Eki ulym Qazaqstanǵa eki altyn alyp keledi dep úmittenemin - Rahat Oralbaı
Parıj Olımpıadasynyń bastalýyna sanaýly kún qaldy. Osy jolǵy tórtjyldyqtyń basty sport dodasynda jurt nazar aýdaratyndaı birneshe qyzyqty jaıt bar. Máselen, bokstan Qazaqstan quramasynyń sapynda egizder – Aıbek jáne Nurbek Oralbaı óner kórsetedi. Álemdik iri jarysta mundaı oqıǵalar tipti sırek kezdesedi. Ekeýi de Olımpıada altynynan dámeli, favorıtter qatarynda, buǵan deıin birneshe halyqaralyq jarystarda top jarǵan. Osy oraıda Kazinform agenttiginiń tilshisi egiz sportshynyń ákesi Rahat Oralbaımen shaǵyn suhbat uıymdastyrdy.
Aldymen áýesqoı boksshylardyń ómirbaıany jóninde qysqasha aıtyp ótsek. Byltyr Ózbekstan astanasy Tashkentte ótken álem chempıonatynda altyn alǵan Nurbek Oralbaıdy kópshilik jaqsy tanıdy. Jartylaı aýyr salmaq (80 keli) sanatynda óner kórsetedi. Bokstan Qazaqstan ulttyq quramasynyń múshesi ári eńbek sińirgen sport sheberi. Aldymen 2018 jyly jastar arasyndaǵy Azııa chempıonatynyń kúmis júldegeri atandy. Sodan keıin 2018 jyldyń tamyzynda Býdapeshtte (Vengrııa) jastar arasynda álem chempıony boldy. 2019 jyly Qazaqstan Spartakıadasynda top jarsa, 2020 jyly Qazaqstan chempıonatynyń kúmis júldesin alyp, 2021 jyly el chempıony atandy.
2021 jyly qarashanyń basynda Belgradta (Serbııa) 80 kelige deıingi sanatta álem chempıonatyna qatysyp, qola júldemen shektelgen bolatyn. Týra bir jyldan keıin Ammandada (Iordanııa) ótken Azııa chempıonatynda da qola júlde aldy. Aqyry 2023 jyldyń mamyrynda Tashkentte (Ózbekstan) 80 kelige deıingi salmaqta álem chempıony boldy.
Nurbektiń egiz-baýyry Aıbektiń de jetistikteri mol. Aýyr salmaqta (92 kelige deıin) judyryqtasatyn ol halyqaralyq dárejedegi sport sheberi. 2018 jyly áýeli jastar arasyndaǵy Azııa chempıonatynyń jeńimpazy atandy. Sodan keıin 2018 jyldyń tamyzynda Býdapeshtte jastar arasyndaǵy álem chempıonatynyń fınalyna deıin baryp, kúmis júldeni ıelendi. Sol jyldyń qazan aıynda Býenos-Aırestegi (Argentına) Jasóspirimderdiń ІІІ jazǵy Olımpıada oıyndaryna qatysyp, jeńimpaz atandy.
2019 jyly Qazaqstan Spartakıadasynda da jeńis tuǵyrynan kórindi. Birneshe ret el chempıony bolyp, 2021 jyldyń qarashasynda Belgradta 92 kelige deıingi sanatta álem chempıonatyna qatysqan edi. Alaıda 1/8 fınalda upaı boıynsha (1:4) ózbek boksshysy Madııar Saıdrahımovqa utylyp, jarys nátıjesinde qola júlde aldy. Degenmen 2022 jyly qarashada Ammanda alǵash ret 92 kelige deıingi sanatta Azııa chempıony atanyp, fınalda bir jyl buryn esesi ketken Madııar Saıdrahımovty jeńdi. Bıyl naýryzda Italııanyń Býsto-Arsıtsıo qalasynda ótken 1-shi Dúnıejúzilik Olımpıadalyq biliktilik týrnırine qatysyp, shırek fınalǵa shyqqanynyń arqasynda Parıj Olımpıadasyna barýǵa múmkindik beretin lıtsenzııany enshiledi.
– Rahat myrza, estýimizshe ózińiz de sportqa jaqyn adam ekensiz. Demek, Aıbek pen Nurbektiń bala kezderinen boksqa qatysýyna siz sebepshi boldyńyz ba?
– Eń aldymen eki ulym – Aıbek pen Nurbektiń bala kezderinen sportqa jaqyndyǵy, beıimi boılarynda bolǵanyn aıta ketkenim jón. Ózim - erkin kúresten sport sheberimin. Negizi týǵan jerimiz Jambyl oblysyndaǵy Aısha bıbi aýyly. Qos ulymdy kishkentaı kezderinen ózimmen birge ertip, kúnine 2 mezgil jattyǵýǵa alyp baryp júretinmin. Jasyrary joq, meniń jolymdy qýsa degen armanym boldy.
