erliktiң үlgisin kөrsetken azamat retinde Gastellonyң ataқ-daңқy әlemge taraıdy. Arada biraz jyldar өtken soң, ıaғnı 1951 jyldyң mamyr aıynyң 12-inde Belorýssııanyң әskerı mұrajaıy Gastello basқarғan ұshaқ ekıpajynyң mүrdelerin ortalyқ zıratқa әkelip kөmý jөninde oblystyқ atқarý komıtetine ұsynys jasaıdy. Ondaғy maқsat mұrajaı basshylyғy soғysta қaza bolғan azamattarғa eskertkish ornatpaқ bolғan. Sөıtip, mektep oқýshylary men әskerılerdiң jәne zııaly қaýym өkilderiniң қatysýymen қazylғan қabirdiң ishinen Gastellonyң emes, Maslovtyң mәıiti shyғady. Bұl jәıt әrıne jınalғandardyң barlyғyn da taң қaldyrғan. Қabirden sonymen birge Maslov pen onyң ekıpajdaryna tıesili kөptegen zattar tabylғan.
Bұl oқıғa jөninde keıinnen resmı organdarғa tıisti hat jazylady. Alaıda ol ýaқyttyң zaңy boıynsha Joғarғy Keңestiң Jarlyғyn bұzýғa bolmaıdy. Sondyқtan Ortalyқ Komıtet pen Қorғanys mınıstrligindegiler bұl shyndyқty bile tұrsa da mәseleni jabýly kүıinde қaldyrady. Degenmen, қabirden tabylғan zattar ekıpaj құramynda Maslovpen қatar, Mәskeý oblysy Kolomensk aýdanynyң tұrғyny leıtenant Balashov pen Almaty oblysy, Іle aýdanynyң tұrғyny, kishi serjant Bahtýras Beısekbaevtyң da bolғanyn rastaғan. Alaıda osy shyndyқty moıyndatý үshin ol ýaқytta kөptegen adamdardyң ter tөgýine týra kelgen. Osy erlik jasalғan kүnnen keıin, týra 55 jyldan soң Reseı Federatsııasy Prezıdentiniң yқpalymen Maslov ekıpajynyң barlyқ mүshesine Reseıdiң Batyry ataғy berildi.
Baқtyoraz Beısekbaevқa қatysty shyndyқtyң ashylýyna өlsheýsiz үles қosқan azamattar retinde osy oқıғany Elbasyna jetkizip, әıgili batyr jөninde maқala jazyp, ony kөpshilik nazaryna jetkizgen Parlament Mәjilisiniң depýtaty, belgili қalamger Arғynbaı Bekbosynov pen batyrdyң týғan jeri men onyң өmirine қatysty kөptegen derekterdi izdestirýge bastamashy bolғan sol kezdegi Қazaқstannyң Reseıdegi Tөtenshe jәne Өkiletti elshisi Taıyr Mansұrovtyң eңbekteri erekshe ataýғa tұrarlyқ. Olar atқarғan isterdiң nәtıjesinde keıinirek Қazaқstan halқy Assambleıasynyң hatshylyғy men Respýblıkalyқ ardagerler keңesi jaýyngerge «Halyқ қaһarmany» ataғyn berý jөninde ұsynys jasaғan. Osydan soң kөp ұzamaı aty Bahtýras Beısekbaev bolyp bұrmalanyp kelgen batyrғa Prezıdent Nұrsұltan Nazarbaevtyң Jarlyғymen «Halyқ Қaһarmany» ataғy beriledi.
Aıta ketetin mәsele, batyrdyң týғan jerin anyқtap, onyң týystaryn tabý jөninde «Atamұra» korporatsııasy arnaýly ekspedıtsııa ұıymdastyryp, oғan қomaқty қarjy bөlip, үlken adamgershilik is istegen bolatyn. Atalmysh korporatsııanyң sol ýaқtaғy prezıdenti Mұhtar Құl-Mұhamed pen «Egemen Қazaқstan» basylymynyң tilshisi Meırambek Tөlepbergenniң talmaı izdenýiniң arқasynda barlyқ shyndyқtyң beti ashylғan. Onyң sebebi - batyrdyң týғan jeriniң aty alғashynda қate kөrsetilgen. Al shyndyғynda batyr Almaty oblysy Balқash aýdanynyң «Jıdeli» dep atalatyn aýylynda týyp- өsken. Onyң týastary da sol maңaıda tұrady.
Jarty ғasyr өtkennen keıin ғana esimi mәlim bolғan, taңқalarlyқ erlik ıesi Baқtyoraz Beısekbaevtyң әrýaғyna baғyshtap, «Atamұra» korporatsııasy as berip, respýblıkalyқ aқyndar aıtysyn өtkizedi. Batyrdyң atymen қazir Astana kөsheleriniң biri atalady. Al jýrnalıst Meırambek Tөlepbergen batyrdyң өmirin jan-jaқty zerttep, kitap jazғan. Balқash aýdanynyң әkimi Әmir Құlmahanov bastaғan birқatar eңbekkerler Baқtyorazғa Baқanastan үlken eskertkish ornatyp, orta mektepke onyң atyn berdi.
