Elordada Májilis depýtattaǵyna eń tanymal kandıdat kim
Elordalyqtardyń saılaý belsendiligi qandaı?
Eń aldymen Astana turǵyndaryna «2023 jyldyń 19 naýryzynda saılaý ótedi. Siz daýys berýge qatysasyz ba?» degen saýal qoıyldy. Bul saýalǵa «ıá» dep jaýap bergenderdiń úlesi 44,8 paıyzdy quraıdy. Bul rette jastardyń belsendiliginiń tómendigi baıqalady. Ne bári – 17,1 paıyz. Al saýalnamaǵa qatysqan jasy 60-tan astan qala turǵyndarynyń 59,2 paıyzy daýys berýge baratyndyǵyn aıtqan. jalpy aýdandar boıynsha saılaý kúninde daýys berýge daıyn saılaýshylardyń úlesi mynadaı: Esil aýdany – 48,6, Saryarqa aýdany – 37,2, Almaty aýdany – 42,2, Baıqońyr aýdany – 46,6 paıyz.
№1 saılaý okrýgi. Birmandatty okrýg boıynsha kandıdattar qanshalyqty tanymal
Qoǵamdyq pikirge júrgizilgen saýalnama nátıjelerin salystyra saraptama jasaý barysynda №1 okrýgten kandıdattar arasynda Dáýlet Turlyhanovtyń kósh bastap turǵanyn baıqaýǵa bolady. Onyń tanymaldyq úlesi Almaty aýdanynda 84,4, al Baıqońyr aýdanynda 87,6 paıyzdy quraıdy. Turǵyndar kandıdat jaıly eń aldymen telearnalar men áleýmettik jeliler arqyly bilip otyr. Odan keıingi orynda taratylatyn úgit materıaldary men bılbordtar tur.
Tanymaldyǵy boıynsha ekinshi orynda turǵan kandıdat – Táńirbergen Berdońǵarov. Ony Almaty aýdany turǵyndarynyń 22,6, al Baıqońyr aýdanynyń 20 paıyzy biledi. Elordalyqtar kandıdatty áleýmettik jeliler arqyly tanıdy. Úshinshi orynda – Ýálıhan Qaısarov. Kandıdatty Almaty aýdany saılaýshylarynyń 10,4, Baıqońyr aýdanynyń 14,2 paıyzy áleýmettik jeli arqyly biledi.
Gúljamal Báımenova, Sultanhan Júsip, Veronıka Kım, Marat Jylanbaevtardyń tanymaldyǵy 5-10 paıyz aralyǵynda. Qalǵan 30 kandıdatty elordalyqtar tanımaıdy desek te bolady.
Úgit naýqanynyń tıimdiligi
«Jalpy qaı kandıdattyń úgit materıaldaryn atap óter edińiz?» degen saýalǵa da respondentterdiń basym bóligi Dáýlet Turlyhanovtyń belsendiligine kóńili tolatyndyǵyn atap ótken. Almaty (73,8 paıyz) men Baıqońyr (71,2) paıyz turǵyndary kandıdattyń baǵdarlamasymen tanys. Al Almaty aýdany turǵyndarynyń 25,5, Baıqońyr aýdanynyń 13 paıyzy Táńirbergen Berdońǵarovtyń saılaý naýqanyn biledi. Úshinshi orynda Ýálıhan Qaısarov tur: Baıqońyr aýdany boıynsha – 8,8, Almaty aýdany boıynsha 9,2 paıyz.
Kandıdattar reıtıngi
Kandıdattardyń saılaýǵa qatysty reıtıngi «Eger siz Parlament Májilisi saılaýyna barsańyz, onda okýrgińiz boıynsha Májilis depýtattaǵyna qaı qandıdatqa daýys beresiz?» degen saýal arqyly baǵalandy.
Saýalnama qorytyndysynda №1 okrýgi mandatyna Dáýlet Turlyhanov teńdessiz úmitker bolyp otyr. Eki aýdanda da saılaýǵa qatysatyn saılaýshylardyń basym bóligi, naqtyraq aıtqanda Almaty aýdany turǵyndarynyń 77,2, al Baıqońyr aýdanynyń 70,8 paıyzy Dáýlet Turlyhanovqa daýys berýge daıyn. Odan keıingi orynda kele jatqan Táńirbergen Berdońǵarovqa Almaty aýdany turǵyndarynyń 11,8, al Baıqońyr aýdany turǵyndarynyń 13,2 paıyzy daýys beretindikterin aıtqan. Al Almaty aýdany saılaýshylarynyń 5,5, Baıqońyr aýdany saılaýshylarynyń 4,8 paıyzy Ýálıhan Qaısarǵa daýys bermek.
