Ekologııalyq aspektige basymdyq berilgen - Aqtaý sammıti týraly sarapshy pikiri
«V Kaspıı sammıtiniń qorytyndylary kóptegen máseleler boıynsha kelisimge qol jetkizilgenin kórsetedi. Ásirese, Kaspıı mańyndaǵy memleketter úshin erejeler men mindettemeler egjeı-tegjeıli kórsetilgen quqyqtyq mártebe týraly Konventsııaǵa qol qoıý mańyzdy. Mundaı strategııalyq qujatty qabyldaý úshin kóp kúsh-jigerdiń jumsalǵany belgili. Joǵary deńgeıdegi senimniń arqasynda taraptar barlyq máseleler boıynsha ortaq kelisimge keldi, bul óte mańyzdy», - dedi sarapshy «QazAqparat» tilshisine bergen suhbatta.
Onyń aıtýynsha, bastapqyda Kaspıı mańyndaǵy elderdiń barlyq qyzmetin retteıtin Tegeran konventsııasy arnaıy qujat retinde qarastyrylǵan. Keıinirek memleket basshylarynyń, syrtqy saıası vedomstvolarynyń jáne Birlesken jumys tobynyń kezdesýlerinde kelissózder protsesine serpin bergen qosymsha qujattar qabyldandy. Degenmen, naqty qorytyndy qujat qabyldanbaǵan edi.
«Aqtaý sammıtinde qabyldanǵan Konventsııa keń aýqymdy máselelerdi sheshýge jáne aımaqtaǵy qaýipsizdiktiń kepili bolýǵa shaqyrady. Basqasha aıtqanda, bul - Kaspııge arnalǵan jańa «Konstıtýtsııa». Taǵy bir aıta keterligi, jańa qujat ózara is-qımyldyń asa ózekti máseleleri jóninde, mysaly, terrorızm týraly kelisimder paketimen tolyqtyrylady», - deıdi Á. Ǵadilshıev.
Sondaı-aq, sarapshy ekonomıkanyń «balamaly» bir salasy bolyp tabylatyn brakonerlik máselesin kóterdi.
«Alǵashynda Kaspıı teńizindegi bekire tuqymdas balyqtar álem boıynsha bekireniń 80%-nan astamyn qurady. Alaıda, balyqtardyń úlken kólemine baılanysty jáne tabıǵı ortadaǵy munaı ónimderiniń lastanýynan aqserke men bekire popýlıatsııasy aıtarlyqtaı azaıdy. Elbasy N.Nazarbaev kótergen bekire tuqymdas balyqtardyń genofondy týraly másele óte mańyzdy. Munda taraptardyń bıoalýantúrlilikti saqtaýǵa jáne ekologııalyq máselelerdi sheshýge erekshe kóńil bólgenin baıqaýǵa bolady. Nátıjesinde saıasattyń prızmasy arqyly retteletin bolady», - dep atap ótti Kaspııdegi barlyq is-áreketterdiń basym bóligi ekologııalyq Á. Ǵadilshıev.
Sarapshynyń aıtýynsha, ekologııalyq aspekt kóp salalarda, eń aldymen óndirýshi ónerkásip pen kólikte jáne balyq aýlaý rejımine áser etpek.
«Jalpy alǵanda, Aqtaý sammıti barysynda qol qoıylǵan Konventsııany tıimdi dep sanaýǵa bolady. Ol kóptegen salalar boıynsha uzaq merzimge quqyqtyq negiz qurdy. Kelisimdi júzege asyrýda Kaspıı mańy memleketteri bıologııalyq tepe-teńdikti damytý men saqtaýdyń ekologııalyq aspektilerine kóbirek nazar aýdaratyn bolady, sondaı-aq, ekonomıkalyq maqsatqa da qol jetkizetin bolady», - deıdi Á. Ǵadilshıev.
Avtor: Azamat Syzdykbaev
