Elimizde koronavırýs órshýi múmkin be
Degenmen, aldaǵy Jańa jyl merekesin, onyń aıasynda jurtshylyqtyń jappaı jınalyp bas qosatyndyǵyn eskersek, koronavırýstyń órshý qaýpi bar ekendigin joqqa shyǵara almaıdy. Al indettiń órshýine jol bermeý úshin áleýmettik araqashyqtyqty saqtaý, adamdar kóp jınalatyn jerge barmaý, únemi maska taǵyp, qoldy antıseptıkpen zararsyzdandyryp otyrý qajet ekendigin aıtpasa da túsinikti.
Jalpy, mamandar arasynda elimizde koronavırýs órshýine qatysty ártúrli pikirler bar. Máselen, taıaýda QR Densaýlyq saqtaý vıtse-mınıstri - Bas memlekettik sanıtar dáriger Erlan Qııasov Qazaqstanda koronavırýs ınfektsııasyn juqtyrýdyń sharyqtaý shegine qatysty jańa boljamyn jarııa etken bolatyn.
«Qazirgi ýaqytta epıdemıologııalyq ahýal turaqty. Aýrý juqtyrýdyń sharyqtaý shegi qaı ýaqytqa saı kelýi múmkin? Buryn Densaýlyq saqtaý mınıstri Qazaqstanda koronavırýsty juqtyrýdyń sharyqtaý shegi 2020 jyldyń jeltoqsany men 2021 jyldyń qańtaryna saı keletinin boljaǵan edi. Alaıda qazir optımıstik jaǵdaı qalyptasty. Osyǵan baılanysty apta saıyn ózimizdiń boljamdy málimetterimizdi zerttep otyrmyz. Qazirgi jaǵdaıda pessımıstik boljamǵa súıensek, koronavırýsty juqtyrýdyń sharyqtaý shegi 2021 jyldyń qańtary men aqpanyna dóp keledi dep boljaýǵa bolady», - dedi bas sanıtar dáriger OKQ-da ótken baspasóz máslıhatynda.
Al «Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý joǵary mektebi» Epıdemıologııa, bıostatıstıka jáne dáleldi medıtsına kafedrasynyń dotsenti, medıtsına ǵylymdarynyń kandıdaty, dáleldi medıtsına sarapshysy Rafaıl Qypshaqbaev koronavırýstyń taralýyna qatysty boljamnyń qıyn ekendigin alǵa tartady.
«Koronavırýs jóninde pikir bildirý óte qıyn. Bul degenimiz qaıyry joq, jańa ári zerttelmegen is. Biz qazir tek boljam jasaı alamyz. Qolda bar derekterge súıene otyryp, qandaı da bir stsenarıı qurýǵa bolady, biraq eshkim naqty eshteńe aıta almaıdy. Sondyqtan ınfektsııa taralady degen boljam bar. Ázirge eń yqtımal boljam osy», - deıdi sarapshy.
Medıtsına ǵylymdarynyń doktory, professor, QR UǴA akademıgi, Qazaqstan reprodýktıvti medıtsına qaýymdastyǵynyń prezıdenti Vıacheslav Lokshın bolsa koronavırýstyń jappaı taralýynyń aldyn alý úshin qazirgi ýaqytta áleýmettik araqashyqtyqty barynsha saqtap, maska taǵý, gıgıenalyq saqtyq sharalaryn múltiksiz oryndaý mańyzdy mindet sanalatyndyǵyn basa aıtady.
«Ókinishke qaraı, kópshilik muny saqtaı bermeıdi. Sol sebepti halyqqa únemi júginip, qaýipsizdik sharalaryn saqtaý mańyzdyǵyn túsindirip otyrǵan jón. Eýropada, Reseıde ahýaldyń qalaı boljap bolmaıtyn jaǵdaıda damyǵanyn, órshigenin kórip otyrmyz. Mine, osyǵan baılanysty aýrý juqtyrýdyń ósimi qalaı desek te qańtardyń basynda nemese jeltoqsannyń sońynda artýy múmkin. Biraq, bári tikeleı ózimizge baılanysty. Eger barynsha qatań sharalarmen adamdardyń ózara baılanysyn shekteı alsaq, onda pandemııa tolqyny barynsha jumsaq óteri anyq. Buǵan qosa, maýsym-shilde aılarynda aýrýdyń resmı tirkelgen kórsetkishten 10 ese joǵary bolýy esebinen ujymdyq ımmýnıtet birtindep qalyptasyp kele jatyr. Ol kezde adamdardyń basym bóligi aýryp qalsa da medıtsınalyq kómekke júginbedi, tipti tekserýden de ótpedi. Úılerinde em aldy», - dedi sarapshy.
Joǵaryda meıram kúnderi aýrý juqtyrý derekteriniń órshýi múmkin ekendigin aıtqan bolatynmyz. Mundaı pikirdi Astana medıtsına ýnıversıteti Balalar juqpaly aýrýlary kafedrasynyń meńgerýshisi Dınagúl Baesheva da bildirip otyr. Ol aldaǵy qysqy merekelik kúnderde árbir qala men eldi meken turǵyndary saqtyq sharalaryna erekshe mán berýi kerektigin aıtady.
«Bıyldyń basynan beri adamdar koronavırýsqa qarsy kúresti úırenip alatyndaı boldy. Іndet qaýpin sezine júrýimiz kerek. Sondyqtan bizdiń mindet – jaǵdaıǵa qaraı beıimdelý. Mamandar belgilep bergen sharalardy ustanǵan abzal. Vırýs jyl mezgiline qaramaı tarap jatyr. Ol eń aldymen óziniń kóbeıý jolyn izdeıdi. Mindeti - ókpege jetse boldy. Sol sebepti biz sozylmaly aýrýlary bar adamdarǵa ekpin qoıyp otyrmyz. Koronavırýs juqtyrǵan adamnyń burynnan bergi sozylmaly aýrýy qozyp ketýi yqtımal», - dedi Dınagúl Baesheva.