№2 saılaý okrýgi. Birmandatty okrýg boıynsha kandıdattar qanshalyqty tanymal
№2 saılaý okrýgi boıynsha kandıdattar arasynda Dáýlet Muqaevtyń tanymaldyǵy óte joǵary ekendigin baıqaýǵa bolady. Ony Esil aýdany saılaýshylarynyń 68,4, Saryarqa aýdany turǵyndarynyń 77,2 paıyzy jaqsy biledi. Turǵyndardyń basym bóligi kandıdatpen áleýmettik jeli arqyly tanys. Ekinshi jáne úshinshi orynda taratylatyn úgit materıaldary men bılbordtar tur. Tanymaldyǵy boıynsha ekinshi orynda Erik Joljaqsynov tur. Kandıdattyń Esil aýdanyndaǵy tanymaldyǵy 26, al Saryarqa boıynsha 17 paıyzdy quraıdy. Turǵyndar ony telearnalar men áleýmettik jeliler arqyly biledi. Úshinshi orynda – Baqytbek Smaǵul. Kandıdatty Esil aýdany turǵyndarynyń 20, Saryarqa aýdany turǵyndarynyń 14 paıyzy biledi. Kandıdat týraly aqparattardyń negizgi kózi – áleýmettik jeliler, tanystar men týǵan-týystar bergen aqparat.
A.Ámirtaev, N.Óteshev, A.Shoraev, D.Lorııa, T.Ómirzaqov, R.Janseıitov, ıA. Fedorovtardyń tanymaldyǵy 5-10 paıyz aralyǵynda ǵana. Al qalǵan 33 kandıdatty elordalyqtar tanymaıdy desek te bolady. Olardyń tanymaldyǵy 5 paıyzǵa da jetpeıdi.
Úgit naýqanynyń tıimdiligi
Qoǵamdyq pikirge júrgizilgen saýalnama Dáýlet Muqaevtyń eki aýdanda da óte tıimdi úgit-nasıhat jumysyn júrgizip jatqanyn kórsetip otyr. Onyń shtaby jumysymen Esil aýdany respondentteriniń 63, al Saryarqa aýdany saılaýshylarynyń 74 paıyzy tanys. Esil (23 paıyz) men Saryarqa (14) aýdandary boıynsha ekinshi orynda Erik Joljaqsynov tur. Eki aýdanda úshinshi orynǵa shyqqan kandıdattar ózgergen. Máselen, Esil aýdanynda A.Ámirtaev turǵyndar arasynda tanymal. Ony saılaýshylardyń 13 paıyzy biledi. Al Saryarqa aýdanynda úshinshi orynda 11 paıyzben Baqytbek Smaǵul tur.
Kandıdattar reıtıngi
Dáýlet Muqaev óz okrýgindegi eń tanymal kandıdat sanalady. Eki aýdanda da saýalnamaǵa qatysqan respondentterdiń basym bóligi 19 naýryz kúni oǵan daýys berýge daıyn. Naqtyraq aıtqanda, Dáýlet Muqaevty Esil aýdany turǵyndarynyń 60,4, Saryarqa aýdany turǵyndarynyń 70,8 paıyzy qoldaıdy. Odan keıingi orynda Erik Joljaqsynov kele jatyr. Saýalnamaǵa qatysqan Esil aýdany turǵyndarynyń 21, Saryarqa aýdany turǵyndarynyń 13 paıyzy daýys beretindikterin aıtqan. Úzdik úshtikti Baqytbek Smaǵul aıaqtap tur. Oǵan Esil aýdany respondentteriniń 6, Saryarqa aýdany respondentteriniń 8 paıyzy daýys berýge daıyn.
Saýalnama 13 aqpan kúni Ortalyq saılaý komıssııasyna resmı habarlandyrý arqyly júrgizildi.Aıta keteıik, 19 aqpan kúni Ortalyq saılaý komıssııasy 29 birmandattyq okrýgter boıynsha Parlament Májilisiniń depýtattyǵyna 435, onyń ishinde ózin-ózi usyný tártibimen 359 kandıdatty, saıası partııalardan 76 kandıdatty tirkegen bolatyn. Respýblıka boıynsha ortasha eseppen bir mandatqa 15 adam talasady. Tirkelgen kandıdattardyń 350-i nemese 80,46 paıyzy - erler, 85-i nemese 19,54 paıyzy - áıelder. Kandıdattar arasynda 10 etnostyń ókilderi bar. Eń joǵary básekelestik Astana qalasynda tirkeldi. Elordanyń 2 okrýginen bir-bir mandatqa 41 jáne 42 kandıdat baq synaıtyn bolady.
