Dýshanbedegi sammıt: Ortalyq Azııa – Reseı yntymaqtastyǵynyń jańa kezeńi
ASTANA. KAZINFORM — Dýshanbede ekinshi «Ortalyq Azııa – Reseı» sammıti ótti. Jıynda memleket basshylary ekonomıkalyq, kólik-logıstıka, energetıka, tsıfrlandyrý, ekologııa, bilim berý jáne qaýipsizdik salasyndaǵy strategııalyq basymdyqtardy talqylap, birlesken is-qımyl josparyn bekitti. Osy kezdesýler aıasynda TMD memleketteri basshylarynyń otyrysy da uıymdastyryldy. Kazinform tilshisi sammıttegi mańyzdy máselelerge sholý jasady.
Óńirlik seriktestiktiń jańa dáýiri
Dýshanbede ótken ekinshi «Ortalyq Azııa – Reseı» sammıti – geosaıası turǵydan erekshe mánge ıe tarıhı basqosý boldy. Tájikstan astanasynda ótken bul kezdesýdiń sımvoldyq mańyzy zor. Bir jaǵynan, ol Ortalyq Azııanyń júreginde ornalasqan Dýshanbeniń aımaqtyq dıalog alańy retindegi rólin aıqyn kúsheıtse, ekinshi jaǵynan, óńirdiń ortaq qaýipsizdik pen ornyqty damý jolyndaǵy múddeleriniń toǵysqan tusyn kórsetti.
Bul sammıttiń mazmunynan aımaqtyq yqpaldastyqtyń jańa sapalyq deńgeıge kóterilgeni anyq baıqaldy. Memleket basshylarynyń pikirleri men usynystary ortaq ustanym men birtutas kózqarasty aıqyndady. Ortalyq Azııa elderi men Reseı arasyndaǵy baılanys tek saıası formattaǵy áriptestikpen shektelmeı, ekonomıkalyq jáne mádenı yqpaldastyqtyń keń órisin qamtı bastaǵany baıqaldy.
Dýshanbede ótken kezdesý men TMD aıasyndaǵy jıyndar óńirlik seriktestikti tereńdetýdiń basty taqyryptaryn aıqyndady. Dostastyq elderiniń basshylary ekonomıkalyq yntymaqtastyqty jandandyrý, ınvestıtsııalyq jobalardy iske asyrý jáne kólik-tranzıt áleýetin tıimdi paıdalaný jónindegi naqty sharalardy talqylady. Sonymen qatar, tsıfrlyq damý, jasandy ıntellekt jáne bilim salasyndaǵy tájirıbe almasý TMD elderiniń ortaq kún tártibindegi basty baǵytqa aınaldy.
Ekonomıkalyq yntymaqtastyq: saýda men ınvestıtsııa
Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev ekinshi «Ortalyq Azııa – Reseı» sammıtinde seriktes memleketter arasyndaǵy turaqty dıalogtyń strategııalyq mánine erekshe toqtaldy. Ol Astanada ótken alǵashqy sammıttiń mańyzyn eske ala otyryp, senim men turaqtylyqqa negizdelgen saıasat óńirlik úılesimdilikti arttyryp, ortaq múddelerdi biriktiretin berik kópirge aınalatynyn atap kórsetti.
Kezdesý barysynda ekonomıkalyq yntymaqtastyq, kólik-logıstıka ınfraqurylymyn jańǵyrtý jáne energetıka salasyndaǵy áriptestik basty taqyrypqa aınaldy. Qabyldanǵan Birlesken is-qımyl jospary 50-den astam naqty sharany qamtyp, saýdany jandandyrý men óndiristik kooperatsııany tereńdetýge baǵyttaldy. Reseı Federatsııasy Qazaqstan ekonomıkasyna strategııalyq ınvestor retinde 26 mıllıard dollardan astam qarjy quıǵan, al ótken jyly tikeleı ınvestıtsııa kólemi 4 mıllıard dollardan asty. Qazirgi tańda 33 joba júzege asyrylyp jatyr, olardyń jalpy quny 4,5 mıllıard dollardan asady.
