DeepSeek dúrbeleńi: JI naryǵyndaǵy jańa oıynshy qalaı erejeni ózgertti

ASTANA. KAZINFORM — Qańtar aıynda jaryqqa shyqqan qytaılyq DeepSeek startapynyń jańa ázirlemesi JI naryǵyn dúr silkindirdi. Qosymsha iske qosylysymen sanaýly saǵattarda App Store-daǵy eń kóp júktelgen tegin baǵdarlamalardyń TOP-5 tizimine endi.

Bunyń saldarynan AQSh-tyń keıbir tehnologııalyq kompanııalary aktsııalarynyń baǵasy quldyrap ketken. Kazinform menshikti tilshisi DeepSeek-tiń qandaı qupııasy baryn zerdelep kórdi.

DeepSeek degen ne?

DeepSeek Artificial Intelligence Fundamental Technology Research Co., Ltd. kompanııasy 2023 jyly shilde aıynda qurylǵan. Innovatsııalyq tehnologııalyq startap «ozyq úlken tildik modelderdi» (LLM) jáne soǵan qatysty tehnologııalardy jasaýmen aınalysady.

Xinhua málimetinshe, ótken jyldyń qańtarynda óziniń alǵashqy «DeepSeek LLM» modelin shyǵarǵannan beri kompanııa ıntegratsııalanýdyń birneshe kezeńin basynan ótkerip úlgergen. 2024 jyldyń jeltoqsanynda olar óziniń «V3» atty LLM ashyq modelin shyǵardy. Amerıkalyq BAQ-tar ol «Meta kompanııasynyń barlyq LLM ashyq modelderin basyp ozyp, tipti OpenAI-dyń GPT4-o jabyq modeline básekelestik tanytqanyn» jarysa jazdy.

Al qańtarda shyqqan DeepSeek-R1 jańa modeli tereń «oqytý» ádistemesin qoldanýdyń arqasynda mańyzdy tehnologııalyq serpilis jasady. Qarapaıym tilmen aıtqanda, ol JI-ge «paıymdaý» qabiletin bitirdi.

Chain-of-Thought (CoT) jáne Supervised Fine-Tuning (SFT) sekildi dástúrli jolmen júrmeı, DeepSeek Reinforcement Learning (RL) ádistemesin negizgi ádisteme retinde alý arqyly JI ındýstrııasynda ózgeshe júris jasady.

Máselen CoT pen SFT satyly oılaý tásiline arqa súıep, aýqymdy belgilengen málimetter arqyly jumys isteıdi. Al RL qorshaǵan ortamen árekettese otyryp, modelderdiń «oqýyn» negizge alady. Bul ony qıyn ári aıaqasty berilgen tapsyrmalarǵa jaýap taba alatyn etedi.

RL-di engizý startapqa óz modelderiniń oılaý, taldaý qasıetin arttyryp, tez beıimdele alatyn nusqaǵa aınaldyrdy. Dál osy artyqshylyǵy ony óz salasynda aldyńǵy qatarǵa alyp shyqty.

V3 modeliniń tehnıkalyq esebine súıensek, DeepSeek-ti jasap shyǵý quny bar bolǵany $5,57 mln. Bul LLM jasaý salasyndaǵy eń tómengi baǵa.

Jańa jasandy ıntellektiniń jaryqqa shyǵýy qor naryǵynda jappaı satylymdar sanyn kúrt arttyryp, sonyń saldarynan Nvidia, Broadcom jáne Oracle sekildi amerıkalyq iri tehnologııalyq kompanııalar bar-joǵy 24 saǵattyń ishinde 1 trıllıon dollar kóleminde shyǵynǵa ushyrady. Nvidia (NVDA) 596 mlrd dollaryn joǵaltty.

Sondaı-aq DeepSeek-R jańa modeli — bastapqy kody ashyq nusqa, al OpenAI-dyń bastapqy kody jabyq, soǵan saı ekojúıesi de kúrdeli.

Anyqtama: Kez kelgen kod áýelde ashyq bolady, «bastapqy kody jabyq» dep tek keıbir adamǵa ǵana, kóp jaǵdaıda baǵrdarlamany ázirleýshiler úshin ashyq nusqany aıtady. Ashyq kodtyń artyqshylyǵy sol, kez kelgen maman onyń atqarýshy faıldaryn óz betinshe tolyqtyra alady jáne kodtyń ózin de kóre alady. Eger kod jabyq bolsa, qoldanýshyǵa tek atqarýshy faıl ǵana qoljetimdi bolady.

DeepSeek-tiń negizin qalaýshy Lıan Venfen ashyq kodtar negizinde yqpaldastyqtyń jáne ınnovatsııanyń mańyzyna toqtala kele, senimdi tehnologııalyq ekojúıe qurý basty maqsaty ekenin atap ótti.

— Biz jabyq bastapqy kodty tańdamaımyz, — degen sózin keltiredi Xinhua.

Kıbershabýyl jáne qorǵanys

Jetistikke qol jetkizip, keń tanylǵanyna qaramastan DeepSeek jańa qaterge jolyqty. 27 qańtar kúni kompanııaǵa jappaı kıbershabýyl jasaldy. Sonyń kesirinen jańa qoldanýshylardy tirkeýge ýaqytsha shekteý qoıyldy. Eń qyzyǵy shabýyl DeepSeek júkteýler sany boıynsha ChatGPT-di basyp ozǵan sátte bastalǵan. Bul tehnıkalyq qoǵamdastyqtyq ishinde de, ózge ortada da dúrbeleń týǵyzdy.

