Dáıek pen ańyz: Qazaqstannyń kıeli jerleri qalaı anyqtaldy
«Kıeli jerlerdiń kartasyn jasaý kezinde biz ólketanýshylardyń, qoǵamnyń, eldiń usynystaryna súıendik. Sizderdiń aqparattaryńyzdy barynsha eskerýge tyrystyq. Óıtkeni ǵylymı turǵyda ony qasıetti jer emes dep aıtýy da múmkin. Halyq jaı barady deıdi. Biraq xalyq bara ma, soǵan sene me, biz sonyń barlyǵyn eskerýge tyrystyq. Onyń ishinde umytylyp qalǵan jerler de bar. Sondyqtan biz eń aldymen dástúrge súıendik. Ol negizgi ustanymymyz boldy. Biz úshin tarıxı nysannyń arxeologııalyq qundylyǵy men arxıtektýralyq ásemdiligi mańyzdy emes, eń bastysy - ańyzy. Soǵan negizgi basymdyq berdik», - dedi B.Ábdiǵalıuly «Qazaqstannyń kıeli jerleriniń geografııasy» II respýblıkalyq forýmynda.
Ǵalymnyń aıtýynsha, qazaq xalqynyń nanym-senimderine, dinine baılanysty jerler de engizilip otyr. Іshinde demalys oryndary da bar. «Bizdiń dástúrimizdegi Alla taǵala senip, árýaqtarǵa baryp, emdeletin jerlerimiz, xalyqtyń baryp jurgen jerlerin engizip otyrmyz. Ol - bizdiń dástúrimiz. Ol bizge kúsh-jiger beredi. Negizi, búginde qasıetti jerlerdiń fýnktsııasyn kóbisi áli kúnge deıin túsinbeıdi. Bul taza mádenı joba emes qoı. Elbasy maqalasynda anyq kórsetilgen, bul - rýxanı qundylyqtar. Memleket basshysy soǵan úlken mán berip otyr. Biz bolsaq, negizgi fýnktsııalaryn anyqtaı almaı otyrmyz. Árıne, eń birinshi, ol - tarıxı sana. Tarıxı eskertkishter arqyly óz elimiz úshin maqtanysh sezimin kúsheıtý kerek. Sosyn bunyń barlyǵy - bizdiń dástúrimizdi saqtaıtyn oryndar. Bizdiń nanym-senimimizdi, dinimizdi, dástúrimizdi damytatyn, ásirese, dástúrli dinimizge saı kelmeıtin qundylyqtardy taratýdan saqtaıtyn, bizge qorǵan bolatyn nysandar bul. Ózderińiz bilesizder, qazir dástúrimizdi joqqa shyǵaratyn, Islam dinin jamylyp kelgen sektalar bar. Basqalar da bar. Solardan qorǵaıdy dep senemiz, úmittenemiz. Kıeli jerler eldiń birligin arttyrady dep senemiz. Ony eldi biriktiretin, ultty uıystyratyn joba dep esepteımiz. Bul jerde tek qazaqtyń nysandary ǵana emes, ózge ulttyń nysandary da bar. Óıtkeni bul - bizdiń tarıxymyz. Ol bárimizdi biriktirýi kerek», - dep atap kórsetti
Kıeli jerlerdiń tizimin ázirleý kezinde ǵalymdardyń zertteýlerine de kóńil bólindi. Tarıxshylar, etnograftar, geograftar, mádenıetanýshylar men ádebıetshilerdiń usynystary barynsha eskerildi. «Biz qazaq xalqynyń birtutas tarıxyn qamtýdy kózdedik. Ejelgi kezeńnen bastap búginge deıingi árbir tarıxı kezeńdi eskerýge tyrystyq. Óıtkeni ol - tutas eldiń tarıxy. Al tolyqqandy ulttyq sana-sezimdi qalyptastyrý úshin birtutas tarıxı sana bolýy qajet. Qazaq xalqynyń tarıxy antropologııalyq turǵyda dáleldengen. Biz sol saq, ǵun, sarmat, qımaq, qarluq - qazaq jerindegi barlyq memleketterdiń, Shyńǵys xan ımperııasynyń muragerimiz. Barlyǵy da - bizdiń tarıxymyz. Sonyń bárin qamtýǵa tyrystyq», - deıdi B.Ábdiǵalıuly.
