Dáýren Abaev: Sensatsııa qýamyz dep, sózdiń qandaı qýatty qarý ekenin umytyp ketemiz

  ASTANA. QazAqparat - Elbasynyń pármenimen Aqparat jáne kommýnıkatsııalar mınıstrligi óz aldyna derbes qurylym bolǵanda jýrnalıster qaýymy «bórkin aspanǵa atqany» belgili. Sodan beri týra bir jyl ótti. Jańa mınıstrlik BAQ-tyń baǵyn asha aldy ma? Jalpy aqparat pen kommýnıkatsııa salalaryn nyǵaıtý úshin qandaı is atqardy? Osyǵan sholý jasaý úshin vedomstvo basshysynan suhbat alý kópten josparlanǵan is edi. Soǵan saı, ázirlegen saýaldarymyz da aýqymdy bolatyn. Alaıda, biz kútkendegideı bolmaı shyqty. Mınıstr myrza daıyn suraqtarymyzdy ysyryp qoıyp, resmı qalyptan tys, erkin suhbat qurýǵa shaqyrdy. «Kez kelgen saýalǵa jaýap berýge daıynmyn» degen soń, biz de suraqtardy «qabyrǵadan qoıýǵa» tyrysyp kórdik, dep jazady «Egemen Qazaqstan» gazetiniń tilshisi Dýman Anash.

- Dáýren Áskerbekuly, búgingi suhbatqa ýaqyt bólgenińiz úshin úlken rahmet aıta otyryp, áńgimemizdi qazir eń kóp talqylanyp júrgen máseleden - aqparattyq qaýipsizdikten bastaǵym keledi. Ózińiz de bilesiz, bizdiń qoǵam sheteldik mass-medıanyń aqparattyq-ıdeologııalyq yqpaly kúsheıip tur­ǵanyna qatty alańdaýly. Osy salaǵa jetekshilik etip júrgen adam retinde bul máselege ne deısiz?

- Árıne, mundaı problemanyń bar ekeni ras. Keıbir azamattarymyz Qa­zaq­stan jańalyqtarynan góri sheteldik aq­parattardy tutynady, sheteldik fılmder men serıaldardy, telebaǵdarlamalardy kóbirek kóredi. Ony biz jaqsy bilemiz.  Biraq, bul tek bizdiń elimizde ǵana bolyp jatqan úrdis emes. Máselege jan-jaqty qaraıyq. Eń úlken sebeptiń biri jahandanýdyń áseri desek durys bolar. Ózińiz de bilesiz, jahandanǵan zamanda elderdiń memlekettik shekarasyn jabyq ustaýǵa bolatyn shyǵar, biraq, aqparattyq shekarany qymtap otyrý múmkin emes. Al biz ashyq qoǵam qurýǵa umtylyp otyr­ǵan memleketpiz. Sondyqtan, adamdar­dyń aqparat alýdaǵy tańdaý quqyǵyn shek­temeımiz. Tek (aqparattyń - red.) elimizdiń múddesine qaıshy kelmeýin qadaǵalaımyz. Ekinshi sebebi, kúshti memleketter júr­gizip otyrǵan «jumsaq kúsh» saıasaty. Úlken derjavalardyń tehnologııalyq múmkindikteri kúsheıdi, aqparattyq nasıhaty da burynǵydan keń tarala bastady. Qaı-qaısysy da álemge yqpalyn júrgizýge tyrysýda.  Degenmen, barlyǵyn jahandanýǵa ja­ýyp, aqtalyp shyǵýǵa bolmaıdy. Joǵaryda aıtyp ótkender óz aldyna, sonymen qatar aqparattyq ekspansııaǵa qolaıly jaǵdaı eldegi mass-medıa yqpalynyń tómendiginen de bolatyny anyq. Ózge ıdeologııanyń tutynýshysy bolý kóbine osyndaıdan týyndaıdy.  Mine sol sebepti de, bul jurt oıla­ǵan­daı op-ońaı sheshiletin másele emes. Ony sheshý úshin jan-jaqty, keshendi sharalardy qolǵa alýǵa týra keledi.

