Eldiń tranzıttik áleýetin damytý úshin shekaradaǵy ótkizý pýnktterin jańǵyrtý jalǵasady
ASTANA. KAZINFORM – Qarjy mınıstri Mádı Takıev Jetisý jáne Almaty oblystaryna jasaǵan jumys saparynda «Nur Joly» jáne «Qaljat» keden beketterinde bolyp, kólik-logıstıka salasynyń damýymen tanysty.
Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev bıylǵy Qazaqstan halqyna arnaǵan Joldaýynda shekara mańyndaǵy keden beketteriniń máselesine nazar aýdaryp, olardy damytý jónindegi jumysty qysqa merzimde aıaqtaýdy tapsyrǵan-dy. Atalǵan keden beketteri Qazaqstan-Qytaı shekarasynda ornalasqan. Máselen, «Nur Joly» avtomobıl ótkizý pýnkti arqyly 266,5 myń kólik ótken. Byltyrǵy kezeńimen salystyrǵanda ósim 2 esege artqan. Al «Qaljat» avtomobıl ótkizý pýnkti arqyly bıylǵy 8 aıda 30 myńǵa avtokólik ótipti. 2023 jylmen salystyrǵanda ósim 24 paıyzǵa deıin ulǵaıdy.
Elimizdiń tranzıttik áleýetin damytý men shekeralas memlekettermen taýar aınalymyn ulǵaıtý maqsatynda Qazaqstan Úkimeti Qytaı Halyq Respýblıkasymen, Ózbekstan Respýblıkasymen jáne Túrikmenstan Respýblıkasymen aradaǵy shekaralyq ótkizý pýnktterin tolyqqandy jańǵyrtýdy qolǵa aldy. Jańǵyrtý jumystaryna sáıkes eski ınfraqurylymdy buzyp, jańa ótkizý pýnktterin salý qarastyrylǵan.
Sonymen qatar Astana qalasynda bolatyn Bas dıspetcherlik basqarmaǵa keden beketterin baqylaýdy tsıfrlandyrý jáne ortalyqtandyrý boıynsha jumystar atqarylyp keledi. Munda salalyq baqylaý qyzmetteri, onyń ishinde shekara qyzmeti de ornalastyrylatyn bolady.
Atalǵan ózgerister ótkizý pýnktteriniń ınfraqurylymyn jaqsartyp, damyta túsedi. Shekaradan jaıly ótip, memlekettik baqylaý túrlerin sapaly júrgizý úshin barlyq jaǵdaı jasalady. Kólikterdi qabyldaý 6 esege ulǵaıtylyp, taýarlardy ótkizýdiń barlyq tsıklin avtomattandyrý arqyly shekaradan asý ýaqyty 30 mınýtqa deıin azaıady.
Budan basqa «Keden» aqparattyq júıesin ázirleý jumysy qarqyn aldy. Bul otandyq keden salasyndaǵy tsıfrly sheshim. Atalǵan júıe «ASTANA-1», «Eksporttyq-ımporttyq operatsııalar jónindegi biryńǵaı tereze», «TAIS-2», «JBO» júıelerin almastyrady. Jańa júıe kedendik operatsııalardyń barlyq kezeńi men qatysýshylarymen ózara is-qımyldy qamtıdy, sondaı-aq ruqsat berý qujattaryn ákelý men alýdan bastap, taýarlar shyǵarylǵannan keıingi baqylaýdy qarastyrady.
«Sonymen birge Mádı Tókeshuly Nur Zholy Customs Service halyqaralyq kóliktik-logıstıkalyq ortalyǵynyń qyzmetimen tanysty. Munda vedomstvo basshysy shaǵyn kólik quraldaryna arnalǵan jańa ýaqytsha saqtaý qoımalaryn qarap shyqty. Nur Zholy Customs Service JShS-niń keden jáne shekara qyzmetterimen birlesip atqarǵan jumysynyń arqasynda halyqaralyq kólik-logıstıkalyq ortalyǵynyń alańy ulǵaıtylyp, kólikterdiń kelýiniń tehnologııalyq shemasy ózgertildi, sol sekildi táýliktik jumys rejimi engizildi. Osy arqyly táýligine 200-den 1500 júk kólikke deıin ótetin boldy. Investorlardy tartý arqyly ótkizý pýnktinen 5 km qashyqtyqta shaǵyn kólikterge arnalǵan ýaqytsha saqtaý qoımasynyń qurylysy aıaqtaldy. Onyń jumysy logıstıkalyq protsesterdi jaqsartýǵa tıis», - dep atap ótedi qarjy mınıstrliginiń baspasóz qyzmetinen.
Tranzıtti ońtaılandyrý men syrtqy ekonomıkalyq qyzmet qatysýshylary úshin, onyń ishinde Qytaı Halyq Respýblıkasymen kedendik derektermen alysý boıynsha jaǵdaılardy jaqsartýǵa baǵyttalǵan qytaılyq iri kompanııalarmen eki memorandýmǵa qol qoıyldy. Óńirdiń damýy men shekara mańyndaǵy aýdandardaǵy ómirdiń jaqsarýyna áser etetin jumys oryndary ashylyp, áleýmettik kepildikter berile bastady. Máselen, jumys oryndary 35-ten 110-ǵa deıin ulǵaıtyldy. Investorlardyń esebinen «Qaljat» ótkizý pýnktinde shaǵyn kólik quraldary úshin ýaqytsha aınalma jol salyndy, bul shamamen 328 shaǵyn kóliktiń qozǵalysyn retteýge septesti.
Sapar aıasynda M.Takıev óńir ákimi M.Sultanǵazıevpen birge Shonjy aýylynyń turǵyndarymen kezdesti. Onyń barysynda mınıstr taıaýda ǵana jarııalanǵan Memleket basshysynyń Qazaqstan halqyna Joldaýyndaǵy áleýmettik-ekonomıkalyq máselelerge erekshe nazar aýdardy.
Vedomstvo basshysynyń aıtýynsha, mınıstrlik pen tutastaı Úkimettiń qyzmetindegi mańyzdy baǵyttardyń biri – áleýmettik salaǵa qoldaý kórsetý. Buǵan 2025 jyly 9,8 trln teńge baǵyttalady. Shyǵys kólemi 2024 jylǵa qaraǵanda 794 mlrd teńgege ulǵaıady.
2025 jyly respýblıkalyq bıýdjet qarajaty esebinen óńirlerge bólinetin aqsha 348 mlrd teńgege ulǵaıyp, 7,4 trln teńge kóleminde bolady. Atap aıtqanda, Almaty oblysynyń sýbventsııalary 203,6 mlrd teńgege jetti. Qarajat bilim berý granttaryna, halyqty sýmen qamtamasyz etýge, jylý jelilerin jóndeýge, eldi mekenderdi gazdandyrýǵa, avtojoldardy jóndeýge, bıznesti qoldaýǵa jumsalady.
