EKSKLıÝZIV: Mánerlep syrǵanaýshy Elızabet Tursynbaevanyń biz bilmeıtin qupııalary (FOTO)
Sporttyń bul asaý túri anaý-mynaý sportshylarǵa quryq saldyra bermeıtinin eskersek, qazaqtyń qarshadaı qyzynyń kórsetken jetistigi barsha Alash jurtynyń maqtanyshy ekeni anyq.
Búgin bolashaǵynan zor úmit kúttirip, jas ta bolsa, jasyndaı jarqyrap kele jatqan Elızabet Tursynbaevanyń ákesi Baıtaq Tursynbaev QazAqparat HAA-de qonaqta bolyp, qyzynyń sport álemine qalaı kelgeni týraly áńgimesimen bólisip, tilshilerimizdiń suraǵyna jaýap berdi.
- Mánerlep syrǵanaý sporty elimizde kenje damyǵan sport túrleriniń biri. Qyzyńyzǵa bul sport túrin tańdaýǵa ne túrtki boldy?
- Meniń úsh balam bar. Elızabet eń kishisi. Kishkentaı kezinde densaýlyǵy nashar boldy. Óte kóp aýyra beretin. Aldynda Arman, Tımýr degen eki aǵasy bar. Eń áýeli sporttyń bul túrimen ekinshi aǵasy Tımýr aınalysty. Biz ol kezde Reseıde turatynbyz. Tımýr kóptegen jarystarǵa qatysyp júlde alyp júrdi. Biraz bıikterdi baǵyndyrdy. Sosyn, Elızabetti de aǵasynyń qasynda júrsin, bir jaǵy sportpen aınalyssa, densaýlyǵyna paıdasy tıer degen maqsatpen sporttyń osy túrine alyp bardyq.
- Ol kezde qyzyńyzdan bolashaq chempıon shyǵady dep oıladyńyz ba?
- Jasyrary joq, ol kezde ondaı oı bolǵan joq. Sol kezdegi anasy ekeýmizdiń basty maqsatymyz qyzymyzdyń densaýlyǵyn ýaqytsha sportqa berý arqyly qalpyna keltirý bolatyn. Ary qaraı sportty jalǵastyrady degen oıda bolǵan joq.
- Sportqa neshe jasynan bastap bardy?
- Bes jasynan bastady. Negizi tórt jasta bolǵanda aǵasymen erip, muz aıdynda alǵash syrǵanap úırene bastady. Keıin, óziniń de qyzyǵýshylyǵy artyp, bos ýaqyty bolsa muz aıdynǵa baryp jattyǵý jasaıtyn boldy. Sosyn, biz arnaıy jas jetkinshekterdi tárbıeleıtin úıirmelerge jazdyryp, tárbıeshilerge tapsyrdyq.
- Qaı sport túri bolsyn, balalardy qabyldaǵanda beıimine qaraı, erekshelikterine qaraı synaqtan ótkizip, sosyn baryp, taldap alyp jatady. Al Elızabet bul basqyshtardan súrinbeı ótti me?
- Iá, ońaı esh nárse joq. Qyzymdy birinshi aǵasy jattyǵatyn úıirmege alyp bardym. Olar qabyldamady. Sosyn, qyzymdy eki-úsh aıǵa aıran-sút iship, kishkene qýattanyp kelsin dep aýylǵa ata-ájeleriniń qolyna jiberdim. Kelgen soń taǵy bir úıirmege alyp bardym. Olar da alǵashynda aýyldan kelgen eshteńe bilmeıtin bala dep almaı qoıdy. Sonda da qaıta-qaıta baryp júrip, úsh aı boıy hat jazyp, kirgizdim. Olar «úsh aı synap kóremiz, osy ýaqytta esh nátıje bolmasa bizge renjimeısiz», - dedi. Birden kelistim. Úsh aı ótti. Qyzym ustazdarynyń kóńilinen shyǵyp, ári qaraı qaldy. Tipti, sol úıirmedegi eń úzdik balalardyń biri atandy. Óz qurbylary arasyndaǵy Reseıdiń ishki birinshilikterinde eshkimdi shaq keltirmeı, bıikterden kórine bastady.
- Al Qazaqstanǵa qashan keldińizder? Qaı jyldan beri qazaq eli atynan synǵa túsip júr?
