Elimizde ıgerilmegen qarjy kólemi joǵary mınıstrlikter ataldy
ASTANA. KAZINFORM – 2024 jyly tıimsiz paıdalanylǵan bıýdjet qarajaty men aktıvter kólemi 2 esege jýyq ósti. Bul týraly Májilis tóraǵasynyń orynbasary Danııa Espaeva málim etti.
— 2024 jylǵy respýblıkalyq bıýdjet oryndaldy jáne ony oryndaý kúrdeli ekonomıkalyq jaǵdaılarda júzege asyryldy. Úkimettiń negizgi mindeti — bıýdjetti sapaly qalyptastyrý, tıimdi oryndaý jáne ákimshilendirý. Biraq tájirıbe kórsetkendeı, bıýdjetti iske asyrý árdaıym onyń tıimdi oryndalýymen qatar júre bermeıdi. Ókinishke qaraı, depýtattyq korpýs bıýdjetti oryndaý kezinde Úkimet tarapynan jol beriletin problemalar týraly únemi aıtyp keledi, bul tipti úırenshikti jaǵdaıǵa aınaldy. Bıýdjetti oryndaýǵa qatysty myna máselelerdi jyl saıyn aıtýymyzǵa týra keledi. Birinshiden, defıtsıt kólemi edáýir úlken, ol jyldan jylǵa ósip jatyr jáne bıýdjet kirisi esebinen emes, Ulttyq qordan beriletin transfertter esebinen jabýǵa alyp keledi. Ekinshiden, memlekettik qaryz mólsheri ulǵaıyp otyr. 2024 jyly da solaı boldy, — dedi D. Espaeva Parlament Májilisinde 2024 jylǵy bıýdjettiń atqarylýy týraly Úkimet pen Joǵary aýdıtorlyq palatanyń esebin talqylaý kezinde.
Onyń aıtýynsha, memlekettik qaryz 2023 jylǵy derektermen salystyrǵanda 17,2 paıyzǵa ósti.
— Úshinshiden, tıimsiz paıdalanylǵan qarajat kólemi joǵary deńgeıde qalyp otyr. Joǵary aýdıtorlyq palatanyń derekteri boıynsha 2024 jyly tıimsiz paıdalanylǵan bıýdjet qarajaty men aktıvter kólemi 2 esege jýyq ósti (2023 jyly — 250,2 mlrd teńge, 2024 jyly — 475 mlrd. teńge). Al, anyqtalǵan talaptardy buzýdyń jalpy kólemi 862 mlrd teńgeni (2023 jyly — 523 mlrd teńgeni) qurady. Tórtinshiden, 2024 jyldyń ishinde bıýdjet 12 ret túzetildi, buryn-sońdy mundaı kóp túzetý bolmaǵan (2020 jyly — 5 ret, 2021 jáne 2022 jyldary — 9 ret, 2023 jyly — 7 ret). Bul josparlaý sapasynyń tómen ekenin kórsetedi, — dedi depýtat.
Sonymen qatar D. Espaeva kvazımemlekettik sektor qyzmetinde bıýdjetke táýeldi bolýy, aıtarlyqtaı boryshtyq mindettemeler sııaqty problemalar únemi oryn alyp keledi.
— 2024 jyldyń qorytyndysy boıynsha shamamen 92 mlrd teńge ıgerilmegen. Osy jyly Qarjy, Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý, Kólik mınıstrlikterinde ıgerilmegen qarjy kólemi joǵary boldy, olardyń árqaısysy 20 mlrd teńgeden artyq ıgermegen. 2024 jyly shyǵystar qurylymynda halyqty áleýmettik qoldaýǵa, memlekettik qaryzǵa qyzmet kórsetý men óńirlerge qarjylyq kómek berýge shyǵystar kóbirek jumsalǵan. Kórip otyrǵanymyzdaı, mundaı shyǵystar qurylymy el ekonomıkasyn damytýǵa baǵyttalmaǵan. 2024 jyly joǵaryda atalǵan problemalarǵa barlyq bólimder boıynsha (salyq, salyqqa jatpaıtyn, transfertter) bıýdjettiń kiris bóliginiń oryndalmaýy jáne sonyń saldarynan bıýdjetten jetkiliksiz qarjylandyrylý (shamamen 422 mlrd teńge) problemasy da qosyldy, — dedi Májilis tóraǵasynyń orynbasary.
Budan buryn Parlament Májilisi Qazaqstan Úkimetiniń jáne QR Joǵary aýdıtorlyq palatasynyń 2024 jylǵy respýblıkalyq bıýdjettiń atqarylýy týraly esepterin talqylaıtynyn jazǵan edik.