Elde 88 memleketten kelgen 30 myńnan astam sheteldik stýdent bilim alyp jatyr
ASTANA. KAZINFORM – Bul kórsetkish ınternatsıonaldandyrý úderisiniń turaqty ósimin jáne otandyq joǵary bilim berý júıesiniń básekege qabilettiligin dáleldeıdi. Bul týraly Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstrliginiń baspasóz qyzmeti habarlady.
Qazaqstan Eýrazııa keńistigindegi jetekshi bilim berý ortalyqtarynyń biri retinde óz pozıtsııalaryn qarqyndy túrde kúsheıtip keledi. 2025 oqý jylynda elimizdiń joǵary oqý oryndarynda 88 memleketten kelgen 35 075 sheteldik stýdent bilim alyp jatyr. Bul kórsetkish ınternatsıonaldandyrý úderisiniń turaqty ósimin jáne otandyq joǵary bilim berý júıesiniń básekege qabilettiligin dáleldeıdi.
Sheteldik stýdentter sanynyń ótken jylmen salystyrǵanda 11%-ǵa ósýi Qazaqstannyń sapaly bilim berý baǵdarlamalaryn, halyqaralyq akademııalyq orta men kásibı damýǵa keń múmkindikter usynatyn tolyqqandy bilim berý ortalyǵyn qalyptastyrý kezeńinde ekenin aıqyn kórsetedi.
Sheteldik stýdentterdiń qurylymy bilim alýshylar geografııasynyń aıtarlyqtaı keńeıgenin baıqatady. Kósh bastap turǵan memleketter:
Úndistan – 9 959
Túrikmenstan – 9 089
Ózbekstan – 4 136
Qytaı – 3 367
Reseı – 2 426
Ońtústik Azııa, Ortalyq Azııa jáne Qytaıdan keletin stýdentterdiń joǵary úlesi Qazaqstannyń medıtsına, ınjenerııa, IT jáne áleýmettik-ekonomıkalyq baǵyttar boıynsha básekeli bilim berý baǵdarlamalaryna suranys artqanyn kórsetedi.
Sheteldik talapkerler úshin negizgi artyqshylyqtar:
óńirdiń birqatar memleketimen salystyrǵanda qoljetimdi oqý aqysy;
qazaqstandyq joǵary oqý oryndarynyń dıplomdarynyń tanylýy jáne halyqaralyq seriktestikter;
ınfraqurylymnyń jaqsarýy jáne praktıkalyq daıyndyqqa basymdyq berilýi.
Almaty, Astana jáne Shymkent sheteldik stýdentterdi tartýdyń úsh negizgi ortalyǵy bolyp qalyptasty:
Almaty – 18 195 stýdent
Astana – 4 292
Shymkent – 3 645
Almatyda ulttyq ýnıversıtetterdi, medıtsınalyq joǵary oqý oryndaryn jáne jeke bilim berý uıymdaryn qamtıtyn Ortalyq Azııadaǵy eń iri bilim berý klasteri qalyptasqan. Astana ǵylymı-zertteý ortalyqtarynyń damýy jáne halyqaralyq bilim berý bastamalary arqyly zııatkerlik ortalyq retindegi ornyn kúsheıtip jatyr. Shymkent elimizdiń ońtústigindegi ındýstrııalyq-bilim berý tiregine aınalyp keledi.
Osy úsh ortalyqtyń jıyntyǵy Qazaqstannyń Tashkent, Bishkek jáne Baký qalalarymen óńirlik kóshbasshylyq úshin básekelese alatynyn kórsetedi.
Ulttyq ýnıversıtetter sheteldik stýdentterdi tartýda strategııalyq draıverge aınaldy. Sheteldik stýdentter sany boıynsha úzdik 5 JOO:
1. Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ – 4 497
2. S.Asfendııarov atyndaǵy QazUMÝ – 2 687
3. L.Gýmılev atyndaǵy EUÝ – 2 483
4. Q.Sátbaev atyndaǵy QazUTZÝ – 1 759
5. M.Áýezov atyndaǵy OQMÝ – 1 730
Sheteldik stýdentterdiń ulttyq ýnıversıtetterde shoǵyrlanýy bilim berý baǵdarlamalarynyń sapasyna degen senimniń artýyn, ǵylymı ınfraqurylymnyń nyǵaıýyn, jańa daıarlyq baǵyttarynyń damýyn, sondaı-aq halyqaralyq seriktestikter men birlesken ǵylymı jobalardyń keńeıýin aıǵaqtaıdy.
Bilim berý baǵyttary boıynsha suranystyń negizgi vektorlary:
Densaýlyq saqtaý jáne medıtsına – 12 950
Pedagogıka – 5 943
Bıznes jáne quqyq – 4 539
Injenerııa – 3 374
Aqparattyq tehnologııalar – 2 141
Bul qurylym tehnıkalyq, medıtsınalyq jáne IT salalaryna jahandyq suranystyń artýyn, sondaı-aq Qazaqstannyń Ońtústik jáne Ortalyq Azııa naryqtary úshin kadrlar daıarlaýdaǵy rólin aıqyn kórsetedi. Jalpy alǵanda Qazaqstan bilim berý qyzmetterin eksporttaý boıynsha óńirlik kóshbasshy retindegi pozıtsııasyn senimdi túrde nyǵaıtyp keledi.
Sońǵy jyldardaǵy joǵary bilim berý reformalary – jetekshi sheteldik ýnıversıtet fılıaldarynyń ashylýy, ǵylymı klasterlerdiń damýy, standarttardyń jańartylýy jáne halyqaralyq akademııalyq jelilerdiń keńeıýi – salanyń eksporttyq áleýetin turaqty arttyrýǵa jaǵdaı jasap keledi. Naqty derekter Qazaqstannyń Ortalyq Azııadaǵy iri bilim berý ortalyqtarynyń qatarynda ǵana emes, sonymen birge óńirlik kadr daıarlaý úderisterine yqpal etetin óz bilim berý habyn qalyptastyryp kele jatqanyn dáleldeıdi.
Aıta ketelik elde Azııa elderinen kelgen stýdentter sany TMD stýdentterinen asyp túskeni týraly jazǵan edik.