Ekolog: Adamdarǵa qaldyqtardy bólek-bólek jınaýǵa jaǵdaı jasalýy kerek
Onlaın konferentsııa barysynda negizgi áleýmettik qyzmetterge qol jetimdilik, resýrstar men energııany tıimdi paıdalaný, qaldyqtardyń paıda bolýyn azaıtý jáne olardy qaıta óndeý máseleleri kóterildi.
QR Ekologııa, geologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrliginiń málimetterine súıensek, 2020 jyly barlyǵy 4,6 mln tonna qatty turmystyq qaldyqtar paıda boldy. Onyń 2,8 mln tonnasy - qaldyqtardy jınaý jáne tasymaldaý úshin mamandandyrylǵan kásiporyndar men jeke kásipkerler jınaǵan kommýnaldyq qaldyqtar. Olardyń sany búginde búkil el boıynsha shamamen 600 birlikten asady. Negizgi úles - turmystyq qaldyqtar - 11%. óndiris qaldyqtary -14,6%. Shamamen 10% kóshe qaldyqtary, 2,3% bazar qaldyqtary. Jınalǵan jáne tasymaldanǵan qaldyqtardyń jalpy sanynyń shamamen 6% -yn memlekettik kásiporyndar jınaıdy. 93% jeke.
«2020 jyly resmı túrde jumys istep jatqan polıgondar men turmystyq qaldyqtardy suryptaý men óńdeýge arnalǵan kásiporyndarǵa shamamen 4 mln tonna qaldyq tústi. Olardyń 68% -y odan ári qaıta óndeýge alyndy, al 30% -y suryptaldy», - dedi «Jasyl» ekonomıka jáne G-Global-dy damytý Koalıtsııasy» ZTB atqarýshy dırektory Ashat Súleımenov
Turaqty damý maqsattaryna 2030 jylǵa deıin jetý mańyzdy. Ol 17 maqsattan, sondaı-aq, olarǵa baılanysty 169 mindetterden jáne 242 ındıkatordan turady.
«Qazaqstandaǵy turaqty damý maqsattaryn iske asyrý úshin úılestirý keńesi uıymdastyrylyp, jumys toptary quryldy. Turaqty damýdyń 12 maqsaty - tabıǵı resýrstardy turaqty tutyný jáne óndirý, hımııalyq zattardy qoldaný, qaldyqtardy qaıta óńdeý jáne azaıtý. Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev halyqtyń barlyq toptarynyń ekologııalyq mádenıetin kóterýge jáne jas urpaqtyń ekologııalyq jaýapkershiligin qalyptastyrýǵa erekshe nazar aýdardy. Búgingi kúni kóptegen bilim berý mekemelerinde ekoklýbtar qurylyp, ekologııalyq bilim berýdi qamtamasyz etý boıynsha belsendi jumystar júrgizilýde «, - dep túsindirdi «KazWaste» qazaqstandyq qaldyqtardy basqarý jónindegi qaýymdastyǵynyń mamany Sarbınaz Qoqanova.
Ekobelsendi Shasalım Shagalımovtyń aıtýynsha, adamdarǵa qaldyqtardy bólek jınaýǵa jaǵdaı jasaýy kerek.
«Biz Qazaqstandy taza etýge tyrysamyz. Ekologııany buzý qıyn emes. Birneshe adam qoqys tasta boldy, sol da jetkilikti. Biz qoqysty suryptaý kerek ekenin uzaq ýaqyt talqylaı alamyz. Polıgon qalypty sanıtarlyq normalarǵa sáıkes kelýi kerek. Bizde búkil Qazaqstanǵa arnalǵan eki-aq polıgon bar. Qalada konteınerlerdiń úsh túri bar. Sary, jasyl jáne metall. Eger qoqystyń qurǵaq fraktsııasy sary túste, tamaq qaldyqtarynda - jasyl, al metalda - bári bolýy kerek desek. ıAǵnı, qoqystyń bólek jınalýyn úıretýge tyrysamyz, alaıda biz adamdarǵa qoqysty qaı ydysqa salý kerektigin túsindire almaımyz. Adamdarǵa qaldyqtardy bólek-bólek jınaýǵa jaǵdaı jasalýy kerek, - dedi ekobelsendi Shasalım Shaǵalımov.