Elimizge jumys isteýge Qytaı, Túrkııa, Úndistan azamattary kóp keledi
Qazaqstanda jyl saıyn shetelden jumys kúshin tartýǵa kvota sany qysqaryp jatyr. 2022 jyly 28,3 myń kvota bólinse, byltyr ol edáýir azaıyp, 22,2 myń bolǵan. Al bıyl taǵy 200-ge qysqaryp, 22 myń kvota bólindi. Elimiz qaı elderge jáne qandaı mamandarǵa kvota bólip, jumys usynady? Tolyǵyraq Kazinform tilshisine eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý birinshi vıtse-mınıstri Aqmádı Sarbasov aıtyp berdi.
Ulttyq eńbek naryǵyn qorǵaý
Aqmádı Sarbasovtyń aıtýynsha, elimizde ulttyq eńbek naryǵyn qorǵaý – «Halyqtyń kóshi-qony týraly» zańnyń negizgi qaǵıdattarynyń biri. Bul úshin birqatar qural qarastyrylǵan. Onyń ishinde jyl saıynǵy kvotany belgileý jáne jergilikti atqarýshy organdardyń jumys berýshilerge sheteldik jumys kúshin tartý úshin jumysqa ruqsat berýi bar. ıAǵnı, shetelden tartatyn qandaı mamandarǵa kvota beriletini ákimdikterdiń qajettilikterine qaraı jasaqtalady.
Birinshiden, sheteldik jumys kúshin tartýǵa arnalǵan kvota jergilikti atqarýshy organdardyń qajettilikteri negizinde belgilenedi. Ol kezde jumyssyzdar men ózin-ózi jumyspen qamtyǵan halyq sanynyń boljamy, sondaı-aq bilim berý uıymdaryndaǵy bitirýshilerdiń sany eskeriledi. Sheteldik jumys kúshin tartý boljanatyn mamandar da qajet mamandardyń tizimine sáıkes bolady, – dedi birinshi vıtse-mınıstr.
Spıkerdiń sózinshe, Qazaqstan aýmaǵyna sheteldik jumys kúshin tartý tártibi jumys berýshilerge sheteldik jumys kúshin tartýǵa ruqsat berý nemese uzartý, sondaı-aq korporatıvishilik aýystyrý qaǵıdalarymen jáne sharttarymen retteledi. Jumys berýshiler shetelden maman tartý úshin egov.kz arqyly ótinish beredi. Tolyǵyraq myna jerden oqýǵa bolady.
2022 jylǵa arnalǵan sheteldik jumys kúshin tartý kvotasy jumys kúshiniń 0,31% nemese 28,3 myń adamǵa beriledi dep josparlanǵan, alaıda sol jyly jergilikti atqarýshy organdar shetelden maman tartýǵa 14 296 ruqsat berdi. ıAǵnı, kvotanyń teń jartysy ıgerilmeı qalǵan. Al kelgenderdiń ishinde qurylys salasyna, taý-ken ónerkásibine jumysqa turǵandar kóp. Al, elderge toqtalsaq, Qytaı, Túrkııa, Úndistan kósh bastap tur, – dep atap ótti Aqmádı Sarbasov.
Kvota jyldan-jylǵa azaıyp jatyr
Spıkerdiń aıtýynsha, byltyr 2022 jylǵa qaraǵanda kvota sany 6,1 myńǵa (22,2 myń kvota) azaıǵan jáne jergilikti atqarýshy orǵandar 14 588 adamǵa jumys isteýge ruqsat bergen. Olardyń qatarynda basshy jáne onyń orynbasary laýazymyna 412 adam, al qurylymdyq bólimshelerdiń basshysy bolyp 2906 adam elimizge kelgen. Shetelden kelgen jumys kúshiniń arasynda maýsymdyq jumys maqsatymen 2 219 adam ruqsat alǵan.
Bıyl shetelden jumys kúshin tartýǵa jalpy jumys kúshiniń 0,23% nemese 22 myń kvota bólindi. Al 1 sáýirge deıingi statıstıkaǵa súıensek, elimizde sheteldik 13 536 azamat jumys istep jatyr. Bul burynnan istep jatqandardy qosa alǵandaǵy kórsetkish. Al bıyl 3 581 ruqsat berildi. Onyń ishinde 92 basshy men orynbasary bar. Óńirlerge bólip qarasaq, Atyraý, Batys Qazaqstan, Shyǵys Qazaqstan oblystarynda, Astana jáne Almaty qalalarynda sheteldik jumys kúshi ımporty basym, – dep túıindedi Aqmádı Sarbasov.
Ulttyq statıstıka bıýrosynyń aldyn ala derekterine súıensek, 2023 jylǵy qańtar-jeltoqsanda qurylys sektorynda ortasha aılyq jalaqy 469 745 teńge, taý-ken óndirý ónerkásibinde jáne karerlerdi qazýda 759 977 teńge, aýyl, orman jáne balyq sharýashylyǵynda 220 287 teńge, kásiptik, ǵylymı jáne tehnıkalyq qyzmet 526 267 teńge, óńdeý ónerkásibinde 415 125 teńge bolǵan.
Aıta keteıik, byltyr Qazaqstanǵa Ortalyq Azııa elderinen 9377 adam kelip, 385 adam ketken. ıAǵnı, kórshiles elderge ketýshilerge qaraǵanda ol jaqtan qonys tepkender birneshe ese kóp. Sarapshylar bul úrdis bıyl da jalǵasady dep otyr. Sebebi kóbine Reseıge tabys úshin barǵan Ortalyq Azııa azamattarynyń basym bóligi Máskeýdiń soltústik-batysyndaǵy «Crocus City Hall» kontsert zalyndaǵy teraktiden keıin Qazaqstanǵa jáne basqa elderge ketken. Ortalyq Azııadaǵy sońǵy birneshe jyldaǵy kóshi-qon úrdisterindegi mańyzdy ózgerister qandaı jáne olar aımaq ekonomıkasy men qoǵamyna qalaı áser etip jatyr? Bul týraly myna jerde jazǵanbyz.