Másele munymen bitken joq. Jaqynda Wiz kıberqaýipsizdik sarapshylary DeepSeek-tiń júıesinde ájeptáýir osal tus baryn anyqtady. Qoldanýshynyń chattaǵy hat almasýlary, API qupııalary sekildi jeke derekteri jáne serverlik bóliktiń erekshe tustaryna qatysty málimetter ClickHouse málimetter bazasynda jarııalanyp ketti. Bul qoldanýshynyń qaýipsizdigi men derekterin qorǵaýǵa qatysty úlken olqylyq baryn kórsetti. ıAǵnı málimetter bazasynda qoldanýshynyń ózi ekenin anyqtamaı-aq (aýtentıfıkatsııa jasamaı-aq) áreketterdi basqarý múmkindigi tolyqtaı beriletini bilindi.

Osy málimetten soń AQSh Kongresi óz qyzmetkerlerine DeepSeek-ti paıdalanýǵa tyıym saldy.

Odan bólek Eýropanyń birneshe elinde qosymshany júkteýge AppStore men Google-dan óshirip tastaý arqyly shekteý qoıyldy jáne kompanııadan qoldanýshylardyń jeke derekteri qalaı óńdeletini jaıly málimet berý talap etildi.

Álemdik JI naryǵyndaǵy básekelestik

Qytaılyq DeepSeek kompanııasynyń R-1 jáne Janus-Pro modelderiniń shyǵýy tehnologııalyq óndiris salasyndaǵy jaǵdaı qalaı kúrt ózgerýi múmkin ekenin kórsetedi.

— Shamasy, endigi jerde kúshtiń teńgerimi eki negizgi os boıynda talasqa túsetin syńaıly. Ol AQSh pen Qytaıdyń, ashyq kod pen jabyq kodtyń arasy, — degen Google-dyń burynǵy bas dırektory Erık Shmıd The Washington Post-qa bergen pikirinde.

Onyń aıtýynsha, «bul erekshe sát — qytaılyq kompanııa ashyq bastapqy kod salasynda naqty kóshbasshyǵa aınalyp jatqanda, iri amerıkalyq kompanııalardyń basym bóligi, Meta-ny qospaǵanda, óz ádisterin qupııa saqtaýdy jalǵastyrýda. Bul shyn máninde Minimax sııaqty startaperlerden bastap, Alibaba syndy tehnologııalyq alyptarǵa deıingi qytaılyq jasandy ıntellekt kompanııalarynyń ósip kele jatqanyn kórsetetin úrdis. Olar ózderiniń JI modelderin búkil álemdegi ázirleýshilerge erkin qoljetimdi etip otyr».

Erık Shmıdt atap ótkendeı, AQSh álemdegi eń myqty jabyq modelderge ıe, alaıda básekege qabilettilikti saqtaý úshin ol ázirleýshilerdi ashyq bastapqy kod ekojúıesin damytýǵa shaqyrdy.

Ol sondaı-aq: «Ashyq jáne jabyq bastapqy kody bar JI arasyndaǵy, sondaı-aq AQSh pen Qytaı arasyndaǵy tehnologııalyq básekede áli aıqyn jeńimpaz joq. Eger DeepSeek áldeqaıda az resýrstardy paıdalana otyryp, amerıkalyq iri tehnologııalyq kompanııalarǵa básekelestik týdyrsa, olarǵa degen qysym arta beretini anyq», — dep esepteıdi.

— Amerıkalyq ınnovatsııalardyń alǵa jyljýy tek ashyq bastapqy kodtaǵy ázirlemelerdi keńeıtýdi ǵana emes, sonymen qatar oqytý ádisterimen almasýdy yntalandyrýdy jáne JI zertteý men ázirleýge ınvestıtsııalardy ulǵaıtýdy qamtýy kerek. Munyń jarqyn mysaly — Aq úıdiń jaqynda jarııalaǵan Stargate («Juldyzdy qaqpa») jobasy, ol aldaǵy tórt jylda JI ınfraqurylymyna 500 mıllıard dollar jumsaýdy kózdeıdi, — dep túıindedi Shmıdt.

SCMP basylymynyń habarlaýynsha, QHR Memlekettik keńesiniń Premeri Lı Tsıan tóraǵalyǵymen 20 qańtarda sımpozıým ótken. Oǵan DeepSeek negizin qalaýshı Lıan Venfen tehnologııa, bilim jáne ǵylym salasyndaǵy sarapshylar tobymen birge qatysqan. Sol jıynda Lı Tsıan ǵylymı-tehnıkalyq ınnovatsııalar arqyly qalyptasatyn ekonomıkanyń «jańa ósim draıverlerin» adamdardyń ómir súrý deńgeıin qamtamasyz etýge jáne jaqsartýǵa kómektesýi tıis» dep málimdedi.

China International Capital Corp (CICC) memlekettik ınvestıtsııalyq kompanııasynyń málimetinshe, 2030 jylǵa qaraı Qytaıdyń JI naryǵynyń kólemi 5,6 trln ıýandy ($765 mlrd) quraıdy. CICC boljamyna sáıkes, 2025 jyldan bastap alty jyl ishinde Qytaıdyń jasandy ıntellekt ındýstrııasyna $1,4 trln ınvestıtsııa quıylýy múmkin.

Osyǵan deıin jasandy ıntellekt Qazaqstannyń eńbek naryǵyna qalaı áser etetini týraly materıal jarııalaǵan edik.