Depýtat otandyq anımatsııa týraly: balalar jat ıdeologııa qurbanyna aınaldy
ASTANA. KAZINFORM – Májilis depýtaty Danabek Isabekov otandyq anımatsııanyń qazirgi jaı-kúıin qozǵap, depýtattyq saýal joldady.
«Jas urpaqty ultymyzdyń dástúrli qundylyqtaryna sáıkes tárbıeleý tetigi – otandyq anımatsııany damytý. Búginde, qazaqy aýylda týyp, tanymy qalyptasyp kele jatqan jasóspirimderdiń tili orys nemese aǵylshyn tilinde shyǵýda. Buǵan áser etetin faktor kóp. Onyń ishindegi eń negizgisi YouTube pen TikTok-tyń yqpaly zor. AQSh, Germanııa, Frantsııa, Anglııa, Japonııa jáne Qytaı anımatsııa salasyna strategııalyq mańyz berip, mıllıondap, tipti mıllıardtap qarjy quıady. Shyǵys Azııa elderi – Koreıa, Japonııa men Qytaı anımatsııasy ulttyq sıpatta damysa, Eýropa men AQSh-ta kommertsııalyq baǵytta bıznestiń bir quralyna aınaldy», - dedi Danabek Isabekov.
Halyq qalaýlysynyń aıtýynsha, reseılik balalarǵa arnalǵan anımatsııaly fılmderdi ıdeologııa quraly retinde paıdalaný úrdiske aınalǵan.
«Onyń aıqyn mysaly, 2020 jyly Máskeý bıligi mýltımedıa salasyn sýbsıdııalaýǵa 300 mıllıon rýbl bólip, anımatsııasynyń sany men sapasyn arttyrýǵa mán berdi. Sonyń áserinen bolar, Reseı 2010 jyly 25 myń mınýtqa jetetin mýltfılm shyǵarsa, 2020 jyly 55 myń mınýttan asyrdy. Reseı jylyna 200 saǵat anımatsııalyq ónim usynsa, Qytaı 3 myń saǵat efır daıyndaıdy», - deıdi ol.
Sonymen qatar, depýtat Pekın anımatsııa salasyna erekshe ekpin berip, anımatsııanyń ýaqytyn 300 myń mınýtqa jetkizip, álemde kóshbasshy ekenin aıtty.
«Bizdiń balalar jat el ıdeologııasynyń qurbanyna aınalyp, óziniń ulttyq bolmysyna jat, sanasyna saı kelmeıtin ónimderdi tutynýda. Óıtkeni bizdiń el anımatsııa salasynda maqtana almaıdy. Qazir jasóspirimder shetel anımatsııasyn óziniń tól týyndysyndaı tutynyp, qalyń qazaq otyrǵan aýyldaǵy besik balalarynyń tili ne orys, ne aǵylshyn tilinde shyǵýda. Óıtkeni otandyq anımatsııada tyń oı, jańashyldyq jaǵy kemshin. Burynǵy súrleýmen júrip, kúrdeli, fılosofııaly týyndylar usynady. Balalar mundaı týyndyny qabyldaı almaıdy ári qyzyqpaıdy», - dep tolyqtyrdy D. Isabekov.
Odan ári Májilis depýtaty Úkimet ulttyq anımatsııa ónimderin sýbsıdııalaý kólemin arttyrýy kerek degen usynys bildirdi.
«Eldegi mýltıplıkator mamanyn daıarlaıtyn oqý oryndary 2D anımatsııasy boıynsha bilim berýmen shektelmeı, 3D formatty ıgerýge basymdyq berýi mindet. Kásibı stsenarıst pen talantty sýretshiler jáne IT mamandar birlese jumys istep, sapaly anımatsııalyq ónimder daıyndaýdy jolǵa qoıý mańyzdy. Qazir balalar tez qozǵalatyn, ary ketse 10-15 sekýndta sozylatyn, óziniń dúnıetanymy men kózqarasyna saı keletin, boıaýy qanyq dúnıelerge qyzyǵady. Endeshe, jasóspirimderdiń tanym-túsinigine saı qysqa metrajdy anımatsııa ónimderin kóbeıtý mańyzdy», - dedi ol.
Paıymdaýynsha, anımatsııa salasyn zamanaýı talaptarǵa saı damytý úshin IT mamandardy tarta otyryp, ıdeologtar men psıhologtar, kerek bolǵan jaǵdaıda, pedagogtardy tartýdy oılastyrý ózekti.
«Álemdik alpaýyt Disney syndy sapaly ónimder túsirý múmkin emes. Mádenıet jáne aqparat mınıstrligi men Oqý-aǵartý mınıstrligi birigip, otandyq anımatsııany damytýda kontseptsııa daıyndaýy mańyzdy», - dep qorytyndylady depýtat.
