EO vızasyz rejımnen bas tartý mehanızmin jańartty: Izraıl tizimde birinshi bolýy múmkin

ASTANA. KAZINFORM — Eýropalyq Odaqtyń (EO) qysqa merzimdi vızasyz saparlarǵa arnalǵan erejelerine ózgerister engizilip jatyr, endi bul tetik adam quqyqtarynyń buzylýyn da eskeredi. Bul ózgerister eń aldymen Izraıl azamattaryna áser etýi múmkin. Bul týraly Euronews Eýroparlamenttegi derekkózderge silteme jasap habarlady.

EO Parlamenti men Eýropalyq Keńes kelisimge kelgen jańa ereje boıynsha, adam quqyqtarynyń nemese halyqaralyq quqyqtyń buzylýy – vızasyz rejımdi ýaqytsha toqtatýǵa jetkilikti sebep bolyp tabylady.

Izraıldiń jaǵdaıy nege erekshe?

Boljam boıynsha, Izraıl – jańa tártipke alǵash ilinetin elderdiń biri. Buǵan sebep – Gaza sektoryndaǵy soǵys kezinde jasalǵan áskerı qylmystar men adamzatqa qarsy áreketter týraly BUU-nyń aıyptaýlary.

Serbııa da adam quqyqtaryna baılanysty aıyptaýlarǵa baılanysty osy tizimge enýi múmkin.

Qazirgi vızasyz rejım

Qazir Izraıl, Avstralııa, Brazılııa, Japonııa, Ulybrıtanııa, Ýkraına jáne Balqan elderi sııaqty 61 memlekettiń azamattary EO men Shengen aımaǵyna 180 kún ishinde 90 kúnge deıin vızasyz bara alady.

Jańa ózgerister ne beredi?

Reforma aıasynda:

• Vızasyz rejımdi toqtatý protsesin bastaý jeńildetiledi;

• BUU Jarǵysyn buzý, halyqaralyq quqyqty nemese sot sheshimderin elemeý – jańa negiz retinde engizildi;

• Tipti memleketter arasyndaǵy shaǵymdar boıynsha da bul mehanızm iske qosylýy múmkin.

Qalaı iske asady?

• EO Komıssııasy vızasyz rejımdi toqtatý týraly bir jylǵa buıryq bere alady;

• Bul sheshimdi EO memleketteri ǵana maquldaıdy nemese bóget qoıa alady;

• Qajet bolǵan jaǵdaıda, bul úderisti uzarta alady;

• Parlament zańdyq kúshke ıe bolmasa da, usynys jasaı alady.

Mıgratsııalyq baqylaý quraly retinde

Sonymen qatar, zań jobasynda vızasyz rejımdi toqtatý úshin kóshi-qon máseleleri de negiz bolýy múmkin:

• Shengen aımaǵynda sol el azamattarynyń zańsyz bolýy 30%-ǵa artsa, bul negiz retinde qabyldanady (buryn 50% bolatyn);

• Nemese sol elden bosqyn mártebesine ótinish berýshiler sany kúrt kóbeıse, jáne olardyń qabyldaný deńgeıi tómen bolsa.

Aıaǵynda ne bolýy múmkin?

Izraıl azamattary Eýropaǵa sapar aldynda vıza rásimdeýge májbúr bolýy múmkin. Bul usynysty bastamashy bolý quqyǵy EO elderiniń kez kelgenine beriledi, al Parlament tarapynan bul tek usynys kúıinde qalýy múmkin. Bosqyn mártebesin berý kórsetkishi 4%-dan 20%-ǵa deıin kóteriledi.

Bul sheshim tetikti iske qosýǵa múmkindik beretin elderdiń sanyn keńeıtip, protsesti jeńildetedi.

Naqtysynda, bul ózgeristerdiń basty maqsaty — vızasyz rejımmen kire alatyn elderdi Eýropalyq Odaqqa keletin mıgranttar sanyn azaıtýǵa yntalandyrý.

— Bul reformany Polsha tóraǵalyq etetin Eýropalyq Keńes tabandy túrde qoldady, sebebi múshe elder bul baǵytta úlken ambıtsııa tanytty. Sondyqtan biz búgin kelisimge kele aldyq», — dedi zań jobasynyń Eýroparlamenttegi baıandamashysy Matıaj Nemets.

Kelisimniń zańdy kúshine enýi

Seısenbide qol jetkizilgen kelisim Eýroparlament pen Eýropalyq Keńes tarapynan resmı túrde maquldanǵannan keıin ǵana EO zańy retinde kúshine enedi.

Eske sala keteıik, buǵan deıin Frantsııa men Ispanııa reseılikter úshin vıza talaptaryn qatańdatqanyn jazǵan edik.