«Dopıng dúrbeleńi qandaı uıǵarymǵa toqtaıdy» - baspasózge sholý
***
«Marokko shegirtkesiniń janynda Krylovtyń shyryldaýyq shegirtkesi naǵyz aınalaıynnyń ózi eken. Kógaldy qýyp gólaıttap shybyq basyn syndyrmaıtyn, qys keletinin bilmeı búrseńdep sharýaqor qumyrsqanyń esigin qaǵatyn shyryldaýyq shegirtke jatypisher jalqaý bolyp mysalǵa ilikse, marokko tuqymdas shegirtkeler toptasyp ushyp jaıylymǵa qonǵanda, bir sabaq qaldyrmastan jep ketedi. Bıyl Shardara, Arys jáne Ordabasy aýdandarynyń birtalaı dıqandarynyń baqshalyǵyna túsip, sharýalardy oıbaılatyp ketti»,-dep jazady «Egemen Qazaqstan» gazeti búgingi sanyndaǵy «Basshylardyń salǵyrttyǵynan sharýalar shyǵynǵa uryndy» degen maqalasynda.
Sharasy taýsylǵan sharýalar baqshalyqty basyp qalǵan shegirtkelerdi úrkitip qýý úshin balalarymen jelpýish alyp, jumylyp qaz-qatar júıek-júıekke tússe, endi biri tútindetip ot jaǵýda. Pisip úlgermegen qaýyn-qarbyzdy páleginen úzip, japyraǵyn jep qoıǵan jalmaýyzdar eshteńeden taıynbaıdy. Mıllıondaǵan shyǵyn shekken sharýalar egis alqaptaryn tastap ketýge shaq júr. Osyǵan baılanysty oblys ákimdiginde tıisti mamandardyń qatysýymen túrli jıyndar ótti.
Anyqtalǵandaı, Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligine qarasty «Respýblıkalyq fıtosanıtarlyq dıagnostıka jáne boljamdar ádistemelik ortalyǵy» OQO fılıalynyń marokko shegirtkesiniń oshaǵyn anyqtaýdaǵy salǵyrttyǵy bolsa, ekinshiden, mınıstrlik memlekettik satyp alýdy kesh ótkizgendikten shegirtkeler bel alyp ketken.
Bas basylymda «Dopıng dúrbeleńi qandaı uıǵarymǵa toqtaıdy» atty maqala kópshilik nazaryna usynylyp otyr. Ótken jyldyń kúzinde bastalǵan dopıng dúrbeleńi qazir buryn-sońdy bolmaǵan dərejede sharyqtaý shegine jetti. Búgin, 21 maýsym kúni Lozannada ótetin Halyqaralyq olımpııalyq komıtettiń (HOK) otyrysynda búkil Reseı quramasyn aldaǵy tamyz aıynda Rıo-de-Janeıroda ótetin Olımpııalyq oıyndarǵa jiberý-jibermeý məselesi túbegeıli sheshiledi.
Halyqaralyq olımpııalyq komıtettiń (HOK) prezıdenti Tomas Bah seısenbi kúni ótetin otyrysta negizinen taza sportshylardy Rıoǵa jiberý məselesiniń talqylanatynyn alǵa tartty. Ol sondaı-aq, Halyqaralyq jeńil atletıka assotsıatsııasy federatsııasynyń (IAAF) reseılikterge qatysty sheshimine bul otyrystyń yqpaly bolmaıtynyn da ashyp aıtty.
«Endi dopıng daýyna ushyrap qalǵan Qazaqstan aýyr atletteriniń jaıyna kelsek, ol HOK-tiń 27 maýsym kúni məsele qozǵaıtyn tərtiptik keńesinde sheshiledi. Mədenıet jəne sport mınıstri Arystanbek Muhamedıuly məlimdegendeı, Ilıa Ilınniń, Zúlfııa Chınshanlonyń, Maııa Maneza men Svetlana Podobedovanyń Rıoǵa barý jónindegi úmitteri əli úzile qoıǵan joq. Sportshylar qazirgi kúnderi tynymsyz jattyǵý ústinde», - dep jazady basylym. Osy jaıynda tolyq bilgińiz kelse, maqalany oqyp shyǵyńyz.
