Depýtat TikTok-ty shekteýdi usyndy: áseri atom bombasynan kem bolmaı tur
ASTANA. KAZINFORM – TikTok-ty kámelettik jasqa tolmaǵan balalardyń paıdalanýyna qatań shekteý qoıý kerek. Bul týraly Májilis depýtaty Janarbek Áshimjan málim etti.
- Búgingi tańda balalardyń álippesi – áleýmettik jeli, emizigi – TikTok, besik jyry – Instagram desek artyq bolmas. Adamzat balasyn otyrǵyzyp-turǵyzǵan osy qubylystardyń áseri – ásirelep aıtsaq atom bombasynan kem bolmaı tur. Sóz joq, qazir – aqparattyq ǵasyr. Áleýmettik jeliler ómirimizdiń ajyramas bóligine aınaldy. Paıdaly jaǵy da joq emes. Alaıda, ulttyq tárbıe men dástúr-saltymyzdyń ýyqtaryn talqandap, aqyl toqtatpaǵan, jaqsy men jamandy áli tolyq ajyratyp úlgirmegen balalar men jasóspirimderdi meńdýana jegendeı meńireý álemge bastap bara jatqan jaǵdaıdyń aldyn almasaq opyq jeımiz, - dedi J. Áshimjan Premer-mınıstr Oljas Bektnovtiń atyna joldaǵan saýalynda.
Onyń aıtýynsha, balalar men jasóspirimder arasynda TikTok keńinen tanymal. Sońǵy eki jylda 14,1 mln qazaqstandyq tirkelipti. Bul jeliniń negizgi tutynýshylary da – sol besikten beli shyqpaǵan balalar men jastar. Onda paıdaly kontentten góri, jastarǵa teris áser etetin zııandy aqparattar órip júr. Qumar oıyndardy jarnamalaý, strımder arqyly ádepsiz áreketter kórsetý, boqaýyz sózder, pornografııa, sýıtsıdke shaqyrý, dinı ýaǵyzdardyń ońdy-soldy taralýy, býllıng, tyıym salynǵan zattardyń jarnamasy sekildi teris áreketterge shaqyratyn las aqparattar osy TikTok arqyly taralyp otyr.
- Jasóspirimderdiń TikTok-tan kórgenin qaıtalap, jaǵymsyz qylyq pen ádepsiz iske úıir bolyp bara jatqany da jasyryn emes. Máselen, «Mysyq serýeni» dep atalatyn chellendjdi myńdaǵan jas qaıtalasa, oǵan qatysýshylar podıým modelindeı kóshede ótip bara jatqan adamdardyń aldynda júrýi tıis. Mán-maǵynasy joq chellendjdiń qaralymy 500 mıllıonnan asqan. Rasynda, qazirgi tańda urpaq tárbıesimen tikeleı áleýmettik jeliler aınalysyp keledi. Sonyń saldarynan ulttyq qundylyqpen sýsyndamaǵan jas urpaq ósip keledi. Osyny eskerip álem elderi munyń odan ári etek alýyna jol bermeý maqsatynda Tık-Tokqa shekteý qoıý nemese ondaǵy kontentke baqylaýdy kúsheıtýdi qolǵa alyp jatyr, - dedi depýtat.
Onyń sózine qaraǵanda, Qazaqstanda jedeldetip TikTok-qa shekteý qoıý máselesin qarastyrý kerek. Óıtkeni, TikTok-ty shamadan tys qoldanýdyń psıhologııalyq áleýmettik jáne akademııalyq saldary, balanyń sanasy men densaýlyǵyna keri áseri az emes. Tipti, oftalmolog dárigerler telefonǵa telmirgen balalardyń arasynda keıingi bes jylda kóz aýrýlary kúrt kóbeıgenin jarııalaǵan.
- Sondyqtan urpaǵymyzdy TikTok-tan keler azǵyndyqtan arashalap qalý úshin osy máseleni taǵy kóterýimizge týra kelip otyr. Sondyqtan, Úkimetke kelesi sharalardy qolǵa alýdy usynamyn. Birinshiden, TikTok-taǵy ádepke, ulttyq qundylyqtarǵa, dástúrimiz ben saltymyzǵa qaıshy keletin, balalardyń sanasyn ýlaıtyn, teris ádetterge shaqyratyn barlyq kontentke shekteý qoıý kerek. Ekinshiden, elimizde TikTok-ty kámelettik jasqa tolmaǵan balalardyń paıdalanýyna qatań shekteý qoıý nemese múldem tyıym salý tetikterin qarastyrý qajet dep esepteımsiz, - dedi Janarbek Áshimjan.
Buǵan deıin TikTok-taǵy qysqa vıdeolardyń mıǵa áseri týraly jazǵan edik.