Elimizde qýaty jylyna 2 mln tonnadan asatyn bıdaı men júgerini tereń óńdeıtin joba iske asady
ASTANA. KAZINFORM — Úkimettegi keńeste vıtse-premer Serik Jumanǵarın Qazaqstandaǵy astyqty tereń óńdeýdi damytý jáne osy saladaǵy jobalardy iske asyratyn ınvestorlardyń jaǵdaıyn tyńdady. Bul týraly Úkimettiń baspasóz qyzmeti habarlady.
Búgingi tańda Qazaqstanda astyqty tereń óńdeý boıynsha úsh zaýyt jumys isteıdi. Іske asyrý satysynda taǵy 4 joba bar. Jetisýdaǵy «Jarkent krahmal zaýyty» JShS jyldyq qýaty 150 myń tonna júgerini qaıta óńdeıdi; Almaty oblysyndaǵy «Azııa-Agrofýd» JShS (60 myń tonna júgeri, krahmal, krahmal sirnesi jáne krahmal shárbatyn) jáne SQO-daǵy «Bıoopereıshn» JShS-250 myń tonna bıdaı (krahmal, glıýten, bıoetanol, aýyl sharýashylyǵy janýarlaryna arnalǵan jem) óndiredi.
«2023 jyly Qazaqstanda barlyǵy 111 myń tonna krahmal ónimderi óndirildi. Bul 27,7 myń tonna júgeri krahmaly, 2022 jyly bul kórsetkish 15,5 myń tonnany qurady; 21,1 myń tonna bıdaı krahmaly, 2022 jylǵy kórsetkish 19,7 myń tonna boldy; 51,8 myń tonna krahmal sirnesi, 2022 jylǵy kórsetkish — 57,3 myń tonna; 10,1 myń tonna glıýten, 2022 jyly bul kórsetkish 10,7 myń tonnany qurady», — dep málimdedi aýyl sharýashylyǵy vıtse-mınıstri Azat Sultanov.
2023 jyly astyqtan óńdelgen ónim eksportynyń kólemi edáýir ósti: júgeri krahmaly — 11,5 myń tonna (2022 jyly 9,3 myń tonna), bıdaı krahmaly — 15,7 myń tonna (2022 jyly 10,6 myń tonna), glıýten — 6,9 myń tonna (2022 jyly 7,7 myń tonna), krahmal sirnesi — 19,4 myń tonna (2022 jyly 16 myń tonna). Ótken jylǵy ımport 265 tonna bıdaı krahmalyn, 4,2 myń tonna júgeri krahmalyn, 8,1 myń tonna krahmal sirnesin, 76,1 tonna glıýtendi qurady.
2028 jylǵa deıin astyqty tereń óńdeý boıynsha taǵy úsh jobany iske asyrý josparlanýda. Qazaqstandyq «Qostanai Grain Industry» JShS Qostanaı oblysynda jyldyq qýaty 415 myń tonna astyqty tereń óńdeý jobasyn bastady. Kásiporyn lızın, glıýten, bıoetanol, kómirqyshqyl gazyn shyǵaratyn bolady. Paıdalanýǵa berý merzimi — 2027 jyl, 650 jumys ornyn ashý josparlanýda. Túrkistan oblysynda «Qazkrahmal» JShS krahmal ónimderin óndirý úshin júgerini óńdeýdi josparlaýda. Qaıta óńdeý qýaty — jylyna 100-150 myń tonna. Paıdalanýǵa berý merzimi — 2026 jyl. 500 jumys ornyn ashý kózdelýde. Túrkııalyq Tiryaki Agro kompanııasy Katarlyq Hassad Food kompanııasymen birlesip Astanada qýaty jylyna 240 myń tonna astyqty tereń óńdeý boıynsha jobany bastady. Krahmal, glıýten, glıýkoza-frýktoza shárbaty túrindegi sońǵy ónimderdi álemdik naryqtarǵa eksporttaý josparlanýda. Paıdalanýǵa berý merzimi — 2026 jyl. 250 jumys ornyn ashý kózdelip otyr.
Qazirgi sátte jalpy qýaty jylyna 2 mln tonnadan asatyn bıdaı men júgerini tereń óńdeý boıynsha taǵy tórt ınvestıtsııalyq joba boıynsha kelissózder júrgizilip, pysyqtalyp jatqany aıtyldy.
Vıtse-mınıstr Azat Sultanovtyń aıtýynsha, Qazaqstanda óndiriletin astyq kólemi barlyq qoldanystaǵy jáne jańa qýattardy júkteý úshin jetkilikti.
Memleket tarapynan astyqty tereń qaıta óńdeý jónindegi jobalarǵa, ıaǵnı tehnologııalyq kúrdeliligi joǵary zamanaýı kásiporyndar, aýqymdy ınvestıtsııalyq qoldaý kórsetilýde. Jumys istep turǵan óndiristerdi salý jáne keńeıtý kezindegi ınvestıtsııalyq sýbsıdııalar, negizgi jáne aınalym qarajattaryna kredıt berý kezinde paıyzdyq mólsherlemeni arzandatý, salyqtyq preferentsııalar qarastyrylǵan.
Serik Jumanǵarın astyqty tereń óńdeý boıynsha jobalardy iske asyratyn kásiporyndardyń basshylaryn tyńdap, memleket tarapynan barlyq qajetti qoldaý kórsetiletinin atap ótti. Jobanyń árbir kezeńin ýaqtyly iske asyrýdyń mańyzyn eskere otyryp, vıtse-premer aı saıyn joba jetekshilerimen kezdesýler ótkizýdi tapsyrdy.
