Egıpette 20 jyl boıy salynǵan 1 mıllıard dollarlyq mýzeı ashylmaq
ASTANA.KAZINFORM — Gıza pıramıdalarynyń mańynda ornalasqan Egıpettiń Uly mýzeıi (Grand Egyptian Museum) — bir órkenıetke arnalǵan álemdegi eń iri arheologııalyq keshen retinde atalady.
Saltanatty ashylý rásimi senbi kúni ótedi. Bul shara aldynda birneshe ret keıinge shegerilgen bolatyn jáne mýzeıdiń qurylysy shamamen jıyrma jylǵa sozyldy.
The Guardian basylymynyń habarlaýynsha, jalpy aýmaǵy 470 myń sharshy metr bolatyn mýzeı Gıza pıramıdalarynan nebári jartytora shaqyrym jerde ornalasqan. Joba alǵash ret 1992 jyly jarııalanǵanymen, naqty qurylys jumystary tek 2005 jyly bastalǵan. Keshenniń keıbir aımaqtary 2024 jyly «tehnıkalyq ashylý» formatynda kelýshilerge kórsetildi.
Mýzeı kollektsııasynda 50 myńnan astam eksponat bar. Olardyń qatarynda 3 200 jyl burynǵy, salmaǵy 83 tonna bolatyn Ramses II músini jáne jasy 4 500 jyldan asqan perǵaýyn Hýfýdyń ejelgi qaıyǵy bar. Mýzeıde 24 myń sharshy metr aýmaqty alatyn turaqty ekspozıtsııalar, balalar mýzeıi, konferentsııa jáne bilim berý ortalyqtary, saýda aımaǵy men iri konservatsııa ortalyǵy ornalasqan. Ótken jyly ashylǵan on eki negizgi galereıa ejelgi dáýirden bastap Rım kezeńine deıingi jádigerlerdi hronologııalyq jáne taqyryptyq tártippen kórsetedi.
Kóptegen artefaktiler Kaırdegi Tahrır alańyndaǵy Egıpet mýzeıinen ákelingen — ondaǵan jyldar boıy eksponattarǵa toly, eski ári tar ǵımarattan. Basqa birqatar jádigerler jaqynda Sakkara sııaqty ejelgi nekropolderden tabylǵan. Sakkara — Gızadaǵy jańa mýzeıden shamamen 22 shaqyrym ońtústikte ornalasqan pıramıdalar men qabirler kesheni.
AP News agenttiginiń habarlaýynsha, saltanatty ashylý birneshe ret keıinge shegerilgen, sońǵysy — bıylǵy shildede Taıaý Shyǵystaǵy qaqtyǵystarǵa baılanysty bolǵan. Ashylý rásimine álemniń túrli elderiniń basshylary qatysady dep kútiledi.
Mýzeıdiń bas dırektory Ahmed Goneım jýrnalısterge bergen suhbatynda kórme zaldary zamanaýı tehnologııalarmen jáne mýltımedııalyq ınstallıatsııalarmen jabdyqtalǵanyn aıtty. Ekspozıtsııalar aralas shynaıylyq elementteri bar shoýlarmen tolyqtyrylǵan.
— Biz tsıfrlyq býynǵa túsinikti tilde sóıleımiz. Olar dástúrli jazbalardy oqymaıdy, kerisinshe tehnologııa arqyly ózara áreketteskendi unatady, — dedi ol.
Mýzeıdiń basty kireberisindegi atrıýmda Egıpettiń eń dańqty perǵaýyndarynyń biri — Ramses Ulynyń 11 metrlik granıt músini ornatylǵan. Onyń jasy shamamen 3 200 jyl.
Tarıhta alǵash ret bir jerde Týtanhamonnyń barlyq qazynasy bir ekspozıtsııada usynylyp otyr. Olardyń ishinde úsh jerleý tósegi men alty kúıme, altynnan jasalǵan taǵy, altynmen qaptalǵan sarkofag jáne altyn, kvartsıt, lazýrıt pen túrli-tústi áınekten jasalǵan áıgili jerleý maskasy bar.
Aıta keterligi, 2014 jyly osy maska búlingen edi: saqaly kezdeısoq syndyrylyp, epoksıdti jelimmen durys jabystyrylmaǵan. Bir jyldan keıin artefakt egıpettik jáne germanııalyq mamandardyń birlesken kúshimen qalpyna keltirildi.
Mýzeıdiń taǵy bir ortalyq eksponaty — perǵaýyn Hýfýdyń kún qaıyǵy. Onyń jasy shamamen 4 600 jyl, ári ol Gızadaǵy Uly pıramıdany salǵan bıleýshimen tyǵyz baılanysty.
Buǵan deıin Astanada 1 600-den astam ulttyq mýzykalyq aspap úlgisi qoıylǵan Óner mýzeıiniń ashylǵany habarlanǵan edi.
Al bıyl kóktemde Mekkede Qasıetti Quran mýzeıi esigin aıqara ashty.