- Qazaqstannyń syrtqy saıasaty pragmatıkalyq sıpatqa ıe bolyp, eldiń ulttyq múddesin basty nazarda ustap otyr. Dýshanbede ótken ekinshi «Ortalyq Azııa – Reseı» sammıti óńirlik ıntegratsııany kúsheıtýdiń naqty qadamy retinde baǵalanýy tıis. Bul kezdesý tek saıası kelisimderge ǵana emes, sonymen qatar ekonomıkalyq yntymaqtastyqty, kólik-tranzıt áleýetin jáne ınvestıtsııalyq jobalardy iske asyrýǵa baǵyttalǵan naqty is-qımyldarǵa negizdelgen», – dedi saıasattanýshy Edýard Poletaev.
Prezıdent saýdadaǵy kedergilerdi azaıtý, shekaralyq saýda aımaqtaryn damytý, sondaı-aq forýmdar men kórmeler uıymdastyrý arqyly ózara saýdany jandandyrýdy basty basymdyqqa alý qajettigin aıtty.
Ortalyq Azııada birlesken saýda-ónerkásip aımaqtary men ındýstrıaldy habtar qalyptasyp keledi.
- Bul alańdar óndiristi lokalızatsııalaýǵa, kooperatsııany damytýǵa jáne tasymal ınfraqurylymyn turaqtandyrýǵa múmkindik beredi. Reseılik kásipkerlerdiń qatysýy taýarlardyń uzaq ýaqyt boıy turaqty aınalymda bolýyna oń áser etedi, – dedi Prezıdent.
Kólik-logıstıka – aımaqtyq yntymaqtastyqtyń ózegi
Qasym-Jomart Toqaev kólik-logıstıka salasyn aımaqtyq yntymaqtastyqtyń negizgi tiregi dep atady. Qazaqstan geografııalyq turǵydan Eýrazııalyq kólik-logıstıka jelisiniń ózegi bolyp, Shyǵys pen Batysty, Soltústik pen Ońtústikti tıimdi baılanystyra alady. Reseı – óńir memleketteriniń álemdik naryqqa shyǵýyna negizgi qaqpa.
Memleket basshysy Qazaqstan aýmaǵy arqyly ótetin 11 halyqaralyq kólik dáliziniń mańyzyn erekshe atap ótip, sońǵy 15 jylda salaǵa 35 mıllıard dollardan astam ınvestıtsııa salynǵanyn, júk tasymaly turaqty ósip kele jatqanyn aıtty. Sońǵy úsh jylda Reseıden Ortalyq Azııaǵa Qazaqstan arqyly tasymaldanatyn temirjol júgi 26 paıyzǵa ósip, 30 mıllıon tonnadan asty. Keri baǵyttaǵy tranzıt kólemi 50 paıyzǵa kóbeıgen. Al Reseıden Qytaıǵa elimiz arqyly ótetin júk aǵymy úsh ese artqan.
Prezıdent Úkimetke 2030 jylǵa deıin 5 myń shaqyrym jańa temirjol salý jáne 11 myń shaqyrym avtomobıl jolyn jóndeý mindetin júktedi. Sonymen qatar, «Soltústik – Ońtústik» dálizi aıasynda eýrazııalyq baǵytty damytý keńesin qurý usynyldy.
- Birlese kúsh jumyldyryp, «Soltústik – Ońtústik» dálizi aıasyndaǵy eýrazııalyq baǵytty damytý keńesin qurýdy usynamyn. Keńesti elderimizdiń kólik vedomstvolarynyń basshylary basqara alady, oǵan sarapshylar men kásipkerlerdi tartýǵa bolady», – dedi Prezıdent.
Energetıkalyq seriktestik jáne ınnovatsııalar
Memleket basshysy energetıka salasyndaǵy yntymaqtastyqtyń strategııalyq mánine erekshe toqtaldy.
- Reseı, Qazaqstan jáne Ózbekstannyń úshjaqty gaz odaǵynyń arqasynda óńirde jańa energetıkalyq júıe qalyptasyp keledi. Bul halyq pen ónerkásipti kógildir otynmen senimdi túrde qamtamasyz etedi, – dedi Prezıdent.
Sammıtte Kaspıı qubyry konsortsıýmynyń mańyzy da aıtyldy. Byltyr dál osy jeli arqyly shamamen 63 mıllıon tonna qazaqstandyq munaı eksporttalǵan. Sonymen qatar shyǵys baǵytyndaǵy tasymal áleýeti artyp, Qazaqstan Reseı munaıyn Qytaıǵa jetkizýde mańyzdy ról atqaratyny aıtyldy.