- Sheteldiń nasıhat júrgizip otyrǵan telearnalaryna tosqaýyl qoısaq, máse­le ózinen ózi sheshilmeı me? Álde oǵan shamamyz kelmeı me?

- Siz maǵan jýrnalıster jıi qoıatyn suraqty qaıtalap otyrsyz.

- Jýrnalıster ǵana emes, mundaı pikirdi aıtyp júrgender kóp.

- Jýrnalıster kezdesken saıyn maǵan «Nege sheteldiń telearnalaryna tyıym salmaımyz? Kimnen qorqamyz?» deıdi. Másele qoryqqanda emes. Qajet bolsa, elimizde barlyq sheteldik BAQ-ty bir kúnde shektep, tek ózimizdikin qaldyrýǵa bolady. Sonymen másele sheshile sala ma? Joq, eshqashan sheshilmeıdi.  Kezinde qyrǵı-qabaq soǵys tusynda Sovet Odaǵy týra osylaı jasady. Ony ózińiz de bilesiz. Amerıka men Batystan keletin aqparat arnalarynyń jolyn tas qylyp jaýyp tastady. Onyń nátıjesi qandaı bolǵany tarıhtan belgili. Sol kezeńde sheteldik pop mýzykaǵa, Gol­lı­výdtyń fılmderi men «Amerıka daýysyna» jurt qalaı qyzyqqan bolsa, qazir de sol jaǵdaı qaıtalanatyny sózsiz.  Meniń ustanymym - másele shekteýmen sheshile salmaıdy. Eger olar (sheteldik BAQ - red.) Qazaqstan zańdaryn buzsa, áńgi­me basqa. Onda mindetti túrde shara qoldanylady. Sondyqtan, biz aqparattyq shabýylǵa qarsy turý úshin eń aldymen otandyq BAQ-tyń, jýrnalıstıkanyń, kınolarymyz ben mýzykamyzdyń básekege qabiletin arttyrýǵa tıispiz.  Taǵy da bir mańyzdy másele - biz tutynýshylyq deńgeıdi kóterýimiz kerek. Kórermenniń deńgeıi óskende, soǵan saı mádenıet te qalyptasady. Mysaly, Elbasy «Astana Operany» ne úshin sal­ǵyzdy? Osyndaı záýlim ǵımaratty sal­masaq ta ónerimiz óz yrǵaǵymen damý ústinde bolatyn. Alaıda, maqsat kórer­menniń álemdik deńgeıdegi ónerge sura­nysyn qalyptastyrý edi. Sol sııaqty, «Qaz­medıa ortalyǵyn» alaıyq. Osynsha aqparat quraldary bul medıa ortalyq bolmaǵan kezde de jumys istep jatty. Biraq, zamanaýı ǵımaratta álemdik standarttarǵa saı jabdyqtarǵa qol jetken soń, bizdiń telearna, radıolarymyz jańa satyǵa kóterildi.  Sondyqtan, «óz qazanymyzda ǵana qaınamaı», ózgelerdiń ozyq jetistikterin boıǵa sińire bilý kerek. Sonda ǵana basqa ıdeologııanyń yqpalyna ermeıtin, aqparatty tańdap, talǵap qabyldaıtyn kórermen qalyptasady. Elbasy rýhanı jańǵyrý jónindegi maqalasynyń «Sananyń ashyqtyǵy» degen taraýynda bul týraly óte utymdy aıtty. Syrtqy yq­paldan qorqyp, esigimizdi jaýyp otyra bersek, problemamyz eshqashan sheshilmeıdi.

- Árıne, problemany túsinip, bilý bir basqa, biraq, sonymen qatar, naqty is te kerek sııaqty. 

- Sonda qazir naqty is joq demeksiz be?

- Olaı dep otyrǵan joqpyn, bi­raz sharalar jasalyp jatqany ras. Bi­raq, máseleni keshendi túrde qarasty­ratyn júıeli is emes, kóbine jekelegen, naý­qandyq sharalarǵa kóbirek súıenetin sııaq­tymyz. Meniń oıymsha, solaı sııaq­ty...