- Men ózim Qyzylorda oblysynyń týmasymyn. Belgili bir sebepterge baılanysty 1992 jyly Máskeýge kóship bardyq. Úlken ulym osy Qazaqstanda týdy. Al ekinshi ulym men Elızabet Reseıde dúnıege keldi. Sosyn, 2013 jyly Qyzylorda oblysynyń ákimi Qyrymbek Kósherbaevtyń tikeleı shaqyrýymen ata-jurtymyzǵa qaıta kóship keldik. Osy jyldan bastap qyzym qazaq eliniń atynan synǵa túse bastady. Mine, qazir aınaldyrǵan eki jyl ishinde óz eliniń týyn jamylyp, namysyn qorǵap, bıik belesterge qol jetkizip, elimizdiń mártebesin kóterip jatyr.
- Reseıde bul sport túri keń aýqymda damyǵanyn, jattyǵýǵa barlyq jaǵdaılar jasalǵanyn jaqsy bilemiz. Sondaı ortadan shyǵyp, oblysqa kelgende Elızabettiń jattyǵýyna keri áseri bolǵan joq pa?
- Ondaı bolǵan joq, Qyzylorda oblysynyń ákimi Qyrymbek Kósherbaevtyń kómeginiń arqasynda qyzym eshteńeden tarshylyq kórip jatqan joq. Onyń jattyǵýyna, jarystarǵa barýyna barynsha qoldaý kórsetip keledi. Sondaı-aq, Qyzylorda oblysynyń «QazGermunaı» kompanııasy da árkez bizge kómektesip keledi. Olarǵa alǵystan basqa aıtarym joq.
- Qyzyńyzdy qarjy tapshylyǵynan jarystarǵa apara almaı qalǵan kezińiz boldy ma?
- Joq, ondaı bolǵan emes. Áıteýir shaqyrǵan jarystardan qalyp kórgen emes. Biraq, bul qarjyny kóp talap etetin sport túri. Qyzym áli kishkentaı, bir jaǵy bul sport túri oqystan taıyp, qulap qalatyn bolsa, asa qaýipti sport túrine jatady. Sol úshin shetelderde ótetin jarystarǵa jeke bapkerinen bólek ne men, ne anasy erip barýyna týra keledi. Onyń barlyǵy kóp qarjyny talap etedi. Biraq, osy óz elimizdiń, Qyzylorda oblysynyń qoldaýymen bári oıdaǵydaı bolyp jatyr. Bolashaqta qyzymdy budan da bıik belesterden kórý úshin basqa da joldar qarastyryp, barymdy salyp jatyrmyn.
- Elızabettiń Qazaqstanda qarsylastary bar ma? Bar bolsa kimderdi atar edińiz?
- Dál búgingi tańda eshkim joq. Birneshe ret Qazaqstan birinshiliginde qurbylary men Elızabettiń jarystaǵy kórsetkishi arasyndaǵy bal 40-50 ball aıyrmashylyǵyn kórsetti. Bul úlken alshaqtyq. Biraq, elimizde sporttyń bul túrine degen qyzyǵýshylyq óte jaqsy. Áli talaı jastar jarqyrap shyǵady. Men oǵan senemin.
- Sporttan basqa qandaı erekshelikteri bar? Bos ýaqyttarynda nemen aınalysady?
- Qazir múldem bos ýaqyty joq desem de bolady. Sporttyń syrtynda mýzykaǵa qyzyǵady. Ekinshi synyptan bastap, mýzykalyq mektepke bardy. Segiz jyl muz aıdynǵa baryp júrip mýzykalyq mektepti de bitirdi. Muz aıdynda syrǵanap júrip, skrıpka da oınaı beredi. Al úıde qoly qalt ete qalsa boldy sýret salǵandy unatady. Sýretti de keremet salady. Sondaı-aq, tamaq pisirgendi de óte jaqsy kóredi. Keıde ol úıde bolyp, biz jumystan kesh kelgende tamaqtyń neshe túrin daıyndap qoıady.
- Áńgime basynda kishi ulyńyz Tımýr da osy sport túrimen aınalysqany týraly aıttyńyz. Ol keıin sportpen aınalyspaı ketken sııaqty...
- Iá, shetelge bir jarysqa baryp júrip, aýyr jaraqat alyp qaldy. Sodan keıin, qazir em qabyldap júr. Biraq, arasynda jattyǵýyn tastamaıdy. Eger densaýlyǵy qalpyna kelip jatsa, muz aıdynǵa qaıta shyǵýǵa daıyn.
- Áńgimeńizge kóp rahmet! Alla ul-qyzyńyzǵa qýat berip, qazaqtyń kókbaıraǵyn Olımpıada tuǵyrynda jelbiretýge násip etsin...
- Áýmın! Sizderdiń ujymdaryńyzǵa da úlken shyǵarmashylyq tabystar tileımin...
Suhbattasqan Kúnsultan Otarbaı