Eraly – eldegi eń jas jazýshy: ShQO-daǵy 9 jasar oqýshy ertegiler kitabyn shyǵardy

ÓSKEMEN. QazAqparat – Shyǵys Qazaqstan oblysy Glýbokoe aýdanynda turatyn Eraly Pazylbekuly tórt jasynda árip tanyǵan. Sodan beri kitapty janyna serik etip kele jatqan bala túrli ertegi jazady. Bıyl alǵashqy kitabyn jaryqqa shyǵarǵan ol keleshekte ne jazýshy, ne ǵalym bolǵysy keledi.

Aqyn anasy jol nusqaıdy

Eraly Glýbokoe aýdany Praporşıkovo aýylyndaǵy D.Qonaev atyndaǵy orta mekteptiń tórtinshi synybynda oqıdy. Kishkentaıynan anasy Gúlnur Zulqarshynqyzy qolynan jetektep, kitaphanaǵa alyp baratyn. Ásirese, Óskemendegi A.S.Pýshkın atyndaǵy kitaphanaǵa jıi keletin-tuǵyn. Qazaq halyq ertegileriniń barlyǵyn derlik oqyp shyqqan oǵan 8 jasynda «Nelikten ózim áńgime jazyp, ózgelerdi oqytpasqa?» degen oı kelgen.

- Biz otbasymyzda bes adambyz. Ákem jumystyń adamy, anashym – aqyn. Ápekem men baýyrym bar. Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń múshesi bolǵan anam kitaphanada qyzmet etedi, - deıdi Eraly Pazylbekuly.

Anasynyń aıtýynsha, uly kishkentaıynan ál-Farabıge eliktedi. Sol sııaqty bolǵysy kelip, oqý-bilimge qulshyndy.

- Eraly qarshadaıynan óte erekshe bala. Úsh-tórt jasta ushqyn bergen qabiletin kópke kórsetpedik. Sebebi til-kóz degen bar ǵoı. Ol ýaqytta úıde teledıdardan «Asyl arna» únemi qosylyp turatyn. Nazary soǵan aýyp, aqyry duǵa-súrelerdiń barlyǵyn jattap alyp bizge aıtyp júrdi. Kitapty kóp oqyǵannan eresek adamdaı sóıleıdi. Úıge kelgen qonaqqa «kirip otyryńyz» dep emes, «tórletińiz» dep qazaqılyqpen aıtady, - deıdi Gúlnur Zulqarshynqyzy.

Sodan oqýshy qııalyna erik berip, ertegi jaza bastaǵan. Anasynyń jol nusqaýymen ýaqyt ótken saıyn qalamy shyńdala berdi. Qazir shabyttanǵan shaqta oǵan bir ertegini jazýǵa 10-12 mınýt ketedi eken.

Telefonǵa tek 30 mınýt jumsaıdy

- Ertegilerimniń kóbi shynaıy ómirden alynǵan. Oqıǵa jelisin órbite túsýge tyrysamyn. Telefon men gadjetterdiń jastar men balalarǵa teris jaǵy kóp. Olar adamnyń kózin baılap, ózine tartady. Men kúnine jarty saǵat ýaqytymdy ǵana telefonǵa jumsaımyn. Áıtpese telefonǵa kóp qaraý kózdi qurtady. «PlayMarket» qosymshasynda oıynnyń san túri bar. Al ony kóp oınaý – júıke júıesine teris áser etedi, – deıdi Eraly.

Onyń oqyrmany da kóp. Synyptastarynan bastap ustazdary, týǵan-týysqandary, kórshileri jáne balalar shyǵarmashylyǵymen aınalysyp júrgender. Kóbisi alǵashynda «Toǵyz jastaǵy bala ne jazýy múmkin?» dep kúlse ertegilerdi oqyǵan soń oıy múlde ózgeredi.

Eralynyń «Ǵajaıyp saıahat» dep atalatyn eń alǵash jazǵan ertegisi «Qazaq ádebıeti» gazetinde jaryq kórgen. Eldegi eń jas qalamger qorjynynda shyǵarmashylyq, ádebı baıqaýlardan alǵan júldeleri az emes. «Respýblıkalyq balalar oqýlary» baıqaýynda úshinshi oryndy ıelendi. Qazaqstandaǵy balalar ádebıeti jyly aıasynda A.S.Pýshkın atyndaǵy Shyǵys Qazaqstan oblystyq kitaphanasynyń «Ertegiler – ǵajaıyp álem» baıqaýynda jeńimpaz atanǵan.

Bıyl jas darynnyń «Eralynyń ertegileri» atty alǵashqy jınaǵy jaryqqa shyqty. Onda bala qııalynan týǵan oıly da áserli shyǵarmalary eńgen. Jınaqtan «Ǵajaıyp saıahat», «Kitaptar muńy», «Ǵajaıyp qalam», «Sýdyń da suraýy bar», «Aıymnyń qateligi..», «Úshinshi bala», «Eki dos», «Janashyrlyq», «Kógershinniń balapandary», «Meniń ápkem» sııaqty ertegileri toptastyrylǵan. Eraly mekteptegi ózi sııaqty balalardyń qyzyqqa toly ómirlerin, boı jetip ketken ápkesiniń balalyq shaǵyn, el tarıhyn, tipti óziniń kishkentaı júregimen qazirgi ekologııalyq problemalarǵa da alańdaı otyryp ony óz shyǵarmalaryna arqaý etken eken. Endeshe, talaby taýdaı jas órenge shyǵarmashylyq tabys tileımiz!

Osy rette, oqyrman nazaryna Eralynyń bir ertegisin usynýdy jón kórdik:

Janashyrlyq

Dastan búgin mektepke kóńilsiz keldi. Onyń sebebi bar. Keshe onyń baýyrlary kitaptaryn jyrtyp, kúndeligin shımaılap tastapty. Sabaqtan qaıtyp kele jatyp aıaq kıimine jabysqan qumyrsqalardy kórdi. Ol ekeýin ustap alyp qumyraǵa salyp qoıdy. Sosyn aqyryn ǵana eki dán salyp ketip qaldy. Bir kúnnen soń kelip qarasa kishkentaı qumyrsqa dándi túgel, al úlkeni jartysyn ǵana jepti. Dastan aǵa qumyrsqadan:

- Sen nege jartysyn ǵana jediń? - dep suraıdy.

- Óıtkeni men úlkenmin ǵoı, al baýyrym kishi, sondyqtan ol ashyǵyp qalmasyn dep jartysyn ádeıi qaldyryp qoıdym.

- Onda ózińniń qarnyń toıdy ma?

- Joq, árıne. Biraq men úshin baýyrymnyń toq bolǵany bárinen mańyzdy. Dastan qumyrsqalardy qumyradan bosatyp jiberip ózi mynadaı oıǵa qalady:

- Bular bir-birine janashyr eken. Endeshe baýyrlaryma tym qatal bolǵan ekenmin ǵoı, adamdar árqashan qumyrsqadan úlgi alýy kerek eken ǵoı, - deıdi.

Dastan baýyrlarynan keshirim surap, olardyń jasaǵan qateligin keshirip, búginnen bastap baýyrlaryna erekshe qamqor bolýǵa bekindi.