EO men AQSh saýda kelisimi boıynsha bir mámilege keldi
ASTANA. KAZINFORM — Shilde aıynyń sońynda jarııalanǵan EO men AQSh arasyndaǵy kedendik daýǵa baılanysty qaǵıdattyq kelisim birneshe aptadan keıin júzege asty. Endi AQSh-tyń Eýroodaqtan ımporttalatyn taýarlardyń basym bóligine salatyn jalpy kedendik baj salyǵy bolashaqta 15 paıyzdy quraıtyn bolady, dep jazdy DW.
AQSh EO-dan ákelinetin avtokólikterge salynatyn kedendik baj salyǵyn 27,5 paıyzdan 15 paıyzǵa deıin tómendetedi, bul ózgeris 1 tamyzdan bastap keri kúshpen qoldanylady. Bul týraly 21 tamyz, beısenbi kúni Brıýsselde EO-nyń saýda jónindegi komıssary Marosh Shefchovıch Vashıngton men Brıýssel arasyndaǵy saýda kelisimine baılanysty birlesken málimdeme barysynda habarlady.
Alaıda, kelisimniń tolyq kúshine enýi úshin Eýrokomıssııa AQSh-tan keletin ónerkásiptik taýarlarǵa salynatyn baj salyǵyn alyp tastaýy qajet. Shefchovıchtiń aıtýynsha, Eýroodaq bul úshin qajetti sharttardy oryndaıdy.
Osylaısha, shilde aıynyń sońynda jarııalanǵan qaǵıdattyq kelisim úsh aptadan astam ýaqyttan keıin naqty kelisimge aınaldy. DPA agenttigi bul ýaqyt ishinde «kóptegen daýly máseleler boıynsha pikirtalastar jalǵasqanyn» jáne «eki tarapty da qanaǵattandyratyn tujyrymdamalar tabylǵanyn» atap ótti.
DPA agenttigi eske salǵandaı, Donald Tramp AQSh prezıdenti qyzmetine kirispeı turyp, EO-dan ákelinetin avtokólikterge salynatyn baj salyǵy bar bolǵany 2,5 paıyz bolǵan.
Nemis avtomobıl ónerkásibi qaýymdastyǵy (VDA) bul kelisimdi quptap, «júkteme mıllıardtaǵan eýroǵa jetkennen keıin» oń baǵalady. Alaıda qaýymdastyqtyń prezıdenti Hıldegard Mıýller uzaq merzimdi maqsat – «baj salyǵyn burynǵy tómen deńgeıge qaıtarý» ekenin aıtty.
EO men AQSh arasyndaǵy kelisim jumysy jalǵasyp jatyr
Óz kezeginde Eýrokomıssııa tóraıymy Ýrsýla fon der Lıaıen bul birlesken málimdeme «úderistiń sońy emes» ekenin atap ótti. Onyń aıtýynsha, EO «AQSh-pen kedendik baj salyǵyn odan ári tómendetý boıynsha yntymaqtastyqty jalǵastyrady», dep habarlaıdy DPA.
EO málimdemesine sáıkes, eki tarap «baj salyǵynan bosatylǵan eksport uǵymyn basqa taýar sanattaryna da keńeıtý boıynsha belsendi jumys júrgizýge» ýaǵdalasqan. Qujatqa sáıkes, 1 qyrkúıekten bastap keıbir taýarlarǵa baj salyǵy múlde salynbaıdy nemese eń tómengi deńgeıde ǵana bolady. Olarǵa AQSh-ta kezdespeıtin tabıǵı resýrstar, barlyq ushaqtar men avıatsııa bólshekteri, sondaı-aq hımııalyq shıkizattar kiredi.
Brıýssel EO zańnamasynyń qoldanysyna áser etýi múmkin birqatar jeńildikterge de bardy. Atap aıtqanda, Eýropa tarapynan AQSh óndirýshileriniń jetkizý tizbekteri týraly zań men orman joıylýyna qarsy dırektıvaǵa qatysty alańdaýshylyqtaryn eskerýge ýáde berildi. Sonymen qatar, SO₂ shyǵaryndylaryna salynatyn salyq boıynsha qosymsha ıkemdilik tanytý, Netflix pen Amazon sııaqty qyzmetterden jelini paıdalanǵany úshin tólem almaý týraly kelisimder jasaldy.
AQSh pen EO arasyndaǵy aldyn ala saýda kelisimi
Donald Tramp pen Ýrsýla fon der Lıaıen 27 shilde kúni keshke AQSh pen EO arasyndaǵy saýda kelisiminiń jasalǵanyn jarııalaǵan bolatyn. Bul kelisim Tramptyń 2020 jyly EO men basqa da ekonomıkalyq seriktesterge qarsy bastaǵan saýda soǵysyn toqtatýǵa baǵyttalǵan edi. Kelisim jasalmaǵan jaǵdaıda, 1 tamyzdan bastap EO taýarlaryna salynatyn baj salyǵy 30 paıyzǵa deıin kóterilýi tıis bolatyn.
Tramptyń aıtýynsha, kelissózderden keıin AQSh EO-dan keletin barlyq taýarlarǵa baj salyǵyn 15 paıyz deńgeıinde saqtaýǵa kelisti, tek bolat pen alıýmınııge ǵana 50 paıyzdyq stavka qoldanylady. Sonymen qatar, fon der Lıaıen EO atynan AQSh ekonomıkasyna 600 mıllıard dollar (510 mlrd eýro) kóleminde qosymsha ınvestıtsııa salýǵa ýáde berdi.
Budan bólek, Brıýssel saýda kelisimi aıasynda AQSh-tan energoónimderdi 750 mıllıard dollarǵa (638 mlrd eýro) satyp alatynyn málimdedi. Bul aqparatty fon der Lıaıen jýrnalısterge arnalǵan jeke brıfıngte rastady. Alaıda, bul ınvestıtsııalar men satyp alýlar boıynsha sońǵy sheshimderdi EO emes, jeke kompanııalar qabyldaıdy.
Eske sala keteıik, AQSh tamyzdyń 1-ine deıin, ıaǵnı Tramp belgilegen tarıf engizý merzimi aldynda, birqatar eldermen saýda kelisimderine qol qoıyp, Úndistan men Brazılııaǵa qarsy baj salyǵyn engizgen bolatyn.