Erbol Qarashókeev asyl tuqymdy mal sharýashylyǵyndaǵy jańa qadamdar týraly aıtty
Zań jobasyn daıyndaýdyń maqsaty - qoldanystaǵy zańnamany jetildirý jáne naryqtyq ekonomıka jaǵdaıynda asyl tuqymdy mal sharýashylyǵy salasynyń tıimdi jumys isteýine jaǵdaı jasaıtyn zamanaýı normatıvtik quqyqtyq bazany qalyptastyrý ári asyl tuqymdy mal sharýashylyǵyndaǵy memlekettik saıasattyń tıimdiligin arttyrý.
«Odan basqa, zań jobasymen qoldanystaǵy asyl tuqymdy mal sharýashylyǵy týraly zańnamadaǵy qarama-qaıshylyqtar, olqylyqtar men kollızııalardy joıý qarastyrylady», - dedi QR Aýyl sharýashylyǵy mınıstri Erbol Qarashókeev.
Zań jobasy kelesi negizgi ózgerister men tolyqtyrýlardy kózdeıdi:
- Tujyrymdamalyq apparattaǵy termınder Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaq aıasynda aýyl sharýashylyǵy janýarlarymen selektsııalyq-asyl tuqymdy jumys júrgizýdi birizdendirýge baǵyttalǵan sharalar týraly kelisimge sáıkes keltirilýde. Bul EAEO-ǵa múshe memleketterdiń aýmaqtarynda aýyl sharýashylyǵy janýarlarymen selektsııalyq-asyl tuqymdyq jumys júrgizý kezinde kelisilgen (úılestirilgen) agroónerkásiptik saıasatty iske asyrýǵa múmkindik beredi.
«10-bapta Qazaqstan Respýblıkasynyń asyl tuqymdy mal sharýashylyǵynyń júıesi respýblıkalyq palatalar, bonıterler, uryqtandyrýshy tehnıkter, embrıondardy transplanttaý jónindegi mamandar, sondaı-aq asyl tuqymdy mal sharýashylyǵy salasyndaǵy qyzmetti júzege asyratyn jeke jáne zańdy tulǵalarmen tolyqtyrylady. Elimizde mal sharýashylyǵynda oń ózgeristerge jetý úshin ósirip otyrǵan mal tuqymdarynyń genetıkalyq áleýet deńgeıin kóterý jáne respýblıkada mal ónimdiligi deńgeıin joǵarylatý men mal basy sanynyń ósý qarqynyn jedeldetý boıynsha selektsııalyq-asyl tuqymdyq jumys júrgizýdi jetildirý qajet. Qoldanystaǵy maldyń genetıkalyq áleýetin joǵarylatý boıynsha ádister men tásilder, osy ýaqytqa deıin biz kútkendegideı nátıjege qol jetkizbedi», - dedi mınıstr.
Osyǵan baılanysty, 13-bapta ýákiletti organnyń quzyretteri kelesi qadamdarmen tolyqtyrylady:
- janýarlardy ındekstik baǵalaý qaǵıdalaryn daıarlaý jáne bekitý. Indekstik baǵalaýdy engizý mal ıesine janýardyń paıdaly belgilerin damytýǵa qajet. Mysaly, etti mal sharýashylyǵynda tóldiń tirileı salmaǵy, al sútti mal sharýashylyǵynda tóldeýdiń jeńildigi jáne basqa da faktorlar eskeriledi.
- janýarlarǵa molekýlıarlyq genetıkalyq saraptama júrgizý qaǵıdalaryn daıarlaý jáne bekitý. Molekýlıarlyq genetıkalyq saraptama júrgizý asyl tuqymdy maldyń shyǵý tegin naqty ańyqtaýǵa aqparat beredi;
- genomdyq baǵalaý júrgizý qaǵıdalaryn daıarlaý jáne bekitý. Genomdyq baǵalaýdy engizý maldyń asyl tuqymdylyǵyn erte jasta ańyqtaýǵa, janýarlardy kútip baǵý shyǵyndaryn azaıtýǵa, atalyqtardy suryptaý qarqynyn joǵarylatý arqyly baǵalaýǵa eń myqtylaryn qoıýǵa, árbir tuqym boıynsha tıimdilikti jáne genetıkalyq progresti arttyrýǵa múmkindik beredi.
