Erlan Qarın: Prezıdent saıası reformalardyń úshinshi paketin usyndy
«Búgin Memleket basshysy Májilistiń birinshi sessııasynyń ashylýynda birqatar jańa saıası bastamany jarııa etti. Sol arqyly Prezıdent júıeli jáne dáıekti túrde saıası jańǵyrý baǵytyn júzege asyrýda. Bul saıası reformalardyń úshinshi prezıdenttik paketi. Ol azamattyq qoǵamnyń, sarapshylardyń, Ulttyq keńes músheleriniń qatysýymen ázirlendi. Onda saıası partııalardyń usynystary da eskerilgen», - dep jazdy Prezıdenttiń kómekshisi Facebook paraqshasynda.
Erlan Qarın reformalardyń alǵashqy paketi 2019 jylǵy 20 jeltoqsanda tanystyrylǵanyn málim etti. Ol novellalar is júzinde júzege asyrylǵan. Partııany tirkeý jeńildetilip, partııalyq tizimdegi áıelder men jastarǵa 30 paıyzdyq kvota engizilgen.
«Parlamenttik oppozıtsııa ınstıtýty engizildi. Qylmystyq kodekstiń 130-babyn dekrımınalızatsııalaý jáne 174-babyn izgilendirý bastamasy iske asty. Mıtıngiler týraly zań qabyldandy. Qazaqstan Azamattyq jáne saıası quqyqtar týraly Halyqaralyq Paktiniń Ekinshi Fakýltatıvtik Hattamasyna qosyldy. Osynyń nátıjesinde elde ólim jazasy alynyp tastaldy. Saıası reformalardyń ekinshi paketin Memleket basshysy 2020 jylǵy 1 qyrkúıekte Qazaqstan halqyna Joldaýynda jarııa etti. Prezıdent 2021 jyldan bastap aýyl ákimderin tikeleı saılaý arqyly anyqtaý kerektigin málimdedi. Jergilikti ózin-ózi basqarýdy damytý tujyrymdamasyn jáne «Qoǵamdyq baqylaý týraly» zańdy ázirleý, sondaı-aq onlaın-petıtsııalar úshin biryńǵaı ınstıtýt qurý mindetteri tapsyryldy. Qasym-Jomart Toqaev reformalardyń ekinshi paketi aıasynda adam quqyqtaryna erekshe nazar aýdardy. Osy maqsatta Memleket basshysy azaptaýǵa, adam saýdasyna qarsy is-qımyl jáne azamattardy (ásirese balalardy) kıberbuzýshylyqtan qorǵaý úshin zańnamany jetildirý qajettigin aıtty. Balalardyń quqyqtary týraly konventsııanyń baılanys protsedýrasy turǵysyndaǵy fakýltatıvti hattamasyna qosylý mindeti qoıyldy», - dep jazdy Prezıdenttiń kómekshisi.
Erlan Qarın Prezıdenttiń jańa bastamalary Qazaqstannyń saıası júıesin ınstıtýtsıonaldyq turǵyda ary qaraı damytý jaǵynan zor mańyzǵa ıe ekenin jetkizdi.
«Atap aıtqanda, Memleket basshysy Májiliske saıası partııalardy engizý shegin 7-den 5% -ǵa deıin tómendetýdi usyndy. Osy normanyń arqasynda saıası básekelestik kúsheıip, kóptegen partııalardyń Parlamentke ótý múmkindigi artady. Bul sondaı-aq memlekettik saıasatty aıqyndaý kezinde halyqtyń neǵurlym keń aýqymynyń pikirin eskerýge múmkindik beredi. Barlyq deńgeıdegi saılaýda «bárine qarsy» baǵanynyń engizilýi saılaýshylarǵa balama pozıtsııasyn bildirýge jol ashady. Sonymen qatar, Qasym-Jomart Toqaev birinshi ret aýdan ákimderin saılaý týraly sóz qozǵady. Burynǵydaı Memleket basshysy adam quqyǵyn qorǵaýdy mańyzdy basymdyq dep atady. Osy turǵyda Prezıdent ombýdsmen týraly, onyń ár túrli saladaǵy qyzmetin ońtaılandyratyn jeke zańnyń qajettiligin atap ótti. Sonymen qatar, Prezıdent Adam quqyǵy jónindegi ýákil apparatyn aımaqtyq keńselerin qurýǵa deıin nyǵaıtýdy tapsyrdy», - dedi ol.
Erlan Qarın osylaısha, Memleket basshylarynyń jańa bastamalary salmaqty ári kólemdi saıası reformalar paketi ekenin atap ótti.
«Ony júzege asyrý – adam quqyǵyn qorǵaý júıesin bekitýde, azamattyq belsendilikti arttyrýǵa, parlamentarızm men kóppartııalyq júıeni damytýǵa, eldi ary qaraı demokratııalandyrýda mańyzdy qadam bolady. Saıası jańǵyrý – memlekettiń kún tártibiniń uzaq merzimdi ári negizgi maqsattarynyń biri. Prezıdent bul máselege birinshi kezekte mán beredi. Sol sebepti aldaǵy reformalardy ázirleý jumysy Ulttyq qoǵamdyq senim keńesiniń jumysy aıasynda jalǵasady», - deıdi Erlan Qarın.
Aıta ketsek, búgin QR Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev 7-shi shaqyrylǵan Parlamenttiń 1-shi sessııasyn ashty.
