Uıqy rejımin saqtaǵan adamnyń zat almasymy jaqsarady
ASTANA. KAZINFORM – Halyqaralyq uıqy medıtsınasy qaýymdastyǵynyń bastamasymen jyl saıyn Dúnıejúzilik uıqy kúni atalyp ótedi, dep habarlaıdy Anadoly.
Merekeniń maqsaty — durys uıyqtaý rejıminiń mańyzdylyǵyn eske salý. Bul kúni uıqynyń buzylýy jáne onyń adam densaýlyǵyna áseri týraly túrli is-sharalar ótedi.
Dúnıejúzilik uıqy kúni naýryzdyń ekinshi aptasynda, juma kúni ótkiziledi. Bıyl ol kún 14 naýryzǵa týra keldi.
Uıqy — teńdestirilgen tamaqtaný jáne turaqty jattyǵýlarmen qatar fızıkalyq jáne psıhıkalyq densaýlyqtyń negizgi elementteriniń biri.
Bıyl Dúnıejúzilik uıqy kúni «durys uıyqtaý rejımin basymdyqqa aınaldyraıyq» uranymen ótkizildi.
Uıqy ala almaý, túni boıy jıi oıaný jáne tańerteń uıqynyń qanbaýy syndy shaǵymdar uıqy sapasynyń tómendigin aıǵaqtaıdy. Bul málimetter AQSh-tyń Aýrýlardy baqylaý jáne aldyn alý ortalyqtarynyń (CDC) derekterinen alyndy.
Durys uıyqtaý rejımi — adamdy júrek-qantamyrlar aýrýlarynan, qant dıabetinen, gıpertonııadan jáne tipti jol-kólik oqıǵalarynan da qorǵaıdy. Sonymen qatar, salmaqty, zat almasý protsesin, kúızeliske tózimdilikti qalpyna keltiredi.
Uıqy sapasyn jaqsartý úshin, eń áýeli, uıqy rejımin saqtap, uıyqtaýǵa yńǵaıly jaǵdaı jasaý kerek. Sonymen qosa únemi jattyǵý jasaýdy ádetke aınaldyryp, teńdestirilgen tamaqtanýǵa bet burý qajet. Budan bólek uıqydan kem degende jarty saǵat buryn elektrondy qurylǵylardy paıdalanbaı, toıyp tamaqtanýdan, quramynda kofeıni bar sýsyndardy ishýden bas tartqan jón.
Degenmen, dúnıe júzindegi kóptegen adamǵa uıqysyzdyq, mazasyz aıaq sındromy, narkolepsııa (kúndizgi ýaqyttaǵy shamadan tys uıqyshyldyq jáne uıqysynyń qalyptan tys fazasy) jáne apnoe tárizdi dıagnozdar qoıylady. Bul buzylystar adamǵa sapaly uıqy rejımin qalyptastyrýǵa kedergi keltiredi.
2024 jyldyń qyrkúıeginde AQSh-taǵy ulttyq uıqy qory saýalnama júrgizdi. Oǵan 1372 eresek respondent atsalysty. Onyń nátıjesine sáıkes uıqynyń sapaly bolýy kúndelikti jumystyń ónimdi bolýyna áser etetinin kórsetti.
2024 ResMed jahandyq uıqyny zertteý jumysynyń nátıjesi de sapaly uıqy men jumys ónimdiliginiń ózara baılanysy bar ekenin rastady. Saýalnamaǵa 17 elden (Aýstralııa, Brazılııa, Qytaı, Frantsııa, Germanııa, Gonkong, Úndistan, Irlandııa, Japonııa, Koreıa, Meksıka, Jańa Zelandııa, Sıngapýr, Taıvan, Taıland, Ulybrıtanııa jáne AQSh) 36 myń adam qatysty.
Buǵan deıin Kazinform Astanadaǵy uıqy zerthanasy qalaı jumys isteıtinin zerttegen edi.