– ıAǵnı, siz de olardyń erkin kúrespen aınalysqanyn qaladyńyz emes pe?
– Solaı desek te bolady. 2008 jyly otbasymdy alyp Astana qalasyna jumys babymen qonys aýdaryp keldim. Eki ulymdy erkin kúreske qatystyrǵym kelgen, alaıda ol kezderde ýaqytsha jattyǵý zaly bolmady. Sodan «Alataý» sport keshenine alyp baryp, jattyqtyrýshy Asqar Erkebaevtyń qolyna tapsyryp, boks úıirmesine qatystyrdym.
Shynymdy aıtsam, eki ulymdy sol kezde boksqa ýaqytsha ǵana qatystyra turamyn dep oılaǵanmyn. Degenmen keıinirek boks uldarymnyń jan qalaýyna aınalyp shyǵa kelgenin túsindim. Buǵan jattyqtyrýshy Asqar Erkebaevtyń eńbegi sińgeni anyq. Ekeýi de kishkentaıynan janymnan qalmaı, erip júrdi. Kez kelgen ata-ana balasy ul ne qyz ba báribir, jaqsy bolsyn degen nıetpen tárbıeleıdi. Qos ulymnyń sportqa qulshynysynyń arqasynda osy kúnge jetip otyrmyz.
– Tórtjyldyqtyń baıraqty básekesi bolǵan soń Olımpıada qaı sportshyǵa da ońaı soqpaıtyny anyq. Degenmen Aıbek pen Nurbekten el kóp úmit kútip otyr, júldeger atanýǵa múmkindikteri kóbirek. Qazir olardyń daıyndyǵyn baqylap júrsiz be?
– Bul tusta aldymen salaǵa jaýapty vedomstvolardyń da eńbegin aıta ketkenimiz abzal. Sportshylardyń jarysqa qatysýyna yqpal etip, jan-jaqty kómegin aıamaı jatyr. Esesine kók týymyzdy jelbiretetin dúldúlderimiz kóp bolaryna senim mol.
Olımpıada jaqyndaǵan saıyn árnárseni oılaımyz. Osy bastan Qazaqstan atynan qatysatyn barlyq sportshy ul-qyzdarymyzǵa jeńis tilep otyrmyz. Aldaǵy armannyń biri – solar osy joly týymyzdy bıiktetip, Parıj tórinde ánuranymyzdy shyrqatsa eken! Bárimiz de buǵan tilekshimiz!
Qazir uldarymdy kúndelikti qadaǵalap otyrmyn. Telefon arqyly baılanysyp, daıyndyqtaryn baqylap, salmaqtaryn qalaı rettep jatqanyn suraımyn. Reti kelse, aqylymyzdy da aıtamyz. Kópshilikpen keńesip, ýaqyt rejımin tekserip turamyz.
Eń bastysy, eki ulymnyń júregindegi senim. Qudaı qalasa, eki ulym da elime eki altyndy alyp keledi dep úmit artamyn. Sol qýanyshty kúnniń násip bolǵanyn qalap júrmiz.
– Áńgimeńizge raqmet!
***
XXXIII jazǵy Olımpıada oıyndary Frantsııa astanasy Parıjde 26 shilde men 11 tamyz aralyǵynda ótedi. Kári qurlyqta alaýy tutanatyn bıylǵy dodaǵa álemniń 200-ge jýyq elinen 10 myńnan astam sportshy qatysady. Qazaqstan atynda jalpy alǵanda 92 lıtsenzııa bar.
Bul tusta Qazaqstan táýelsizdik jyldarynan bergi eń az lıtsenzııany bıyl alyp otyrǵanyn aıta ketý kerek. KSRO quramynan bólingennen keıingi birinshi jazǵy oıyndar – 1996 jylǵy Atlanta Olımpıadasyna qatysqan quramdaǵy sportyshlar sany qazirgiden kóp – 96. Al Sıdneıde (2000) – 130, Afınyda – 119, Beıjińde – 132, Londonda – 115, Rıoda – 104, Tokıoda 93 sportshy el namysyn qorǵaǵan eken. Baıqasaq, 2008 jylǵy Beıjiń Olımpıadasynan keıin qatysýshy sportshylar sany kúrt tómendegen. Tokıo Olımpıadasyndaǵy sátsizdikten keıin Qazaqstan quramasy bıyl qandaı nátıje kórsetetini kópshilikke qyzyq bolyp otyr.
