Elimizge eńbek mıgranttary qaı elderden kelip jatyr
ASTANA. KAZINFORM — Qazir sheteldik eńbek mıgranty máselesi turaqty bolǵanymen, aldaǵy birneshe jylda syrttan kelgen mıgranttar men jergilikti halyq arasyndaǵy áleýmettik shıelenister týyndaýy múmkin.
Bul pikirdi Qoldanbaly etnosaıası zertteýler ınstıtýty — qoldanbaly zertteýler ortalyǵynyń dırektory Dinmuhammed Ǵalı keltirdi.
— 2009 jyly jalpy ishki mıgranttardyń sany 800 myń adam bolsa, 2014 jyly 3 mln adamǵa jetken. Beıresmı qonys aýdarýdy eskersek, bul san 4 mln adamǵa deıin jetýi múmkin, ıaǵnı elimizdiń árbir altynshy azamaty jyl saıyn turǵylyqty jerin aýystyrady degen sóz. Bul úderistiń áli de rettelmeýi alańdatýshylyq týdyryp otyr. Memleket mıgratsııanyń saldarymen jumys istep jatyr, biraq onyń naqty quraly áli jetkiliksiz. Sondyqtan qazir tirkeýdi kúsheıtý nemese qalaǵa kóshýdi shekteý máselesi kóterilip jatyr, — dedi ol.
Odan ári ınstıtýt basshysy kóshi-qon qurylymynyń ózgerip kele jatqanyn tilge tıek etti.
— Buryn qonys aýdarýshylardyń ishinde negizinen qazaqtar men slavıan etnostary basym bolsa, sońǵy jyldary bul qatarǵa ózbekter, uıǵyrlar, dúngender, tájikter men kúrtter de ishki mıgratsııaǵa qosyla bastady. Bul qozǵalystardyń sebebi ózderine qolaıly jaǵdaı jasaýǵa tyrysady. Jańa qonystanǵan jerlerde etnostarǵa tán ınfraqurylym qalyptasyp jatyr. Slavıan etnostarynyń kóshi-qonynyń sapaly transformatsııasy baıqalady, ishki mıgratsııaǵa belsendi qatysyp jatyr, — deıdi Dinmuhammed Ǵalı.
Sondaı-aq, spıker syrttan keletin eńbek mıgratsııasy máselesine toqtaldy.
— Sońǵy eki jylda elimizde kóshi-qon qarqyn alýda, kórshiles elderden ásirese Tájikstan men Ózbekstannan eńbek mıgranttary, sonyń ishinde Reseıden reemıgratsııa aıqyn baıqalýda. Olar negizinen iri megapolısterge shoǵyrlanyp jatyr. Qazir jaǵdaı turaqty bolǵanymen, aldaǵy birneshe jylda syrttan kelgen mıgranttar men jergilikti halyq arasyndaǵy áleýmettik shıelenisterdiń týyndaý qaýpin joqqa shyǵarýǵa bolmaıdy. Atalǵan demografııalyq ózgeristermen qatar belgili bir áleýmettik qıyndyqtar da baıqalýda, atap aıtqanda qonys aýdarýshylardyń tirkelmeýi, bilim berý jáne medıtsınalyq qyzmetke qoljetimsizdik, beıimdelý deńgeıiniń qıyndyǵy, sondaı-aq jergilikti turǵyndarmen áleýmettik qashyqtyqtyń saqtalýy ózekti, — deıdi ol.
Buǵan deıin elimizden qandaı sala mamandarynyń ketip jatqany týraly habarlaǵan bolatynbyz.
Odan bólek, jıyn barysynda qazaqstandyqtardyń soltústik óńirlerden kóshýi jalǵasyp jatqanyn aıtyldy.
Búgin Senattyń Áleýmettik-mádenı damý jáne ǵylym komıtetinde «Demografııalyq ósý –ulttyń strategııalyq artyqshylyǵynyń negizi» taqyrybynda byltyr ótken Úkimet saǵatynda qabyldanǵan usynymdardy iske asyrý qorytyndylaryn talqylaýǵa arnalǵan keńeıtilgen otyrys ótti.