Elde buralqy ıtterdiń sany qalaı rettelmek

ASTANA. KAZINFORM — Májilis depýtaty Edil Jańbyrshın janýarlarǵa jaýapkershilikpen qaraý jónindegi zań jobasyna qatysty túsinik berdi.

- Parlament depýtattary jylyna eki ret óńirlerdi aralap, jergilikti problemalarmen tanysady. Sonymen qatar, saılaýshylardan hattar kelip jatady. Bul rette, kóterilgen máselelerdi saralaı kele, buralqy ıtterdiń adamdardy qabýy oqıǵalarynyń jıilegeni baıqaldy. Bizge bergen arnaıy resmı málimetke toqtalsam, bir jylda ıt qaýyp alǵan adam sany 38 myń eken, bir kúnde orta eseppen 100-103 adamdy ıt talaıdy. Ony ınternet jelilerinde de, buqaralyq aqparat quraldarynda da kórip otyrmyz. Osyndaı jıilep ketken máselelerge baılanysty bizge sondaı suranystar tústi, - dedi E. Jańbyrshın.

Onyń aıtýynsha, bul máselege qatysty depýtattar tıisti zań jobasyn daıyndady. Ol jerdegi negizgi másele – ıt ustaıtyn adamdardyń jaýapkershiligin arttyrý.

Ekinshiden, buralqy ıtterdi ustaǵannan keıin, qazirgi qoldanystaǵy zańǵa sáıkes qaıtadan jiberip qoımaý usynysy eskerilgen. Bul turǵyda olardy eshkim kelip alyp ketpese, evtanazııa jasaý pysyqtalyp jatyr.

- Osyndaı normany qabyldap, buralqy ıtterdiń sanyn retteýimiz kerek. Kóp elder evtanazııaǵa barǵan - Frantsııa, AQSh, Japonııa sııaqty damyǵan memleketter. Bizdegi janýarlardy qorǵaýshylar «Sizder durys jasap jatqan joqsyzdar» dep aıtyp jatady. Ol - álemdik praktıka, biz aspannan alǵan joqpyz. Qazirgi qoldanystaǵy zańnyń ózinde úlken jemqorlyq qaýpi bar, ıaǵnı vaktsına, sterılızatsııa salmaýy múmkin. Tipti, ıtti ustamaýy da yqtımal. «Itti ustadyq, oǵan osyndaı manıpýlıatsııalar jasadyq» dep, bıýdjettik aqshanyń ketip qalý qaýpi de óte joǵary. Sondyqtan ıesi joq ıtti 15 kún ýaqytsha pýnkterde ustaıyq degen usynysty aıttyq. Ony alyp ketýge ruqsat beriledi. Eger kóshede 20 buralqy ıt ustalsa, ýaqytsha pýnktige jetkiziledi. Ol jerde baqylaýǵa, tizimge alynady. Bul ıtter óte qabaǵan bolsa nemese qutyrma aýrýyna shaldyqsa, evtanazııa jasaý kerek. Al ondaı sımptomdar baıqalmasa, onda 15 kún ustaımyz, zańnyń negizigi kontseptsııasy sondaı, - dedi depýtat.

Onyń sózine qaraǵanda, 15 kún ishindi jeke adam nemese janýarlardy qorǵaýshy uıymdar kelip, alyp ketýlerine bolady. Olar ózderine asyraýǵa ala alady. Biraq, alyp keterdiń aldynda sterılızatsııa, vaktsınatsııa jáne chıp saldyrýy kerek. Bul turǵyda kimniń atyna tirkelgeni aıqyndalady. Al ony eshkim alyp ketpese, onda 15 kúnnen keıin evtanazııa bolady. 

- Degenmen, jumys tobynda qarastyrý barysynda depýtattar 15 kún kóp ekenin aıtty. Sebebi bıýdjettiń qarjysy kóp ketedi, sondyqtan ony 5 kúnge deıin azaıtamyz dep norma berdi. Ol norma qabyldandy. Ekinshi másele - eger ol ıttiń qojaıyny bolsa, ony 60 kúndeı ustaımyz, ol azamattyq qodekste qaralǵan. It qashyp ketýi múmkin nemese ıesi aýryp qalýy múmkin nemese is saparǵa ketip qalýy yqtımal. Ol kezde ıttiń ıesi bar ekenin chıpten kórige bolady. Oǵan ıtin alyp ketýi úshin habarlama jiberiledi. Osyndaı gýmandy tetikterdi zańǵa eńgizdik. Ittiń sanyn rettemesek, aldaǵy ýaqytta úlken problema bolady, - dedi Edil Jańbyrshın.

Eske salsaq. byltyr on aıda 44 myń adamdy ıt qapqany belgili boldy.

2025 jyldyń basynda depýtat buralqy ıtterdi evtanazııa ádisimen uıyqtatý normasyn usyndy.