«Dinı basqarma pátýasy: «Azamattyq nekege» úkim qatal» - baspasózge sholý
***
«Egemen Qazaqstan» basylymy Qazaqstan Musylmandary Dinı basqarmasynyń azamattyq nekege qatysty aıtqan pátýasy týraly jazady. Bul pátýa Bas múftı Erjan qajy Malǵajyulynyń tóraǵalyǵymen ótken Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasy Ǵulamalar keńesiniń HІ otyrysynda qabyldanǵany habarlanyp otyr. «Sońǵy kezde qoǵamda er men áıeldiń erikti túrde bir-birin synaý maqsatynda nekesiz qosylyp, ata-ana, týǵan-týystaryna jarııalamaı erli- zaıypty bolyp birge turatyn «azamattyq neke» uǵymy paıda boldy. Keıbireýler ony «erkin mahabbat» nemese «is júzindegi neke» dep te ataıdy. Alaıda, nekesi qıylmaǵan «azamattyq neke» sharıǵatta nekesizdikke jatady. Sebebi, AHAJ bóliminde resmı tirkelmeı nemese musylmansha neke qıylmaı jaqyndasý zına uǵymyna kiredi. Osylaısha, eki tarap «erli-zaıypty bolýǵa daıyndyq, tájirıbe» degen jeleýmen aýyr kúná bolyp sanalatyn zınaqorlyqty aqtaýǵa tyrysady. Negizinde, musylman sharıǵatynda halal men haram anyq ajyratylyp kórsetilgen», dep jazady basylym. Aqparatta azamattyq nekeniń sharıǵatqa qandaı qaıshylyqtar keltiretini anyq jazylǵan. Sol qaıshylyqtyń biri - azamattyq nekeniń saldarynan dúnıege kelgen bala oınastan týǵan bolyp esepteledi jáne dúnıege kelgen sábı sharıǵı turǵydan muragerlik, qamqorlyq quqyqtarynan aıyrylady eken. Bul týraly tolyǵyraq «Egemen Qazaqstan» gazetinde jazylǵan «Dinı basqarma pátýasy: «Azamattyq nekege» úkim qatal» atty maqaladan oqı alasyzdar.
Semeı polıgony qanshama adamnyń ómirine balta shapsa da, sýretshi Káripbek Kúıikovtiń talantyn tunshyqtyra almaǵan. Onyń «Jarylys» atty sýreti jer jahandy sharlap ketti. «Elbasy Nursultan Nazarbaev qatysqan ıAdrolyq qaýipsizdik jónindegi sammıt aıaqtalǵanyna az ǵana ýaqyt ótti. Onyń aıasynda Prezıdent Nursultan Nazarbaev biraz memleket jáne úkimet basshylarymen kezdesý ótkizip, jahandyq qaýipsizdikke qatysty mańyzdy qujattardyń talqylaýlaryna qatysty. Buǵan qosa, Elbasy AQSh-tyń saıası jáne qoǵam qaıratkerlerimen kezdesip, ol kezdesýler saǵattarǵa sozylǵan qaınaǵan pikirsaıys, oıjarys, izgilikke shaqyrǵan, adamzat balasyna tóngen jahandyq qaýip-qaterdiń bultyn keri ysyratyn jaqsy otyrysqa aınaldy. Osy jerde, Prezıdenttiń baspasóz hatshysy Dáýren Abaevtyń aıtýynsha, kadrdan tys qalǵan mynadaı bir erekshe jaqsy jaıttar da bolǵan.Sammıt aıasynda Nursultan Nazarbaev AQSh Prezıdenti Barak Obamaǵa syılyq usynǵan. «Esterińizde bolsa, - deıdi Dáýren Abaev, - Elbasy Obamaǵa budan buryn da, ıaǵnı 2012 jyly Seýlde qazaqsha tumar syılaǵan bolatyn. Bul joly Prezıdent sammıt taqyrybymen úndes «Jarylys» atty kartınany tabys etti»,-dep jazady «Egemen Qazaqstan» gazeti «Kadrdan tys qalǵan bir kezdesý syry» atty maqalada. Kartınanyń avtory da jarylystyń zaryn tartqan ólkeniń ulany Káripbek Kúıikov bolatyn. Semeı ıadrolyq polıgony ornalasqan jerden 100 shaqyrymda ornalasqan Egindibulaq aýylynyń turǵyny, jaryq dúnıege qoly joq kárip bolyp týǵan onyń óz sýretterin qylqalamdy tisimen nemese aıaqtarynyń bashpaıynyń arasyna qystyryp salatynyn aıtyp turyp AQSh Prezıdentine tabystaǵan Elbasy Káripbektiń búginde Qazaqstan iske qosqan ATOM halyqaralyq jobasynyń qurmetti elshisi ekendiginen habardar etken. Bul týraly tolyǵyryq basylymnyń búgingi sanynan oqı alasyzdar.
***
«Aıqyn» gazetiniń habarlaýynsha, prokýratýra organdarynda qyzmetke kirýdiń synaq merzimi 1 jylǵa uzartyldy. «Merıtokratııa qaǵıdaty boıynsha básekege qabilettilik kórsetkishi engiziledi. Mansaptyq ósýge toqtalatyn bolsaq, básekege qabilettilik kórsetkishi joǵary qyzmetkerler ǵana qyzmet babynda joǵarylaıtyn bolady. Bul kórsetkish árbir qyzmetkerdiń tıimdi jumys jasap otyrǵanyn kórsetetin belgili bir ındıkator arqyly eseptelip shyǵarylady. Qolaıly moraldy-psıhologııalyq ahýal qalyptastyrý maqsatynda jáne jumystyń sapasyn arttyrý úshin turaqty túrde áleýmettik monıtorıng júrgizý ınstıtýty engizildi. Prokýratýra organdarynda qyzmetke kirýdiń synaq merzimi 1 jylǵa uzartyldy, bul merzim aıaqtalǵannan keıin mamandar attestattaýdan ótetinin jáne birinshi synyptyq shen alady. Oblystyq jáne aýdandyq deńgeıdegi basshylar árbir 5 jyl saıyn josparly túrde rotatsııalaýdan ótedi jáne rotatsııa júrgizilgen qyzmetkerlerge mindetti túrde qyzmettik baspana beriledi»,-dep habarlap otyr basylym. Bul týraly tolyǵyraq basylymnyń búgingi sanynda jaryq kórgen «Synaq merzimi bir jylǵa uzartyldy» atty maqaladan oqı alasyzdar.
***
Al, «Ekspress-K» basylymynyń habarlaýynsha, ıtalıandyq ánshi, biraq, sońǵy kezde Qazaqstanda án aıtyp júrgen Son Paskaldiń DNK-analızderinde qazaqtyń qany tabylypty.
«Son Paskal Apennınǵa baryp, «Men seni súıemin» klıpin túsirip keldi. Sol jaqta DNK analızderin tapsyrǵan eken. Dárigerler qatty tańǵaldy, óıtkeni ıtalıa ultynyń qanynan basqa, qazaqtyń qany tabyldy»,-degen ánshi. Bul týraly «Ekspress K» gazetindegi «Paskal ışet kazahskogo ottsa» atty maqaladan oqı alasyzdar.