DDU: Ótken jyly álemde 8,5 mıllıon adam týberkýlezben aýyrǵan
ASTANA. KAZINFORM – BUU resmı saıtynyń habarlaýynsha, 29 qazanda Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymy (DDU) «2024 jylǵy jahandyq týberkýlez týraly esepti» jarııalady.
Esep derekterine sáıkes, 2023 jyly álem boıynsha týberkýlezben alǵash ret aýyrǵandardyń sany 8,5 mıllıonǵa jetip, bul kórsetkish 2022 jylmen salystyrǵanda aıtarlyqtaı óskenin kórsetti (2022 jyly 7,5 mıllıon adam tirkelgen). Jalpy týberkýlezben aýyrǵandar sany 10,8 mıllıon adamdy qurasa, týberkýlezden kóz jumǵandardyń sany 1,25 mıllıonǵa jetken.
Esepte álemdegi týberkýlezben aýyratyndardyń 55%-y er adamdar ekeni, áıelderdiń úlesi 33%-dy, al balalar men jasóspirimder 12%-dy quraıtyny aıtylǵan.
Týberkýlezdiń taralýy negizinen bes negizgi qaýip faktorynyń áserinen ósken: durys tamaqtanbaý, AITV-ınfektsııasy, alkogolge táýeldilik, temeki shegý jáne qant dıabeti.
Ortasha jáne tómen tabysty elderde týberkýlezben aýyratyn otbasylardyń shamamen jartysy dıagnoz ben emdeýge ketken shyǵyndardyń otbasylyq jyldyq kiristiń 20%-ynan asatynyn alǵash ret eseptegen.
Esepte 2023 jyly jahandyq týberkýlezdiń aldyn alý jáne emdeý úshin qarajattyń aıtarlyqtaı azaıǵany jáne josparlanǵan deńgeıden áldeqaıda tómen ekeni atap ótilgen.
Týberkýlezge qatysty júktemeniń 98%-yn kóteretin ortasha jáne tómen tabysty elderde qarjy tapshylyǵy úlken másele bolyp tur. Sondaı-aq, týberkýlezge qatysty zertteý jumystaryna jetkiliksiz qarjy bólingendikten, jańa dıagnostıkalyq quraldar, dári-dármekter men vaktsınalardy damytýǵa kedergi jasalyp otyr.
DDU Bas dırektory Tedros Adhanom Gebreıesýs týberkýlezdiń aldyn alý, anyqtaý jáne emdeý boıynsha quraldar qoljetimdi bola tura, aýrýdyń áli de kóp adamnyń ómirin qıyp jatqanyna alańdaýshylyq bildirdi. Ol barlyq elderdi týberkýlezdi joıýǵa mindettemelerin oryndaýǵa shaqyrdy.