- Bul sózińizben de kelise almaımyn. Atqarylǵan jumys jetkilikti. Bir kúndik emes, keshendi jumystar júrgizilip jatyr. Mysaly, serıaldar naryǵyn alaıyq. Ótken jyly «Habar» men «Qazaqstan» 16 serıal túsirdi. Olardyń ishinde «Áke», «Án-aǵa», «Іńkár júrek», «Aqyldyń kilti» sııaqty kóptegen sátti jobalar bar. En­di bul fılmderdi Qyrǵyzstannyń, Reseı men Qytaıdyń telearnalary da satyp almaqshy. Bul - syrtqy naryqqa shyǵa bastadyq degen sóz. Budan bylaı shetel­der­degi qandastarymyz qazaq kınolaryn jergilikti telearnalardan kóre alady.  Osynyń mańyzdylyǵyn túsin­gen­dik­ten, memleket serıaldar óndirisin qarjy­landyrýdy odan ári jalǵastyrýda. Jalpy, túrik pen úndi serıaldaryn kórsetpeý kerek dep qansha jerden shýlasaq ta, olardy almastyratyn óz ónimderimiz bolmaıynsha, onyń barlyǵy bos sóz bolyp qala beredi.

- Úndiniń fılminen qutylamyz deımiz, biraq bizdiki de solardyń soq­paǵymen ketip bara jatqan sııaqty. Qaısysyn kórsek te, ot basy, oshaq qasyn­daǵy tartystar. Múmkin kórer­menge tyń dúnıeler usynatyn kez jetken shyǵar?

- Onyńyz ras. Qarap otyrsaq, qazir Batys elderiniń ekranynda basty keıip­ker­ler burynǵydaı polıtseıler emes, ǵalym­dar, ıntellektýaldar, startaperler men kásipkerler. Jurt ta otbasylyq talas-tartystan góri tanymdyq dúnıelerge qyzyǵa bastady. Bylaısha aıtqanda, qazir qoǵamdaǵy etıka men qundylyqtardy osyndaı keıipkerler qalyptastyrýda.  Osy tájirıbeni biz de engizýimiz kerek. Qo­ǵam­dyq sanany jańǵyrtý dege­ni­miz sol. Sol úshin serıaldardyń formaty men taqyryptaryn túrli aýdıtorııaǵa - jas­tarǵa, orta jastaǵy adamdarǵa, úlkenderge, aýyl halqyna nemese qala qazaqtaryna, zııalylarǵa nemese jumysshylarǵa tartymdy etýdiń tásilderin qarastyryp jatyrmyz. ıAǵnı, bizge barlyq azamattyń kóńilinen shyǵatyn ártúrli kontent kerek. Árıne, sonymen birge, melodramalardan tolyqtaı bas tartamyz dep aıta almaımyz. Olaı etsek, ekran aldyndaǵy apalarymyzdy joǵaltyp alamyz.

- Árıne, aıtqandaryńyzdyń bári jaqsy, biraq bul da aqparattyq qaýipsizdik salasyndaǵy jumystyń júıeliligin dáleldeı almaıdy ǵoı.

