Elimizde qymyz ben shubat óndirisi 37 paıyzǵa azaıdy

ASTANA. KAZINFORM – Byltyr Qazaqstanda 617,7 mlrd teńgege sút ónimderi shyǵaryldy, al ósim 22,3%-ǵa artty. Degenmen qymyz, shubat óndirisi azaıǵan. Tolyǵyraq Energyprom.kz resýrsynyń taldaýynda baıandalǵan. 

Byltyr elimizde 621 myń tonna sút pen kilegeı óndirildi, bul 2023 jylmen salystyrǵanda 3,7%-ǵa artyq. Sondaı-aq sary maı men sút ónimderi (4,6%-ǵa), maısyz (30,2%-ǵa) jáne maıly (9,2%-ǵa) súzbe, sol sııaqty úgitilgen, untaqtalǵan jáne balqytylǵan irimshikter (3,5%-ǵa) artyǵymen óndirildi. Sonymen qatar ıogýrt pen ashytylǵan irimshikterden basqa óńdelmegen irimshikter, ashytylǵan sút pen kilegeı (4%) shyǵaryldy.

Degenmen qatty túrdegi sút óndirisi, kerisinshe, 6,2%-ǵa, ıaǵnı 5,2 myń tonnaǵa deıin qysqardy. Balqytylǵan irimshikter (7,2% - ǵa), sondaı-aq qymyz (37,4% - ǵa) jáne shubat (37,9%-ǵa) azaıdy. 

Ótken jyldyń jeltoqsan aıynyń qorytyndysy boıynsha sút ónimderiniń baǵasy bir aıda 0,7%-ǵa ósti, bir aı buryn 0,7%-ǵa, al 2023 jyldyń jeltoqsanynda — 0,3%- ǵa ǵana qymbattaǵany baıqaldy. Aıta ketsek, sút ónimderiniń baǵasy 2016 jyldyń shildesinen bastap ósip keledi.

Bir jyl ishinde sút ónimderi 6,1%-ǵa qymbattap, baǵanyń 11,2%-ǵa ósýi baıqaldy. Atap aıtqanda, sút 7,4%, ashytylǵan sút ónimderi 6,9%, irimshik pen súzbe baǵasy 4,7%-ǵa, al konservilengen sút 3,5%-ǵa ósti. 

Ótken jyldyń qańtar–qyrkúıek aılarynda sút jáne sút ónimderin tutyný árbir qazaqstandyqqa orta eseppen 173,3 keli, bul 2023 jylmen salystyrǵanda 1,6%-ǵa artyq. Óńirlerge kelsek, sút ónimderiniń basym bóligi Aqmola oblysynda tutynyldy, jan basyna shaqqanda 221,2 kg. Odan keıin Shyǵys Qazaqstan jáne Qaraǵandy oblysyna tıesili. Sút ónimderin Shymkent turǵyndary az tutynatyn bolyp shyqty. 

2024 jyldyń úshinshi toqsanynyń qorytyndysy boıynsha halyqtyń sút ónimderine 14,6 myń teńge jumsaǵan. Bul barlyq tutyný shyǵyndarynyń 5,4% jáne azyq-túlik pen alkogolsiz sýsyndarǵa jumsalǵan shyǵyndardyń 10,8%-yn quraıdy. 

Astana jáne Almaty turǵyndary sút jáne sút ónimderine kóp shyǵyndanady, al eń az shyǵyndanatyn Túrkistan oblysy bolyp shyqty. 

Eske salsaq, byltyr qymyz ishken adam alkotesterden ótse, nátıje qandaı bolatyny týraly jazǵan bolatynbyz.