«Djon Kerrı Memlekettik hatshy qyzmetine qalaı keldi?» - BAQ-qa sholý
***
«Egemen Qazaqstan» basylymynyń búgingi sanynda «Djon Kerrı Memlekettik hatshy qyzmetine qalaı keldi?» degen taqyryppen saraptamalyq maqala berilgen. Eń tájirıbeli senatorlardyń biri, belgili saıasatker Djon Kerrıdiń AQSh-tyń Memlekettik hatshysy qyzmetine resmı túrde kiriskenine úsh aptadan astam ýaqyt ótti. Kongreste onyń kandıdatýrasyna demokrattar da, respýblıkashylar da túgelge jýyq qoldaý bildirip, daýys berdi. Bul birneshe ǵasyrlyq tarıhy bar AQSh Kongresinde óte sırek kezdesetin jaǵdaı edi. Búginde sarapshylar jańa Memlekettik hatshynyń bul joǵary laýazymdy qyzmetke osydan tórt jyl buryn, ıaǵnı Barak Obamanyń prezıdenttik saılaýda jeńiske jetip, alǵash ret el prezıdenttigine saılanǵan kezde kelýine múmkindigi bolǵan degen pikirler aıtady. Óıtkeni, prezıdenttik saılaýdyń aldyn ala nátıjesi jarııa etilisimen, eldiń syrtqy saıasatyna basshylyq jasaýǵa laıyqty ári negizgi úmitkerlerdiń biri retinde osy Djon Kerrıdiń aty atalǵan eken. Bul jerde onyń ishki jáne syrtqy saıasattaǵy mol tájirıbesi, ótkir máselelerdi sheshýdegi belsendiligi basshylyqqa alynsa kerek.
Osy basylymnyń jazýynsha, Hromtaý qalasynda monoqalalardy damytýdyń 2012-2020 jyldarǵa arnalǵan baǵdarlamasyna sáıkes kásipkerlikti qoldaý ortalyǵy quryldy. Bul is-sharany «Damý» qorynyń Aqtóbe oblystyq aımaqtyq fılıaly Hromtaý aýdanynyń ákimdigimen birlesip uıymdastyrdy. Adamdardyń kórsetiletin qyzmetterge qoljetimdiligine yńǵaıly bolý úshin monoqalalardaǵy kásipkerlikti qoldaý ortalyqtary elimizdiń barlyq aımaqtary boıynsha halyqqa qyzmet kórsetý ortalyqtarynyń ǵımarattarynda ornalastyrylýda. Osyǵan oraı, Hromtaýdaǵy kásipkerlikti qoldaý ortalyǵy da jergilikti halyqqa qyzmet kórsetý ortalyǵynyń ǵımaratynda ornalastyryldy. Atalǵan ortalyqty qurýdaǵy basty maqsat halyqtyń jáne jeke kásipkerlik sýbektileriniń kásipkerlik belsendiligin arttyrýǵa járdemdesý, sondaı-aq kásipkerlik salasynda sapaly konsaltıngtik qyzmet kórsetý bolyp tabylady.
***
«Aıqyn» gazetiniń jazýynsha, jylda túrli tabıǵı apattarmen «kúreske» Tótenshe jaǵdaılar mınıstrligi qyrýar qarjy shyǵyndaıdy. «Árıne, «apat aıtyp kelmeıdi». Desek te, sol apattyń aldyn alýǵa bolatyn sekildi. Óıtkeni sońǵy on jyl ishinde memleketke Bojko myrzanyń quzyryndaǵy «bilikti mamandar» der kezinde anyqtaı almaǵan oqıǵalar kóptegen zııan keltirgeni barshaǵa belgili. Al olardyń aldyn alýǵa, dálirek aıtsaq, apatty jaǵdaıdyń bolaryn kúni buryn anyqtaýǵa bolatyn edi ǵoı. Aıtalyq, kóktemgi tasqyn sý bolaryn anyqtaý qansha qıyn? Biraq Tótenshe jaǵdaılar mınıstrligi ony kúni buryn boljaı almady da «Qyzylaǵash oqıǵasy» qasiretti boldy. Ony bastan keshirip, endi es jınaǵan kezde Batys aımaqta tasqyn sý iri eldi mekenderdi «basyp aldy». Bıylǵy ótip bara jatqan qys ishinde ońtústik oblystardyń biraz aýyldaryn sý basty»,-dep jazady basylym. Bul maqala kópshilik nazaryna «Qyrýar qarjy sýǵa aǵyp kete bere me?» degen taqyryppen usynylyp otyr.