- Bul bar bolǵany bir ǵana mysal. Qajet bolsa, kóptep keltirýge bolady. Mysaly, radıohabar taratý salasyn alaıyq. Mınıstrlik qurylǵannan keıin azamattardan osy máselege qatysty kóptegen ótinish kelip tústi. Shekaralyq aýdandarda radıo habaryn taratýǵa qatysty burynnan qordalanǵan problemalardyń bar ekenin depýtattarymyz da, aqparat quraldary da kóterdi. Osyǵan qatysty mınıstrlik búkil Qazaqstan boıynsha memlekettik radıostansalardyń qamtý aıasyna taldaý jasady. Sondaǵy tańǵaldyrǵany, bizdiń eldiń biraz jerinde, ásirese ońtústik óńirlerde ózimizdiń radıosıgnaldar óte nashar bolyp shyqty. Kerisinshe, olar úshin Qyrǵyz, Ózbek, Reseı, tipti Qytaıdyń radıosyn tyńdaýǵa múmkindik mol eken. Osyndaı problemalardy joıý úshin biz otandyq radıohabardy damytý týraly arnaıy baǵdarlama ázirledik. Bul baǵ­dar­lamanyń arqasynda «Qazaq radıosy», «Shalqar» sııaqty radıostantsııa efırleri búkil Qazaqstan aýmaǵyn qamtıtyn bolady. Tozǵan sıgnal taratqyshtardy aýys­tyrý arqyly memlekettik radıohabar jelisin jańǵyrtýdy qolǵa alyp otyrmyz. Sonda radıohabarlarymyz qala men aýyl turǵyndarynda birdeı deńgeıge jetedi. Sonymen birge radıolardyń mazmunyn jaqsartý jumystary da júrgizilip jatyr. Taǵy bir mysal retinde «Otaý TV-ny» damytýǵa toqtalaıyq. Memleket qomaqty qarjy bólip, osynyń nátıjesinde ulttyq spýtnıktik operatordyń qamtý aıasy 28 paıyzǵa jetti. Qazir 1 mln 200 myń otbasy - «Otaý TV» tutynýshysy. Eger, ortasha eseppen bir otbasynda 4 adamnan desek, otandyq telearnalardyń turaqty kórermenderi qanshalyqty ulǵaıǵanyn shamalaýǵa bolady.  Munyń bári ne úshin jasalyp jatyr? Bul, eń aldymen, kórermenderimiz óz arnalarymyzdy jaqsy sapada kórýi úshin jáne zańnamamyzdy tolyq saqtaıtyn telearnalardy qaraýy úshin jasalǵan sharalar. Negizi mundaǵy túpki maqsatymyz - halyqtyń arasynda «serye tarelkı» dep atalyp ketken spýtnıktik qabyldaǵyshtarǵa qajettilikti, ásirese, soltústik óńirlerde azaıtý. Óıtkeni, bul qabyldaǵyshtar birde bir otandyq arnany kórsetpeıdi. Osynyń saldarynan keıbir aýyldar Qazaqstan jańalyqtaryn múlde kórmeı kelgen. Bul degenimiz - aqparattyq qaýipsizdikke tóngen tikeleı qaýip. Mine, biz osy problemanyń aldyn alyp jatyrmyz. Ózińiz bilesiz, sheteldik telearnalardyń efırindegi jarnama translıatsııasyna da tyıym saldyq. Ol da aqparattyq keńistikti nyǵaıtý maqsatyndaǵy shara. Sonymen qatar, mınıstrlik qurylǵan kúnnen bastap memlekettik buqaralyq aqparat quraldaryn jańǵyrtýǵa kiristik. Aldymen telearnalar týraly aıtaıyn. Elimizdegi tuńǵysh kıno arnasy - «El Arnany» ashtyq. Onda tek óz fılm­derimiz kórsetiledi. «Kazakh TV»-ǵa reb­rendıng jasap, ony sheteldik aýdıto­rııaǵa baǵdarladyq. Jaqynda bul arna Qyr­ǵyzstan aýmaǵynda qyrǵyz tilinde habar tarata bastaıdy.  «Qazaqstan» Ulttyq arnasy da jań­ǵyrdy. Otandyq serıaldar, saıası tok-shoýlar sııaqty jańa tól jobalary paıda boldy. Al «Habar men «Habar-24» birin biri qaıtalaýdan arylyp, árqaısysy óz ornyn tapty.  Merzimdi baspasózdi damytýǵa kelsek, «Egemen Qazaqstan» jáne «Kazahstanskaıa pravda» gazetteriniń qalaı jańarǵanyn ózińiz de jaqsy bilesiz. Bul gazetterdiń formaty ǵana emes, redaktsııalyq saıasaty da ózgerdi. Basylym betterinde qoǵamdy tolǵandyratyn ózekti máseleler jıi jarııalana bastady. Internet-resýrstardy damytý týraly aıtsaq, adebiportal jáne National digital history saıttary jańǵyrtylyp, jańa formatta ashyldy. «QazAqparat» halyqaralyq aqparat agenttigi jumys formatyn ózgertti, qazir ol Qazaqstandaǵy jurt jappaı oqıtyn agenttikterdiń birine aınaldy.  Televızııa salasynda taıaýda ǵana «Tumar» dep atalatyn arnaıy syılyq taǵaıyndap, úzdikterdi marapattadyq. Endi baspa, ınternet jáne radıo salasynyń mamandary úshin «Úrker» syılyǵyn jarııaladyq. Bul da yntalandyrýdyń bir quraly bolyp sanalady.  Osynyń bári - BAQ-tyń básekege qabi­lettiligin arttyrý baǵytynda jasalǵan júz­degen adamnyń orasan eńbegi. Atqa­ryl­ǵan jumys óte kóp. Men sonyń bir parasyn ǵana aıtyp óttim.  Ózderińiz bilesizder, Elbasy rýhanı jańǵyrý jónindegi maqalasynda qoǵamdy jańǵyrtatyn ulttyq-aqparattyq jobalardy iske asyrýdy tapsyrdy. Osyǵan saı, biz rýhanı jańǵyrýdyń barlyq baǵyty boıynsha respýblıkalyq BAQ-tarda iri jobalardy bastaımyz. Jaqynda ǵana sondaı aýqymdy sharanyń biri - dástúrli ónerdi nasıhattaýǵa arnalǵan «Men qazaqpyn!» televızııalyq mega jobasyn tanystyrdyq. Bul da aqparattyq qaýipsizdikti nyǵaıtýdyń bir joly.