Prezıdent atom energetıkasy salasyndaǵy yntymaqtastyqtyń serpindi damyp kele jatqanyn atap ótti. Onyń aıtýynsha, «Rosatom» kompanııasynyń qatysýymen Qazaqstanda alǵashqy atom elektr stantsııasyn salý eki el arasyndaǵy strategııalyq seriktestikti jańa deńgeıge kóteredi.
QR Prezıdenti janyndaǵy QSZI bas sarapshysy Álisher Tastenov Reseı atom energetıkasy salasynda Ortalyq Azııada óz pozıtsııalaryn belsendi kúsheıtip otyrǵanyn aıtty.
- «Rosatom» kompanııasy Qazaqstan, Ózbekstan jáne Qyrǵyzstanmen kelisimderge qol qoıyp, jańa energetıkalyq arhıtektýrany qalyptastyrýda. Atomdyq sala tek zamanaýı ǵylymı sheshimderdi qajet qylmaı, sonymen birge joǵary deńgeıdegi mamandar daıarlaýdy talap etetin strategııalyq baǵyt. Qazaqstan úshin bul sala erekshe mańyzǵa ıe, sebebi elimiz - álemdegi iri ýran qory men negizgi shıkizat jetkizýshileriniń biri, – dedi ol.
Sarapshy sonymen qatar Qazaqstanda Óńirlik keńes qurý, ıadrolyq otyn tsıklin damytý jáne ǵylymı-bilim berý bazasyn nyǵaıtý – aımaqtyq energetıkalyq yntymaqtastyqty tereńdetýdiń negizgi baǵyttary ekenin atap ótti.
Tsıfrlyq transformatsııa men jasandy ıntellekt
Memleket basshysy tsıfrlyq transformatsııa men jasandy ıntellekt tehnologııalaryn engizýdiń mańyzdylyǵyn erekshe atap ótti. Jaqynda Astanada ashylǵan Halyqaralyq jasandy ıntellekt ortalyǵy álemdik jáne reseılik kompanııalarmen birlese otyryp, ulttyq tsıfrlyq ekojúıeni qalyptastyrýǵa baǵyttalǵan. Ulttyq sýperkompıýter iske qosylyp, ekinshi qurylǵyny jolǵa qoıý josparlanǵan. Sonymen qatar, 400 myńnan astam stýdentti qamtıtyn memlekettik baǵdarlama júzege asyrylýda.
Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstannyń osy baǵytta yntymaqtastyqty tereńdetýge, Reseımen ınnovatsııa men ǵylymı zertteý salasynda uzaq merzimdi seriktestik ornatýǵa múddeli ekenin bildirdi.
Aımaq elderi buryn-sońdy bolmaǵan ekologııalyq synaqtarǵa tap bolyp otyrǵanyn da atap ótken Prezıdent, ony eńserý úshin úkimetter men vedomstvolar deńgeıinde júıeli sharalar qabyldaý qajettigin aıtty. Osy maqsatta Reseı men Ortalyq Azııa elderiniń mınıstrler keńesin qurý, transshekaralyq ózender men Kaspıı teńizin qorǵaý, sondaı-aq ǵaryshtyq monıtorıng arqyly sý resýrstary men aýyl sharýashylyǵy jerleriniń jaı-kúıin baqylaý usynyldy.
Bilim men qaýipsizdik: óńirlik yntymaqtastyqtyń strategııalyq baǵyty
Memleket basshysy mádenı-gýmanıtarlyq baılanystardy nyǵaıtýǵa erekshe mán berdi. Ol orys tiliniń aımaq elderin biriktiretin ortaq qundylyq retindegi rólin atap ótip, qazaq tiliniń memlekettik mártebesin saqtaý jáne jastardyń kóptildiligin damytý mindetterin alǵa qoıdy. «Birligimiz – áralýandyqta» ustanymy ulttyq saıasattyń basty ózegi bolyp qala bermek.
Joǵary bilim salasyndaǵy yntymaqtastyq ta strategııalyq mańyzǵa ıe. Qazirgi tańda Qazaqstannyń 60 ýnıversıteti Reseıdiń 50 joǵary oqý ornymen baılanys ornatyp, Reseıde 60 myńnan astam qazaqstandyq stýdent bilim alýda. El ishinde Reseıdiń jetekshi oqý oryndarynyń 9 fılıaly jumys isteıdi, sonyń ishinde Máskeý memlekettik halyqaralyq qatynastar ınstıtýtynyń jańa fılıaly bar. Sonymen qatar, Tashkent, Bishkek jáne Osh qalalarynda qazaqstandyq ýnıversıtet fılıaldary stýdentter qabyldap jatyr. Omby memlekettik ýnıversıteti bazasynda Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń fılıalynyń ashylýy Reseıdegi alǵashqy sheteldik oqý ornynyń ókili retinde mańyzdy oqıǵa bolyp otyr.
