Elimizdegi janarmaı stansalary keler jyldan bastap tekseriledi
AQTÓBE. KAZINFORM — Elimizde 3 myńǵa jýyq janar-jaǵarmaı stansasy, 2500 avtogaz quıý stansasy bar. Olardyń jumysyn TJM Ónerkásiptik qaýipsizdik komıteti qadaǵalaıdy. Alaıda qazir Kásipkerlik kodeksi kez kelgen ýaqytta tekserýge qolbaılaý bolyp tur. 2026 jyldyń 1 qańtarynan bastap bul shekteý joıylady.
Janarmaı beketterin salý jáne qaýipsizdik
Atyraý oblysy Qulsary qalasyndaǵy tótenshe jaǵdaı kópti alańdatyp qoıdy. 30 mamyrda janarmaı stansasynda gaz-aýa qospasy jarylyp, 2 adam qaza tapqan bolatyn.
Qala, aýdan, aýyl ishindegi mundaı beketter qazir qaýipti aımaqqa aınalyp úlgerdi. Turǵyndar alańdap otyratyn boldy. Sebebi bul jerlerde ot tutansa, jarylys bolýy ádben múmkin.
Kazinform dál osy salanyń jumys qalaı úılestirilgenin jáne onyń durys jumys isteýin kim qadaǵalaıtynyn surap bildi.
Birinshi. Elimizde bul sala Investıtsııalar jáne damý mınıstriniń 2014 jylǵy 30 jeltoqsandaǵy buıryǵy negizinde basqarylady. Buıryq ataýy — munaı-hımııa, munaı óńdeý salalaryndaǵy qaýipti óndiristik obektiler, munaı bazalary men avtojanarmaı quıý stantsııalary úshin ónerkásiptik qaýipsizdikti qamtamasyz etý qaǵıdalary. Dál osy qaǵıdanyń saqtalýyn TJM Ónerkásiptik qaýipsizdik komıteti qadaǵalaıdy. Al jergilikti jerlerde tótenshe jaǵdaılar departamentiniń ishinde basqarma bar. Tipti departament basshysynyń bir orynbasary osy jumyspen aınalysady.
Ekinshi. Avtojanarmaı stansasyn salýdy Qazaqstannyń sáýlet, qurylys jáne qala qurylysy qyzmeti týraly zańnamasy retteıdi.
Úshinshi. Janar-jaǵarmaı stansasy — bıznestiń bir túri. Sondyqtan bul sala Kásipkerlik kodeksi aıasynda meılinshe qorǵalǵan.
— Ónerkásiptik qaýipsizdik komıteti avtojanarmaı beketin salýǵa arnalǵan jobalardyń ónerkásiptik qaýipsizdik talaptaryna sáıkestigin qarap, kelisim beredi. Alaıda ony paıdalanýǵa berý satysyna qatyspaıdy. Óıtkeni bul sáýlet, qurylys jáne qala qurylysy qyzmeti týraly zańnama aıasynda retteledi. Qazirgi ýaqytta Kásipkerlik kodeksiniń talaptary kásipkerlik sýbektilerine, onyń ishinde avtojanarmaı quıý stansalaryna qatysty ónerkásiptik qaýipsizdik salasyndaǵy memlekettik baqylaý men qadaǵalaýdy shekteıdi. Tek oqıǵalar (apatty jaǵdaı, ıntsıdentter nemese jazataıym oqıǵalar) tirkelgen avtojanarmaı stansalary ǵana tekserýge jatady. Alaıda 2026 jyldyń 1 qańtarynan bastap ónerkásiptik qaýipsizdik salasynda memlekettik baqylaý men qadaǵalaýdyń jańa tártibi kúshine enip, qandaı da bir oqıǵaǵa qaramastan barlyq avtojanarmaı quıý stansasy tekserýge jatady. Qazirgi ýaqytta elde 3000-ǵa jýyq janarmaı jáne 2500 avtogaz quıý stansasy bar. Olardyń sany únemi ózgerip otyrady, — dep habarlady TJM baspasóz qyzmeti.
Shaǵyn kásipkerlik sýbektileri tekserilmedi, al iri jáne orta kásip jyl saıyn baqylaýda — TJD
Rasymen de oblystyq tótenshe jaǵdaılar departamentiniń ónerkásiptik qaýipsizdik basqarmasy 2020 jyldan bastap búginge deıin shaǵyn kásipkerlik nysandaryn teksere almaı otyr.