- Bul aıtqandaryńyz - shynymen de úlken sharalar. Kóp jumys ja­sal­ǵanyna kózimiz jetti. Ásirese, sheka­ralyq óńirlerdegi jobalaryńyz qýan­typ otyr. Óńirde jumys istegende talaı kótergendikten, munyń úlken má­sele ekenin jaqsy bilemin.  Dáýren Áskerbekuly, sonymen BAQ salasynyń máseleleri birshama qam­tylǵan sııaqty. Endi baılanysqa da toq­talsaq. Aýyl halqy sapaly ınternetke qashan qol jetkizedi?

- Iá, bul da óte ózekti másele. Mınıs­tr­lik qurylǵanda Elbasy aıtqan mindet­terdiń biri de osy kommýnıkatsııalyq ın­fra­qurylymdy jaqsartý bolatyn. Bıyl­ǵy Joldaýynda da optıkalyq-talshyqty ınfraqurylymmen jappaı qamtýdy atap tapsyrdy. Jalpy, tsıfrly ındýstrııany qurý úshin eń birinshi halyqty ınternetpen qamtamasyz etý qajet ekeni anyq. Árıne, qazir aýyldardyń kópshiliginde ınternet baılanysy bar. Biraq, onyń sapasy syn kótermeıtinin jaqsy bilemiz. Sondyqtan qazir «Aýyldyq eldi mekenderde talshyqty-optıkalyq baılanys jelilerin qurý» jobasyn júzege asyrýǵa bar kúshimizdi salyp jatyrmyz. Osy joba sátti júrip ketse, aldaǵy úsh jylda 1900 aýylǵa jeli tartylyp, 5 mıllıonǵa jýyq adam sapaly ınternetke qol jetkizedi. 

- Munyńyz jaqsy jańalyq eken! Taǵy bir másele - sizder jurtshylyq qyzý talqylap, áleýmettik jelilerde biraz shý bolǵan jańa zań jobasyn ázirledińizder. Sonymen, adamnyń jeke basyna qatysty málimetterdi jarııalaý úshin jýrnalıster jazbasha ruqsat alý kerek degen pikirden áli de aınymadyńyz ba?

