Elektr qýaty naryǵyndaǵy shekti tarıf artty: Úkimet jylytý maýsymyn qorytyndylady
ASTANA. KAZINFORM — Úkimet 2024-2025 jyldardaǵy jylytý maýsymyn qorytyndylady.
Memleket basshysynyń tapsyrmasy boıynsha elimizde energetıka salasyn damytý sharalary júzege asyrylyp keledi. Atalǵan tapsyrmany oryndaý aıasynda 2024-2025 jyldardaǵy kúzgi-qysqy kezeń aıaqtaldy, sondaı-aq ınfraqurylymdy aýqymdy jańartýǵa jáne «jasyl» energetıkany damytýǵa daıyndyq jumystary bastaldy.
Kúzgi-qysqy maýsymnyń jylýmen qamtýda irkilistersiz ótýi Úkimet qabyldaǵan sharalar tıimdiligin kórsetti. Aýqymdy daıyndyq jumystary júrgizildi: 10 energııa blogyna, 55 qazandyqqa jáne 45 týrbınaǵa kúrdeli jóndeý jumystary júrgizildi, bul JEO men jylý jelilerindegi joǵary tozýdy azaıtý úderisin bastaýǵa múmkindik berdi.
Qabyldanǵan sharalar elektr stansalaryndaǵy tehnologııalyq buzýshylyqtar sanyn 27%-ǵa (1070-ten 782-ke deıin), al temperatýralyq kesteni saqtamaý jaǵdaılaryn 67%-ǵa (215-ten 65-ke deıin) tómendetýge múmkindik berdi.
Mańyzdy jetistik retinde 12 JEO jaǵdaıynyń jaqsarýyn atap ótýge bolady: onyń 9-y «qyzyl» aımaqtan «sary» aımaqqa, al 3-ýi «sary» aımaqtan «jasyl» aımaqqa ótti. Nátıjesinde, «qyzyl» aımaqta 10 JEO (buryn 19), «sary» aımaqta 17 JEO (buryn 11), «jasyl» aımaqta 10 JEO (buryn 7) qaldy. Kórsetkishterin jaqsartqandar qatarynda Ekibastuz, Óskemen, Jezqazǵan, Balqash, Atyraý, Rıdder, Kentaý jáne basqa da stansalar bar. Aıryqsha nazar «MAEK» JShS, Aqtaý jylý jelilerine jáne Stepnogorsk, Temirtaý JEO jumysyna aýdaryldy.
2024 jyly Ekibastuz 1-GRES-ti qalpyna keltirgen blogyn (500 MVt), Atyraý JEO jańa týrbınasyn (65 MVt) jáne Jezqazǵandaǵy (+43 MVt) jańartylǵan qazandyqty qosa alǵanda, 771 MVt jańa qýat engizildi. Sondaı-aq jalpy qýaty 163,35 Mvt bolatyn jańartylatyn energııa kózderi boıynsha jobalar iske qosyldy.
Energetıka mınıstrligi elektr energııasy úshin shekti tarıfterdi qaıta qarady, elektr qýaty naryǵyndaǵy shekti tarıf arttyryldy, qaıtarylatyn ınvestıtsııalardyń jyldyq lımıti ulǵaıtyldy. 2024 jyly qabyldanǵan sharalar jóndeý jumystaryn qarjylandyrýdy byltyrǵy deńgeımen salystyrǵanda 44%-ǵa ulǵaıtyp, 327 mlrd teńgege jetkizýge múmkindik berdi.
Sonymen qatar kelesi jylytý maýsymyna daıyndyq jumystary bastalyp ketti. Atalǵan jumystar aıasynda 10 energetıkalyq blok, 63 qazandyq jáne 39 týrbınany jóndeý jumystary josparlanǵan, keıbir jumystar qazirdiń ózinde júrip jatyr. Ortalyqtandyrylǵan jylýmen qamtý aımaǵyndaǵy 66 jylý ortalyǵynda 53 qazandyqty jóndeý jáne rekonstrýktsııalaý jumystary josparlanǵan.
Kún jylynǵan soń 17 myń shaqyrym elektr jelisi men 323 shaqyrym jylý qubyryn jańartý jumystary bastalady.
Ulttyq energetıkany jańǵyrtý ulttyq jobasy aıasynda jalpy bıýdjeti 4 trln teńge bolatyn 77,5 myń shaqyrym elektr jelileri men 1,6 myń shaqyrym jylý jelileri jańartylady. 2029 jylǵa deıin bul elektr jelileriniń tozýyn 45%-ǵa, jylý jelileriniń tozýyn 42%-ǵa tómendetýge múmkindik beredi. Generatsııa salasynda 7,3 GVt jańa qýat engizý, onyń ishinde qoldanystaǵy stansalardy jańartý jáne jańa stansalar salý josparlanýda. 2029 jylǵa deıin 29 jobany aıaqtaý josparlanǵan, bul elektr stansalarynyń ortasha tozýyn 40%-ǵa deıin tómendetýge múmkindik beredi.
Jańartylatyn energııa kózderin damytý da basym baǵyt bolyp qala beredi: 2024 jyly 153 nysan 7,58 mlrd kVt·saǵ nemese jalpy óndiristiń 6,43%-y óndirdi. 8 jańa stansa (163,35 MVt) iske qosyldy, al 2025 jyldyń sońyna deıin taǵy 9 JEK jobasy (455,5 MVt) iske qosylady. Qazirdiń ózinde bıylǵy jyldyń aqpan aıynda Qaraǵandy oblysynda «Gıperboreıa» JShS-men qýaty 50 MVt jel elektr stansasy iske qosyldy.
Eske sala keteıik, buǵan deıin Qazaqstanda jylytý maýsymyna daıyndyq monıtorıngi júıesi men bilim berý platformasy iske qosylatynyn Energetıka mınıstri Almasadam Sátqalıev málim etkenin jazǵan bolatynbyz.