***
«Aıqyn» gazetinde «Qazynanyń qarjysy qadaǵalanǵany durys» degen maqala berilgen. Biz jyl saıyn shaǵyn jáne ortaǵa kásipkerlikke, sonymen qatar ındýstrııalyq aımaqqa orasan zor qarjy bólip jatamyz. Al onyń tıisti maqsatqa ıgerilýin qanshalyqty baqylap otyrmyz? 2015 jyly respýblıkalyq bıýdjetten bólingen qarjynyń atqarylýy qalaı? Bul máselege qatysty Úkimettiń jáne Respýblıkalyq bıýdjettiń atqarylýyn baqylaý jónindegi esep komıtetiniń otyrysynda Májilistegi «Nur Otan» partııasynyń múshesi, depýtat Nurtaı Sabılıanov sóz sóılep, birqatar máselelerdi kóterdi.
Osy basylymda «Qylmyskerler qaıda júrse de jazasyn alady» degen maqala jarııalandy. Qazirgi kezde Qazaqstanda qylmys jasap shetelge qashyp ketken adamdardy qaıtarý boıynsha aýqymdy jumys júrgizilip jatyr. bul baǵyttaǵy qylmyspen kúrestegi halyqaralyq yntymaqtastyqtyń mańyzdy baǵyttarynyń biri - qylmys jasaýǵa kúdikti nemese aıypty, sondaı-aq ózge elde jasyrynyp júrgen jáne sot tóreliginen qashyp qutylýǵa tyrysatyn adamdardy ekstradıtsııalaý bolyp tabylady.
«Ótken 5 jylda izdeýde júrgen 349 adam Qazaqstanǵa jetkizilipti, al qazir 100-den astam suraý sheteldiń quzyrly organdarynyń qaraýynda jatyr», - dep jazady avtor.
***
«Keıingi jyldary Qazaqstandaǵy úlken saýda oryndarynda satyla bastaǵan túıequs etin jerlesterimiz óndirip otyrǵanyn estidik. «Kóp estigennen bir kórgen artyq» degendeı, Eńbekshiqazaq aýdanyna barǵan saparymyzda Áımen aýylyndaǵy túıequs ósirýmen aınalysatyn «Faýna» atty fermalyq sharýashylyqta boldyq. Basynda Beketbaı Dáýrenqulov aǵamyz basqaratyn sharýashylyqtaǵy boıy 3 metrge jýyq túıequstardy keziktirgende sál tiksinip qalǵanymyz anyq. Óıtkeni Afrıka men Avstralııa qurlyǵynda ósetin bul qus jaıly biletinimiz tym az edi. Áńgime barysynda túıequstardy sharýashylyq maqsatynda paıdalaný úshin osydan 15 jyl buryn Qazaqstanǵa alyp kelgen atalǵan ujym qyzmetkerlerinen olardy Jetisý tórinde jersindirýdiń ońaıǵa túspegenine qanyǵa tústik», - dep jazady «Ana tili» gazeti sońǵy sanyndaǵy «Áımen aýylyndaǵy túıequs» atty maqalasynda.
Alǵash betpe-bet kelgende susty bolyp kórinetin bul qustyń paıdasy shash etekten kórinedi. Boıy 2-3 metr keletin túıequs atalyǵy 100-150 keli et beredi eken. Qaýyrsyny baskıim, sahnalyq kostıýmder tigýge paıdalanylsa, jumyrtqasy men eti jeseń em, ásirese, qan qysymy joǵary jáne qant dıabetimen aýyratyndarǵa myń da bir daýa. Sondyqtan túıequsqa qyzyǵýshylyq ýaqyt ótken saıyn artýda.