- Ózińiz bilesiz, bul zań jobasyna qa­tys­ty jumystyń júrip jatqanyna 9 aı boldy. Osy ýaqyt ishinde qanshama talqylaýlar, pikirtalastar, jumys tobynyń otyrystary men qoǵamdyq tyńdaýlar ótti. Qujatqa 200-den astam túzetý men tolyqtyrý engizildi. Senseńiz, meniń qolymda zań jobasynyń 15 nusqasy boldy. Jobany 35 memlekettik organnyń kelisiminen ótkizdik. Esińizde bolsa, alǵashqy tujyrymdamasy ázirlengen bette biz ony ınternette jarııalap, jalpy talqylaýǵa shyǵardyq. Soǵan qaramastan, sizdiń sózińizge qarap, jýrnalısterdiń oıy áli ózgermegenin kórip otyrmyn.  Iá, jeke basqa qatysty málimetti jarııa­laý úshin kelisimin alý qajettigi jónin­degi talap kúshinde qaldy. Biraq, ol keli­simdi endi dıktofonǵa jazý arqyly da alýǵa bolady.  Bul belgili bir deńgeıde BAQ ókil­deri­niń jumysyn kúrdelendirýi múmkin. Biraq adamnyń jeke ómirine aralasýǵa bolmaıtynyn eshkim áli joqqa shyǵarǵan joq. Bul - jalpyǵa birdeı adam quqyqtary jónindegi deklaratsııada bekitilgen qaǵıdat. Birqatar Eýropa elderinde, onyń ishinde Frantsııa, Grekııa, Vengrııa sııaqty elderde osyǵan uqsas erejeler bar. Sondyqtan, zańdy ázirleı otyryp, biz BAQ salasynyń damýyn ǵana emes, qarapaıym azamattardyń da múddesin este ustaýǵa tıispiz. Mysaly, biz bul zań arqyly BAQ-ta zorlyq-zombylyqqa ushy­raǵan balalar týraly málimet jarııalaýǵa tyıym salǵymyz keledi. Qarap otyrsaq, bul da shekteý, alaıda bul qajettilikten týyndaǵan shekteý. Keıde biz sensatsııa qýamyz dep júrip, sózdiń qandaı qýatty qarý ekenin umytyp ketemiz. Aqparat quraldary qazir reıtıng qýyp, nebir jantúrshigerlik derekterdi ońdy-soldy jarııalap jatyr. Jábir kórgen balanyń ómiri endi qalypqa túse bergende, ondaǵan jyldan keıin osy derekter aldynan shyǵa kelse qandaı tragedııa bolatynyn qazir BAQ ókilderi de, keıbir jaǵdaıda ata-analar da paıymdap jatqan joq. Sondyqtan, bir ǵana aqparat adamnyń búkil ómirin qurtyp, otbasyn oırandaýy múmkin ekenin esten shyǵarmaǵan abzal.  Degenmen, biz jobany aldaǵy ýaqytta Májiliske engizemiz. Negizgi talqylaý Parlament qabyrǵasynda bolady. ıAǵnı, qyzý pikirtalastar áli alda degen sóz.

- Árıne, qazir Aqparat jáne kom­mý­nıkatsııalar mınıstrliginiń ashyq­tyǵyn eshkim joqqa shyǵara almaıdy. Biraq, mınıstrlik azamattyq qoǵammen is júzinde kelissózder júrgizgenmen, olardyń talaptaryn qabyldaýǵa bara bermeıtin sııaqty... 

- Sizdiń bul oıyńyzdy múlde negizsiz, tipti jalań sóz dep aıtar edim. Úkimettik emes uıymdar men BAQ ókilderi zań jobasyna 200-ge tarta túzetý men tolyqtyrý usyndy. Onyń 70 paıyzyn biz qorytyndy qujatqa engizdik. Ózińiz biletindeı, BAQ-tyń negizgi qojaıyny týraly málimetterdi jarııalaý, blogerlerdi tirkeý sııaqty kóptegen norma qabyldanbady. Osynyń barlyǵy azamattyq qoǵamnyń qalaýy boıynsha iske asqan sharalar. Búkil qoǵam zań jobasy týraly bilsin, ony talqylaýǵa atsalyssyn dep, bar múmkindikti jasadyq. Sebebi, bul - biz úshin de úlken tájirıbe. Mu­nyń bári bolashaqta áli talaı salalyq zań­dardy jazǵanda qajet bolady dep oılaımyn. 

- Túsinikti. Endi áńgime aýanyn sál basqa baǵytqa bursaq. «Habar» arnasyndaǵy «Dáýren Abaevpen ashyq dıalog» degen baǵdarlamaǵa shyǵyp júrsiz. Men suhbatqa keler aldynda osy baǵdarlamany qarap shyqtym. Ideıa qaıdan týdy?

- Maǵan Mıhaıl Dorofeev habarlasty. Osyndaı baǵdarlama shyǵarǵysy keledi eken. Tujyrymdamasy birden unady. Jaqsy dúnıe bolsa, nege shyǵarmasqa? 