Prezıdent ǵylym men bilim salasyndaǵy yntymaqtastyqty odan ári tereńdetý maqsatynda «Ortalyq Azııa – Reseı» formatyndaǵy alǵashqy rektorlar forýmyn Qazaqstanda ótkizýdi, sondaı-aq ýnıversıtetterdiń kýrstary men arhıvterin qoljetimdi etetin birlesken bilim berý onlaın-platformasy – «Ortalyq Azııa – Reseı» tsıfrlyq kitaphanasyn qurýdy usyndy.
Óńirlik qaýipsizdik máselesi
Prezıdent óńirlik qaýipsizdikti qamtamasyz etýdi basty mindetterdiń biri dep atady. Halyqaralyq jaǵdaı kúrdeli ári tez ózgerip otyrǵandyqtan, ózara qurmet pen senimge negizdelgen yntymaqtastyq barlyq syn-qaterdi jeńýge múmkindik beredi. Qazaqstan úshin terrorızm men ekstremızmge qarsy is-qımyldyń tıimdiligin arttyrý, sondaı-aq esirtki, onyń ishinde sıntetıkalyq túrleriniń zańsyz aınalymyn baqylaý mańyzdy.
Bul qaterdi azaıtý úshin quzyretti organdar birlesken áreketke kóship, Ortalyq Azııanyń óńirlik aqparattyq úılestirý ortalyǵy men ShYU Esirtkige qarsy ortalyǵy sııaqty memleketaralyq qurylymdardy kúsheıtý qajet.
Qaýipsizdik keńesi hatshylarynyń jumysy «Ortalyq Azııa – Reseı» formatynda jalǵasýy tıis. Sonymen qatar, jasandy ıntellektini paıdalana otyryp kıberqorǵanys pen kıberqylmysqa qarsy turý sharalary iske asyrylýy qajet.
Aýǵanstandy qoldaý jáne óńirlik turaqtylyq
Memleket basshysy Aýǵanstandaǵy ahýaldy óńirlik qaýipsizdikti qamtamasyz etýdegi mańyzdy faktor retinde atap ótip, eldi ekonomıkalyq úderisterge tartý boıynsha úılestirilgen jumysty jalǵastyrý qajettigin aıtty.
«Ortalyq Azııa – Reseı» sammıti óńirlik yntymaqtastyqtyń jańa sapalyq deńgeıge kóterilgenin kórsetti. Kezdesý barysynda memleket basshylary ekonomıkalyq, kólik-logıstıka, energetıka, bilim berý, ekologııa, mádenı-gýmanıtarlyq jáne qaýipsizdik salalaryndaǵy strategııalyq basymdyqtardy naqtylap, birlesken is-qımyl josparyn qabyldady. Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń sózinshe, ózara senim men turaqtylyqqa negizdelgen saıasat óńirlik úılesimdilikti arttyryp, ortaq múddelerdi toǵystyratyn berik kópirge aınalady.
Sonymen qatar, sammıt Aýǵanstandaǵy ahýaldy turaqtandyrýǵa, transshekaralyq ekologııalyq máselelerdi sheshýge jáne bilim men ǵylym salasyndaǵy yntymaqtastyqty keńeıtýge baǵyttalǵan naqty sharalardy belgiledi. Memleket basshysy óńirlik seriktestik tek ekonomıkalyq qatynastarmen shektelmeı, qaýipsizdik, mádenıet jáne ınnovatsııa salalarynda da tereńdeýi keregin erekshe atap ótti.
Jalpy, Dýshanbedegi sammıt – Ortalyq Azııa men Reseı arasyndaǵy strategııalyq áriptestik pen kópjaqty baılanystardyń jańa kezeńin aıqyndaıtyn, óńirdiń turaqtylyǵy men órkendeýine serpin beretin mańyzdy oqıǵa retinde este qalmaq.
TMD elderindegi ekonomıkalyq ıntegratsııa men kólik-logıstıka salasyndaǵy jańa qadamdar
Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev TMD elderi arasyndaǵy strategııalyq seriktestikti damytýǵa jáne Uıymnyń qyzmetin ilgeriletýge baǵyttalǵan birqatar mańyzdy usynystaryn ortaǵa saldy. Onyń basty nazarynda saýda-ekonomıkalyq baılanystar men óńirlik yntymaqtastyqtyń jańa múmkindikteri turdy.