Bul degenimiz shaǵyn kásipkerlik pen jeke kásipkerlik nysandary. Al iri jáne orta kásip nysany jyl saıyn tekseriledi. Bul tekserý de jyl buryn josparlanyp, jospar prokýratýrada bekitilip, portalǵa tizimi shyǵady. Tekserýdiń reti osy.
— 2019 jyldyń 26 jeltoqsan kúni moratorıı jarııalandy. Moratorıı jarııalanǵanyna bıyl 5 jyl tolady. Qazir qolymyzda tekserý tarıhy da joq bolyp tur. Sebebi bul nysandarǵa mamandar múlde barmady. Sonyń ishinde avtogaz quıý stansasylarynyń kóbi shaǵyn jáne mıkrobıznes bolyp tur. Ónerkásiptik qaýipsizdik basqarmasy sondyqtan teksere almady. Al avtojanarmaı quıý stansalarynyń iri jáne orta sýbektilerin jyl saıyn jospar, keste boıynsha tekseremiz. Kesteni QR TJM Ónerkásiptik qaýipsizdik komıtetine jiberemiz. Keıin ony TJM bekitedi, Bas prokýratýraǵa joldanady. Bas prokýratýra portalǵa salady, — dedi Aqtóbe oblystyq TJD basqarmasynyń bas mamany Nurmuhammed Ábdiázı.
Janarmaı jáne avtogaz quıý stansasynyń aýmaǵyna qoıylatyn talaptar:
- Óndiristik, ákimshilik-turmystyq jáne qoıma ǵımarattar men qurylystar arasyndaǵy araqashyqtyq — 40 metr
- Orman alqaptary, onyń ishinde qylqan japyraqty jáne aralas tuqymdy aǵash aýmaǵynan — 25-50 metr
- Turǵyn úı men qoǵamdyq ǵımarattardan — 60 metr
- Adam kóp shoǵyrlanatyn oryndardan — 60 metr
- Jeke garaj ben ashyq avtoturaqtardan — 40 metr
- Saýda orny men dúńgirshekten — 60 metr
- Avtojoldan — 20-25 metr
- Temirjoldan — 40 metr
- Káriz tazartý stansalarynan (avtojanarmaı jáne avtogaz quıý stansasyna tıesili emes) — 60 metr
- Avtojanarmaı jáne avtogaz quıý stansasy arasyndaǵy araqashyqtyq 100 metr bolýy tıis.
Oblystyq tótenshe jaǵdaılar departamentiniń ónerkásiptik qaýipsizdik basqarmasynyń qyzmetkerlerine qurylys jumysy kezinde qujattyń bári elektrondy túrde túsedi.
Qala, aýdan, aýyldyń bas josparynada kórsetilgen oryndy tótenshe jaǵdaılar qyzmetkerleri baryp qarap, ólshep, kespeıdi, qazyǵyn da qaqpaıdy. Ony jer beretin qurylys salasy men jergilikti jerlerde memlekettik sáýlet-qurylys baqylaý basqarmasy baqylaıdy.
— Іri jáne orta sýbektilerdi tekserý kezinde de birqatar buzýshylyqtar anyqtalyp jatady. Ónerkásiptik qaýipsizdik talaptary saqtalmaıdy, rezervýardy tazartýdyń tehnıkalyq reglamenti buzylyp, dybys zoraıtqysh qurylǵylary isten shyqqan. Sonymen birge monometr durys istemeı turdy. Munyń bárin qalpyna keltirýge ýaqyt beriledi, — deıdi Aqtóbe oblystyq tótenshe jaǵdaılar departamentiniń ónerkásiptik qaýipsizdik basqarmasynyń bastyǵy Samat Tajdavletov.
Epıdemıologtar da teksere alady
Densaýlyq saqtaý mınıstrligi bolsa «Adamnyń ómir súrý ortasy men densaýlyǵyna áser etý obektileri bolyp tabylatyn obektilerdiń sanıtarııalyq-qorǵanysh aımaqtaryna qoıylatyn sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq talaptar» sanıtarııalyq qaǵıdalaryn negizge alady.
