EAEO aıasyndaǵy tańbalaý júıesi: kóleńkeli ekonomıkany azaıtý quraly
ASTANA. KAZINFORM — Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaqtyń (EAEO) biryńǵaı naryǵynda taýar aınalymynyń zańdylyǵyn qamtamasyz etý, tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý, kóleńkeli ekonomıkanyń úlesin azaıtý jáne bıznesti júrgizý úshin teń básekelestik jaǵdaılardy qalyptastyrý maqsatynda Odaqqa múshe memleketter taýarlardyń jekelegen túrlerin sáıkestendirý quraldarymen tańbalaý týraly sheshim qabyldady. Bul týraly Memlekettik kirister komıteti málim etti.
Osy maqsatta 2018 jylǵy 2 aqpanda EAEO sheńberinde taýarlardy tańbalaý týraly kelisimge qol qoıylyp, ol 2019 jylǵy 1 naýryzda Qazaqstan Respýblıkasynyń Zańymen ratıfıkatsııalandy.
Tańbalaý júıesiniń negizgi maqsattary men mindetteri mynalar:
- Bıznes úshin — ákimshilik júktemeni azaıtý, tekserýler merzimin qysqartý, ádiletsiz básekege qarsy kúres, taýarlardy esepke alýdyń standarttalýy men birizdendirilýi;
- Azamattar úshin — satyp alynatyn taýarlardyń sapasy men zańdylyǵyna kepildik;
- Memleket úshin — zańsyz aınalym men ónimniń jalǵan túrlerine qarsy tıimdi kúres.
Qazaqstan Respýblıkasynyń «Saýda qyzmetin retteý týraly» Zańyna sáıkes, Tańbalaýdyń Biryńǵaı operatorynyń túsinigi men fýnktsııalary aıqyndalǵan. Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń 2020 jylǵy 3 naýryzdaǵy qaýlysymen Biryńǵaı operator retinde «Qazaqtelekom» AQ belgilendi.
Tańbalaý júıesi taýarlardyń óndirýshiden nemese ımporttaýshydan bastap túpkilikti tutynýshyǵa deıin tolyq qadaǵalanýyn qamtamasyz etedi. Bul EAEO sheńberinde saýda rásimderin jeńildetýge, kontrafaktige tosqaýyl qoıýǵa jáne qaǵaz túrindegi ilespe qujattardy alyp tastaýǵa, sondaı-aq ózara saýdanyń statıstıkasyn jaqsartýǵa yqpal etedi.
Temeki ónimderin tańbalaý Qazaqstan Respýblıkasy Qarjy mınıstriniń 2020 jylǵy 28 qyrkúıektegi № 927 buıryǵymen bekitilgen Erejelerge sáıkes júzege asyrylady. Qazirgi ýaqytta temeki ónimderin aınalymnan shyǵarýdyń úsh tásili kózdelgen:
- Satylym kezinde 2D-skaner arqyly kodty skanerleý;
- Aınalymnan erikti túrde shyǵarý týraly 30 kúnnen keshiktirmeı habarlama berý;
- Bólshek saýda satýshysymen kelisý arqyly avtomatty túrde shyǵarý.
Júıeni engizý óz nátıjesin bere bastady. Kontrafaktilik temeki ónimderiniń anyqtalǵan kólemi ótken jylǵy 8,3 mıllıon qaptamadan aǵymdaǵy jyly 4,8 mıllıon qaptamaǵa deıin qysqardy. Sonymen qatar, resmı túrde deklaratsııalanǵan ónim kólemi artty, bul salyqtyq túsimderge oń áser etti:
2025 jyldyń alǵashqy 6 aıynda aktsız túsimderi 151,4 mlrd teńgeni qurady, bul ótken jyldyń osy kezeńimen salystyrǵanda 28,6 mlrd teńgege kóp (2024 j. — 122,8 mlrd tg).
— Árbir azamat temeki óniminiń zańdylyǵyn Naqty Onim mobıldi qosymshasy arqyly teksere alady, onda óndirýshi, shyǵarylǵan kúni jáne ónimniń zańdy ákelingeni týraly aqparat kórsetiledi. Eger kod bolmaǵan jaǵdaıda nemese búlingen bolsa, qoldanýshy sol qosymsha arqyly ýákiletti organdarǵa tikeleı habarlama joldaı alady, — delingen habarlamada.
Memlekettik kirister komıteti kásipkerlerdi tańbalaýǵa qoıylǵan talaptardy múltiksiz saqtaýǵa, al azamattardy taýar satyp alǵanda muqııat bolýǵa jáne tsıfrlyq baqylaý quraldaryn belsendi paıdalanýǵa shaqyrady.
Birlesken kúsh-jigerdiń arqasynda biz kóleńkeli naryqty qysqartyp, tutynýshylardyń quqyqtyq qorǵalý deńgeıin arttyra alamyz.
Buǵan deıin habarlanǵandaı, qazaqstandyq óndirýshilerge EAEO elderiniń satyp alýlaryna qatysý jeńildeı túsedi.