Ekolog Orynbasar Toǵjanov: Bozjyrada jabaıy týrızm beleń alyp barady
Mańǵystaý oblysynyń Beıneý jáne Qaraqııa aýdandarynyń Qurmetti azamaty biraz ýaqyttan beri Bozjyra ańǵarynda jabaıy týrızm beleń alyp, rettelmegen kólik aǵyny janýarlardyń tynyshyn buzyp jatqanyna alańdaýshylyq bildirip keledi.
«Bozjyraǵa kelýshiler sany jyl saıyn eselep artýda. Alaıda qarajat tapshylyǵynan týrıstik qyzmetti talapqa saı uıymdastyrýǵa múmkindik bolmaı, Bozjyra ańǵaryna Ústirt shyńynyń ústi jáne asty arqyly andyzdap keletin ondaǵan borpyldaq dala joldary paıda boldy. Olarmen birneshe avtokólik ár jolmen qaptaldasa, júıtkigen kezdegi alapat aq tozań kóteriledi. Al adamnyń qysastyǵynan jóńkile qashqan arqar, qaraquıryq, t.b. ańdardyń kórinisi júrek syzdatady. «Jabaıy týrızmdi» tártipke salyp, «ekologııalyq týrızmge» aınaldyrmasa, andyzdaǵan jol, andaǵaılaǵan avtokólik aǵyny jandy jáne jansyz tabıǵattyń túbine jetetini anyq»,- dep qynjylady tabıǵat janashyry.
Sarapshy maman ınvestor kompanııalardy alys-jaqynnan kelgen týrısterdi qabyldaıtyn bir qabatty qonaqúıdi Bozjyra naızashyńdary túbinen salý jónindegi usynysyna qarsy bolyp, óz ýájin talaı basqosýlarda bildirgen.
«Sonymen qatar birqatar azamattar usynǵandaı týrıstik qabyldaý ornyn 10-50 km qashyqtan salýdyń tıimsizdigine de kóz jetkizdik. Sebebi alystaǵy týrıstik qabyldaý ornynda turyp, san-sapat dala jolymen týrısterdiń qandaı kólikpen, qaı jaqtan kelgenin, qalaı júrgenin, ne jasap jatqanyn, t.b. áreketterin baqylaý, retteý múmkin bolmaıtynyn túsindik. Sondyqtan shaǵyn qonaqúı, vızıt-ortalyǵy bar týrıstik nysandar birneshe shaqyrymdaǵy ańǵar men naızashyńdar túgel kórinetin tóbe ústinde ornalasýy qajet. Onda mádenı týrızmdi uıymdastyrý úshin mindetti túrde qonaqúı, avtoturaq, kelýshilerdiń túrli qajetterin óteıtin oryndar, paıdalanatyn at, túıe, t.b. «ekokólikter» men áýe sharlaryn saqtaıtyn jáne qyzmetshiler men gıdterge ystyq-sýyqta panalaıtyn baspana bolýy kerek. Eger mundaı oryn tym qashyqta bolsa, Aqtaýdan eki-úsh saǵatta jetip baratyn tep-tegis jolda kópshilik oǵan toqtamaı-aq, birden Bozjyraǵa tartary sózsiz»,- deıdi O.Toǵjanov.
Jol máselesin aıta kele, maman Bozjyra aýmaǵynda avtoqozǵalysqa shekteýler qoıý qajettigin túsindirdi.
Onyń aıtýynsha, Beket ataǵa 15 shaqyrymdaı jetpeı «Ata jolynan» burylyp, shyń ústindegi Bozjyra panoramalyq alańqaıyna baratyn, uzyndyǵy nebári 10 shaqyrym jolǵa qatqyl taban tóseý qajet. Bozjyra alqabyn tolyq baqylaýda ustap, onyń ekologııalyq jáne rekreatsııalyq syıymdylyǵyn eskere otyryp, týrısterdi arnaýly soqpaqpen jaıaý nemese at, túıe, t.b. «ekologııalyq taza» kólikpen qozǵalýǵa, aýa sharlarymen kóterilýge, bıik munaralarǵa shyǵýǵa ǵana ruqsat berýge bolady.
Toǵjanovtyń pikirinshe, jaıylymy mol Bozjyra shatqaldarynyń jaqyn qolaıly jerinen ań ishetin sý kózin jasasa, týrıster Beket ata basyndaǵydaı adamǵa úırengen ańdardy da tamashalaı alady.