Ótken jyldyń qorytyndysy boıynsha TMD elderi arasyndaǵy saýda aınalymy 8 paıyzǵa ósip, 110 mıllıard dollarǵa jetken. Sońǵy bes jylda Qazaqstan men Dostastyq memleketteri arasyndaǵy saýda kólemi bir jarym ese ulǵaıyp, 38 mıllıard dollarǵa jetti. Bul kórsetkish Uıymnyń áleýetin aıqyn kórsetip qana qoımaı, áleýetti múmkindikterdiń áli de mol ekenin dáleldeıdi.
Prezıdenttiń aıtýynsha, saýda men ekonomıkalyq yntymaqtastyqty odan ári damytý úshin birneshe strategııalyq qadam qajet: naryqtarǵa kedergisiz qoljetimdilikti qamtamasyz etý, birlesken óndiristerdi iske qosý, negizgi salalardaǵy kooperatsııalyq baılanystardy nyǵaıtý. Sonymen qatar ınvestıtsııa tartý, kólik-tranzıt áleýetin tıimdi paıdalaný, tsıfrlyq sheshimderdi engizý jáne óńirler arasyndaǵy teń dárejeli baılanystardy damytý – basty mindetter qatarynda. Osy máseleler kelesi jyly sáýirde Astanada BUU aıasynda ótetin halyqaralyq forýmda jan-jaqty qaralatyn bolady.
Belsendi jumys isteıtin kólik dálizderi aımaqtyq saýda men ekonomıkalyq yntymaqtastyqtyń negizgi kepili ekenine Prezıdent erekshe toqtaldy. Qazaqstannyń geografııalyq ornalasýy Eýropa men Azııany, Soltústik pen Ońtústikti tıimdi baılanystyrýǵa múmkindik beredi. «Soltústik – Ońtústik» dálizi TMD elderi úshin Parsy shyǵanaǵy men Ońtústik Azııa naryǵyna tikeleı jol ashsa, «Shyǵys – Batys» bastamasy men Transkaspıı baǵyty Qytaıdyń «Bir beldeý, bir jol» megajobasymen ushtasyp, TMD aýmaǵyn Eýrazııadaǵy mańyzdy kólik torabyna aınaldyrady.
Qazaqstan aýmaǵynda iske qosylǵan «Dostyq – Moıynty» temirjol jelisi TransQazaqstan dáliziniń negizin qalaıdy. Degenmen, óńirdiń kólik áleýetin tolyq ashý úshin zamanaýı ınfraqurylym salý qajet. Osy maqsatta Memleket basshysy biryńǵaı tsıfrlyq kólik-logıstıka kartasyn jasaýǵa usynys jasady. Bul karta ulttyq ınfraqurylymdyq josparlardy úılestirip, kólik baılanystaryn tolyqtyryp, ınvestıtsııa kólemin arttyrýǵa múmkindik beredi. Sonymen qatar, júk tasymalyn tıimdi basqarý jáne shyǵyndardy azaıtý úshin jasandy ıntellekt tehnologııalaryn qoldaný josparlanǵan.
Dýshanbede ótken sammıt barysynda TMD elderiniń basshylary Qazaqstannyń bastamasymen aımaqtyq saýda-ekonomıkalyq jáne kólik-logıstıka salasyndaǵy yntymaqtastyqty odan ári damytýǵa baǵyttalǵan naqty is-qımyl josparyn bekitti.
Osylaısha, Memleket basshysynyń bastamalary TMD-nyń saýda-ekonomıkalyq áleýetin arttyrýǵa, kólik jáne logıstıka júıesin jańǵyrtýǵa, tsıfrlyq jáne jasandy ıntellekt tehnologııalaryn engizýge baǵyttalǵan naqty qadamdardy biriktirip, óńirlik yntymaqtastyqtyń jańa sapalyq deńgeıin aıqyndaıdy. Bul strategııa TMD-ny tek ekonomıkalyq uıym retinde emes, turaqtylyq pen órkendeý jolyndaǵy belsendi seriktes retinde kórsetedi.
Saıasattanýshy Qazbek Maıgeldınovtiń paıymynsha, TMD jumysynyń tıimdiligin arttyrý úshin ekonomıkalyq yntymaqtastyqqa, tranzıttik kólik júıesin damytýǵa jáne azyq-túlik qaýipsizdigin qamtamasyz etýge erekshe nazar aýdarý qajet.