- Degenmen, bul memorgandardyń jumysyndaǵy keıbir olqylyqtardy jasyryp-jabýǵa talpynys bolyp kórinbeı me?

- Joq, men ózime ondaı mindet qoıǵan emespin. Jalpy, bizdiń mınıstrlerdiń ashyqtyǵy da qazir aıtarlyqtaı jaqsara tústi. Úkimet músheleriniń ár otyrystan keıin jýrnalısterdiń suraǵyna tartynbaı jaýap beretinin kórip júrgen bolarsyz. 

- ıAǵnı, memlekettik organdardyń aqparattyq máselelerge qatysty is-qımylyna kóńilińiz tolady ǵoı? 

- Tutastaı alǵanda, memlekettik organ­dardyń is-qımyly jetkilikti deńgeıde deýge bolady. Vedomstvolar qajetti ju­mysty júrgizip jatyr. Bul turǵyda, biz de jarııalylyqty qamtamasyz etý isin júıeli túrde qarastyryp otyrmyz. Mysaly, memlekettik organda BAQ-pen ózara is-qımyl jónindegi bólimniń nemese ókiletti tulǵanyń mindetti túrde bolýyn jańa zańda atap kórsetemiz. Olar sol organnyń birinshi basshysyna ǵana baǵynatyn derbes qurylym retinde qarastyrylyp, bizdiń mınıstrlikpen ózara is-qımylynyń tártibi de anyqtalady.  Sonymen qatar, biz memlekettik organ­dar­dyń BAQ-pen jumysynyń jańa ereje­sin bekittik. Onda óńirlik deńgeıdi de qam­tydyq. Bul bastamalar qazirdiń ózinde nátıjesin kórsetip jatyr. 

- Elbasynyń rýhanı jańǵyrý týraly maqalasynan keıin Reseı baspasózi qazaq álipbıin latynǵa kóshirý máselesi tóńireginde ájeptáýir daýryǵyp baryp basyldy. Osy jaǵdaıdan ne túıýge bolady? 

- Menińshe, bul ar jaǵynda naqty saıası múddesi joq, ánsheıin daýryqpa áńgime ǵana.  Latyn qarpine kóshý - Qazaqstannyń táýelsiz el retindegi ishki máselesi. Elbasy el­diń keleshegi úshin osyndaı bastama kóterdi, ony kúlli halyq qoldady. Já­ne bul bir kúnniń ishinde qabyldanǵan she­shim emes, egemendik alǵannan muqııat sara­lan­ǵan másele. Qazirgi sharalar - sol baǵyt­taǵy júıeli jumystardyń jalǵasy. Bul jerde Elbasynyń kózdegeni - eldik múddeni júzege asyrý. Sondyqtan, mundaı jarııalanymdar men pikirlerge asa mán berýdiń qajeti joq.

- Sońǵy suraq. Negizi muny jýr­na­lısterdiń ótinishi desek durys bolar. Mınıstrlik osy bir jyl kóleminde aqparat salasyna arnalǵan birqatar jıyn ótkizdi. Biraq, qazaqtildi BAQ-tyń qordalanǵan máselelerin talqylaıtyn arnaıy basqosý qajet degen pikir bar. Buǵan ne deısiz?

- Bul másele bizdiń de oıymyzda. Al­daǵy ýaqytta kezdesýler bolady. Ja­qynda BAQ ókilderiniń, sonyń ishinde ın­ternet-resýrstar redaktorlarynyń basyn qosatyn, qaznettiń máselelerin talqylaıtyn arnaıy jıyn ótkizýdi jos­parlap otyrmyz.
- Dáýren Áskerbekuly, bir suhbatta bárin qamtý múmkin emes, degenmen, búgingideı ashyq áńgime aldaǵy ýaqytta da jalǵasyn tabady dep úmittenemin. Ýaqyt bólgenińiz úshin kóp rahmet! 
- Árıne, oraıy kelgende áli talaı suhbattasýǵa, kez kelgen suraqqa jaýap berýge daıynbyz.

Sýretti túsirgen Erlan OMAROV