«Astanalyqtardyń, almatylyqtardyń jáne oblys ortalyqtary turǵyndarynyń zańdy quqyqtary shekteletin boldy. El Úkimetin buryn-sońdy bolmaǵan mundaı qadamǵa qazirgi týyndaǵan jaǵdaı ıtermelep otyrǵan kórinedi.Osy oraıda keshe Parlamentte jerge qatysty jańa zańnyń tusaýy kesildi. Bul jobaǵa sáıkes, atalǵan iri qalalar aınalasynda tegin jer endi berilmeıdi! Taǵy bir jańalyq: dál osy zań jobasy aıasynda alda Qazaqstanda aýyl sharýashylyǵy maqsatyndaǵy jerdi alyp, ony ıgermeıtin tulǵalardyń «qara tizimi» túziletin boldy»,-dep jazady «Aıqyn» gazeti «Endi jer alý jeńil bolmaıdy» atty maqalada. Úkimet Parlamentke engizgen «Qazaqstannyń keıbir zańnamalyq aktilerine jer qatynastaryn retteý máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» dep atalǵan jańa zańnyń jobasymen«jeke turǵyn úı qurylysy úshin jeke menshikke tegin jer telimin berý normasyn budan bylaı Astana, Almaty qalalaryna jáne oblys ortalyqtaryna taratpaý» usynylyp otyr.
***
«Alash aınasy» basylymynyń jazýynsha, kómir qymbattap, naryqtyń nar qyspaǵy jaǵadan alǵan jyldary sekseýilge jaýdaı tıgender ony tamyrymen qoparyp, tuqymyn tappastaı qurtyp jibere jazdaǵany bar. Tipti sekseýil syńsyǵan aımaqtarda búginde túbiri de qalmaı otalyp ketkenderi de joq emes. Mamandardyń aıtýynsha, búginde elimizdegi sekseýil alqaptarynyń kólemi sońǵy 20 jylda 4 esege kemigen eken. Bul maqala «Sekseýil sırep barady» degen taqyryppen berildi.
Osy basylym «Oı-kókpar» aıdarynda «Alıment mólsherin azaıtý kerek» degen usynyspen kelisesiz be?» degen másele kóterilip otyr. Eldegi ajyrasýshylar sanynyń jyl sanap artyp bara jatqanyna alańdaǵan mamandar «alıment mólsherin azaıtý kerek» degen usynys aıtýda. Olar «balalarymdy alımentpen-aq asyraımyn» degen ustanymmen analarymyz keıbir jaǵdaıda ajyrasýǵa múddeli bolady degen pikirde. Alaıda búgingi kúni qoǵamda jıi aıtyla bastaǵan osynaý usynysqa qarsylyq tanytyp «ajyrasýshylardyń kóbeıýiniń alımenttiń mólsherine qatysy joq. Bolmashy mólsherdegi alımentpen jalǵyzbasty analar balasyn qalaı asyraıdy?» deýshiler de joq emes. Sońǵy kezderi alımentke qatysty máseleler kóbeıip, qoǵamymyzda da san túrli usynystar aıtyla bastady. Osy oraıda «Alash aınasy» gazeti taqyrypqa oraı mamandar pikirin surastyryp, kópshilik nazaryna usynyp otyr.