— Talap boıynsha janar-jaǵarmaı jáne gaz quıý beketteriniń sanıtarııalyq-qorǵaý aımaǵy 100 metrden kem bolmaýy tıis. Al QR «Ruqsattar jáne habarlamalar týraly» Zańy aıasynda mundaı kásipkerlik nysan ıesi jumysyn bastaǵanyn nemese toqtatqanyn habarlaýy tıis. Sonymen birge «Kólik quraldaryna jáne jolaýshylarǵa qyzmet kórsetý jónindegi obektilerge qoıylatyn sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq talaptar» sanıtarııalyq qaǵıdalaryn bekitý týraly buıryǵynda anyq jazýly, — dep habarlady Aqtóbe oblystyq sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq qadaǵalaý departamentiniń baspasóz qyzmeti.
Sanıtarııalyq qaǵıda jazylǵan 17 paragrafqa kóz júgirtsek, janar-jaǵarmaı jáne gaz quıý stansalary turǵyn úı qurylysynyń yq jaǵynda, oqshaý ýchaskelerde ornalastyrylady. Qurylys eldimekenniń bas josparyn eskere otyryp júrgiziledi.
Avtomobılge janarmaı quıý stansalary eldimeken shekarasynda otyn saqtaıtyn jerasty rezervýarlarymen ǵana ornalastyrylady. Janar-jaǵarmaı jáne gaz quıý stansalary salynǵan kezde birden abattandyrylady jáne kógaldandyrylady.
Al eger janar-jaǵarmaı jáne gaz quıý beketteri avtomagıstral boıyna ornalassa, taratý kolonkasy nemese jerasty rezervýary birinshi sanatty joldan keminde 25 m jáne qalǵan joldarda 15 m qashyq bolýy tıis.
Otyn taratý kolonkasynan nemese rezervýardan jaıaý júrginshi jolyna deıingi qashyqtyq keminde 10 m bolady.
Depýtattar saýaly
Aqtóbe qalalyq máslıhaty turǵyn úı-kommýnaldyq máseleler jónindegi turaqty komıssııasynyń músheleri Aqtóbe qalasynyń ákimi Azamat Beketke saýal joldady.
Saýalda janar-jaǵarmaı, avtogaz quıý beketteriniń qaýipsizdigi qozǵaldy.
— Depýtattar avtogaz quıý stansasylarynyń jumysyn baqylaýdy usynyp otyr. Atyraýda bolǵan jaǵdaı eshkimdi beıjaı qaldyrmaǵany anyq. Sóıtip Aqtóbe qalasy ákimi men Aqtóbe qalalyq prokýrorynyń atyna saýal joldadyq. Usynysymyzda tek janar-jaǵarmaı emes, avtogaz quıý stansalaryn da tekserý jóninde aıtyldy. Qala ishindegi kásipkerlik nysandaryn taǵy bir qarap jiberse artyq etpeıdi. Bul usynysty qabyldaýy da, qabyldamaýy da múmkin. Moratorıı de bar. Moratorıı óz aldyna, Atyraýdaǵy jaǵdaı men aldaǵy ýaqytta kúnniń yssy bolatyny oılantady. Tekserse, oqys jaǵdaıdyń aldyn alar ma edi dep oılaımyz. Eger bári zańdy bolsa, qarap ketkende turǵan eshteńe joq degen oılap jazyldy saýal, — dedi Aqtóbe qalalyq máslıhatynyń depýtaty Abaı Saqtaǵanov.
Depýtattar saýaly 2 maýsym kúni joldandy. Ázirge ákimdikten de, prokýratýradan da jaýap bolmady.
Eske salsaq, budan buryn Qulsaryda gaz-aýa qospasy jarylyp, 2 adam qaza tapqan edi. Keıin Qulsarydaǵy jarylys janar-jaǵarmaı beketindegi rezervýarǵa gaz quıý kezinde bolǵany anyqtaldy.
Birinshiden, bastapqy órt sóndirý quraldary jetkiliksiz bolǵan. Ekinshiden, stansalar aýmaǵy janǵysh qoqystan, qurǵaq shópten, tógilgen munaı ónimderinen tazartylmaǵan.
Úshinshiden, jarylys-órt jáne órt qaýiptiligi boıynsha úı-jaılardyń sanattarymen jarylys nemese órt qaýpi bar aımaqtar klasy bolmaǵan.