Depýtattar sheteldik marketpleısterge shekteý engizýdi usyndy

ASTANA. KAZINFORM – Májilis depýtaty Azat Perýashev salyqtan jaltarǵan sheteldik marketpleısterge jańa talaptar qoıýdy usyndy.

- Bıýdjetti toltyrýdyń mańyzdy arnalarynyń biri - taýar ımporttyn retteý. Bul sala bıýdjet úshin jáne otandyq óndirýshilerdiń múddelerin qorǵaý negizinde mańyzdy. Qalyptasqan jaǵdaıdy quny 200 eýroǵa deıin jetetin jóneltilimderdi bajsyz ákelý quqyǵyn paıdalanatyn sheteldik marketpleıster aıqyndap otyr. Máselen, 2023 jyly sheteldik marketpleıster Qazaqstanǵa 505 mlrd teńgeniń taýaryn jetkizip, bıýdjetke 24 mlrd teńge tóledi, ıaǵnı bul aınalymynyń 4,8 paıyzyn ǵana qurady. Osy jaǵdaı kedendik baj salyqtaryn tóleýden tolyq jaltarýdy bildiredi jáne QQS-tan 2,5 ese az. Al QQS árqashan taýar jetkiziletin elde tólenip, bıýdjetti toltyrýdyń mańyzdy faktory sanalady. ıAǵnı, tek sheteldik marketpleıster operatsııalary boıynsha QQS tóleýden jaltarý arqyly 2023 jyly bıýdjet 60 mlrd teńgeden astam qarjydan qur qalǵan, sondaı-aq buǵan óndiristegi jumys oryndarynan túspeı qalǵan jeke tabys salyǵyn qosyńyz, - dedi Azat Perýashev Premer-mınıstrdiń orynbasary – ulttyq ekonomıka mınıstri Serik Jumanǵarınniń atyna joldaǵan saýalynda. 

Sarapshylardyń málimetterine qaraǵanda, dál sol ımporttalatyn taýarlar úshin qazaqstandyq marketpleısterge túsetin fıskaldy júkteme 16,3% quraıdy, bul óz kezeginde 4 esege jýyq joǵary. Jergilikti platformalar arqyly jumys isteıtin qazaqstandyq kásipkerler 62 paıyzǵa deıin jetetin ártúrli alymdar (QQS, korporatıvtik tabys salyǵy, áleýmettik aýdarymdar, kedendik bajdar, sertıfıkattaý jáne t.b.) tóleýge mindetti.

- Sarapshylardyń baǵalaýynsha, eger dál osyndaı somaǵa (505 mlrd teńge) taýar qazaqstandyq alańdar arqyly satylsa, bıýdjetke 24 emes, 136 mlrd teńge túser edi. Sheteldik marketpleıster (Temu, Amazon, AliExpress jáne t.b.) Qazaqstanda ornalaspaǵan, sondyqtan bizdiń zańnamaǵa sáıkes salyqtar men alymdardy tóleýden jaltarady. Mundaı jaǵdaı qazaqstandyq óndirýshilerdiń aldynda qarsy ádiletsiz ahýalǵa alyp keledi jáne ımportqa salyq salýdaǵy úlken olqylyq dep sanaımyz. Elektrondyq kommertsııa kólemi 2 jyl saıyn eki ese ósetinin eskerý kerek, bıyl bıýdjettiń sheteldik marketpleısterden joǵaltar paıdasy 250 mlrd teńgeden asatynyn eskergen jón. Al bul kóp jaǵdaıda qazaqstandyq kásiporyndardy yǵystyryp, jumys oryndaryn jabý arqyly jasalady, - dedi depýtat. 

Onyń sózine qaraǵanda, «Qaztech» tehnologııalyq kompanııalar alıansy» qaýymdastyǵynyń boljamy boıynsha, eger memleket atalǵan úrdisterge aralaspasa, onda qazirgi 20 paıyzdan 2029 jylǵa qaraı qazaqstandyqtardyń 50 paıyzdan astamy tek sheteldik marketpleısterden ǵana satyp alýdy júzege asyrady. Bul jaǵdaı jergilikti óndirýshiler úlesiniń odan ári qysqarýyna ákeledi, al bıýdjettiń joǵaltqan qarajaty 700 mlrd teńgege deıin jetedi.

- Bul máseleni sheshý úshin kóptegen elder retteý tetikterin belsendi túrde engizip otyr. Máselen, Eýropa odaǵy 30 paıyzdyq baj salyǵyn engizýdi jáne qytaılyq marketpleısterdi QQS tóleýshiler retinde mindetti tirkeýdi talqylap jatyr, bul jergilikti ári sheteldik kompanııalar úshin básekelestik jaǵdaıyn teńestiredi. Úndistan sheteldik marketpleısterge jergilikti kompanııalarmen seriktes bolý jáne salyq pen baj tóleý talaptaryn engizdi, bul túsimdi arttyrý men jergilikti bıznesti qorǵaýǵa kómektesti, - dedi Azat Perýashev.

Osyǵan baılanysty «Aq jol» depýtattyq fraktsııasy birneshe usynys jasady:

1) Sheteldik marketpleısterdiń Qazaqstannyń salyq organdarynda mindetti tirkelýi týraly talapty engizý;
2) Úndistan úlgisine súıene otyryp, sheteldik marketpleıster úshin qazaqstandyq platformalarmen jáne óndirýshilermen yntymaqtasý mindettemesin engizý máselesin qarastyrý;
3) Qazaqstandyq tutynýshylardan alynǵan tabysqa QQS jáne basqa da salyqtardy mindetti túrde tóleýdi engizý;

4) Sheteldik saýda jelileri arqyly júzege asyrylatyn bajsyz saýdanyń parametrlerin tómendetý nemese joıý máselesin qarastyrý;
5) Otandyq E-kommertsııany jáne onyń qatysýshylaryn memlekettik qoldaýdyń sharalaryn ázirleý, onyń ishinde halyqaralyq tólem júıelerimen ıntegratsııalaý, qyzmetter men logıstıkany uıymdastyrýǵa járdemdesý jáne basqa da qadamdar.

Eske salsaq, jaqynda Úkimet basshysy Oljas Bektenov marketpleısterdegi taýarlardyń sapasyna qatysty suraq kóp ekenin aıtty.