- Birinshiden, ekonomıkalyq yntymaqtastyq, óıtkeni barlyq TMD memleketteri birdeı ekonomıkalyq saıasat júrgizbeıdi, keıbiri Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaqqa kiredi. Ekinshiden, tranzıttik kólik júıesin damytý jáne azyq-túlik qaýipsizdigin qamtamasyz etý mańyzdy, óıtkeni bul ishki naryqty damytýǵa jáne óńirlik turaqtylyqqa yqpal etedi. Azyq-túlik qaýipsizdigi demografııalyq ósimge tikeleı baılanysty. Demografııalyq ósim artqan saıyn azyq-túlik máselesi kún tártibinde ózekti bolady.
Qaýipsizdik máselesi de mańyzdy – terrorızm, ekstremızm, shekara qaýipsizdigi jáne transshekaralyq qylmyspen kúresý kúsheıtilýi tıis. Sonymen qatar, maqsatty reformalar júrgizý, mysaly Birikken Ulttar Uıymyn reformalaý nemese Shanhaı Yntymaqtastyq Uıymynda jańa kezeńge kóshý TMD aıasynda saıası dıalogty tereńdetýge múmkindik beredi», – dedi ol.
Osylaısha, TMD elderindegi ekonomıkalyq ıntegratsııa men kólik-logıstıka salasyndaǵy naqty qadamdar óńirlik yntymaqtastyqty jańa sapalyq deńgeıge kóteredi. Bul strategııa TMD-ny tek ekonomıkalyq uıym retinde emes, turaqtylyq pen órkendeý jolyndaǵy belsendi seriktes retinde kórsetedi.
«Ortalyq Azııa – Reseı» sammıti óńirlik ıntegratsııanyń jańa kezeńin bastady
Sarapshylardyń aıtýynsha, bul qadam aımaq elderiniń halyqaralyq arenadaǵy bedelin arttyrýǵa, sondaı-aq ekonomıkalyq jáne qaýipsizdik salalarynda yntymaqtastyqty nyǵaıtýǵa baǵyttalǵan.
Saıasattanýshy Edýard Poletaevtyńaıtýynsha, qazirgi geosaıası týrbýlenttik aımaq elderine qosymsha syn-qaterler týdyryp otyr.
- Bul dıalog pen ekonomıkalyq yntymaqtastyqty damytý qajettigin kúsheıtýde, - dedi ol.
QR Prezıdenti janyndaǵy QSZI bas sarapshysy Álisher Tastenovsammıt barysynda kóterilgen taqyryptardy naqtylaı otyryp, energetıka men ekologııaǵa basymdyq berilgenin aıtady.
- Qazaqstan ıadrolyq otyn tsıkli men radıoaktıv qaldyqtarmen jumys isteý salasynda óńirlik kompetentsııalyq ortalyq qurýdy usyndy. Ekologııalyq qaýipsizdik - óńirdegi memleketaralyq ózara is-qımyldyń ajyramas bóligi. Bul transshekaralyq ózender men Kaspıı teńiziniń jaǵdaıyna qatysty, – dedi ol.
Al Qazbek Maıgeldınov TMD men aımaq elderiniń strategııasyn atap kórsetti.
- Reseı áli de mańyzdy seriktes bolyp qala beredi, biraq Qazaqstan jáne basqa Ortalyq Azııa memleketteri syrtqy saıasatta derbes áreket etýge tyrysady. Dýshambede ótken sammıt aımaq elderiniń ártúrli platformalarda teń jumys isteý qabiletin kórsetti. Bul qazirgi geosaıası turaqsyzdyq jaǵdaıynda ıkemdilikti saqtap, ártúrli seriktestermen yntymaqtastyq arqyly óz múddelerin tıimdi qorǵaýǵa múmkindik beredi, – dedi ol.
Osylaısha, sarapshylar pikiri boıynsha, sammıt aımaq úshin strategııalyq mańyzdy bolyp, ekonomıkalyq, energetıkalyq jáne qaýipsizdik salalarynda naqty is-qımyldarǵa negizdelgen yntymaqtastyqty kórsetedi. Bul Qazaqstannyń syrtqy saıasatynyń pragmatıkalyq baǵyty men aımaq elderiniń birlesken kúsh-jigeriniń jemisi retinde baǵalanyp otyr.