Daýysyna qarap adamnyń qandaı ekenin bilýge bolady – maman pikiri

ASTANA. KAZINFORM – Adamnyń daýysyna, sóıleý máneri men stıline qarap minezdeme berýge bolady. Saraptamanyń bul túri qylmystyq isterdi áshkereleýde keńinen qoldanylady. «Búgin LIVE» jobasynyń kezekti sanynda beınefonografııalyq saraptama jasaıtyn maman óz isiniń qyr-syrymen tanystyrdy.

– Sot beınefonografııalyq saraptama degenimiz – dybystyq jazbany krımınalıstıkalyq zertteý. Bul – ǵylymı-tehnıkalyq ádistemeleri bar saraptamanyń bir túri. Qazirgi tańda qylmystyń túri kóp. Belgili bir jasalǵan qylmysty ashý barysynda arnaıy aýdıovızýaldyq qondyrǵylar qoldanylady. Keıin bul qondyrǵylar qylmystyq isti ashý kezinde zattaı dáleldeme retinde esepteledi. Osy zattaı dáleldemelerdiń ishindegi adamnyń daýysy men sózi, akýstıkalyq qorshaǵan ortanyń dybysy da bar. Qysqasha aıtqanda, adamnyń daýysy men sózi – bizdiń zertteý obektimiz, - deıdi Aıaýly Qabylanbekova.

Astana qalasy boıynsha Sot saraptamalary ınstıtýtynyń bas sarapshysy adamnyń daýysyna qarap, ol týraly málimetterdi qalaı anyqtaýǵa bolatynyn túsindirdi.

– Beınefonografııalyq saraptama keshendi túrde júrgiziledi. Men spektraldy zertteý júrgizemin, al meniń áriptesim lıngvıstıkalyq zertteý júrgizedi. Áriptesim adamnyń qoldanǵan dıalektileri, parazıt sózderi, sózdik qoryna qarap, onyń biliminiń joǵary nemese tómen ekenin, sondaı-aq minezdemelerin zerttep shyǵady. Al meniń júrgizetin zertteýim boıynsha ár adamǵa tán daýys yrǵaǵynyń erekshe mıkromelodıkalyq minezdemeleri bolady. Onyń tembri, jyldamdyǵy, qattylyǵy sııaqty sıpattar arnaıy jabdyqtar arqyly zertteledi. Eki baǵytta eki sarapshy jumys istegenimen, birdeı tujyrym jasaıdy, - deıdi maman.

Tehnıka jáne tehnologııa magıstri beınefonografııalyq sarapshylardyń negizgi mindetterine de toqtaldy.

– Beınefonografııalyq sarapshylarǵa qoıylatyn eń negizgi úsh talap bar. Birinshisi – quqyq qorǵaý organdary bizge usynǵan fonagrammalarda montaj izi bar ma, joq pa? Aýdıojazbanyń úzindileri qıylyp alyndy ma nemese qosyldy ma? Ekinshisi – fonagrammanyń sózbe-sóz mátinin anyqtaý. Onda ne dep aıtty? Kúldi, jóteldi, túshkirdi degen sııaqty fondaǵy dybystardyń bári qaǵazǵa túsiriledi. Úshinshi – osy usynylǵan fonagrammadaǵy daýys pen sóz tekserilip jatqan adamnyń daýys pen sózine sáıkes kele me? Biz osy suraqtarǵa jaýap beremiz, - deıdi beınefonografııalyq saraptama zerttemesiniń respýblıka boıynsha bas sarapshysy.

Aıaýly Qabylanbekova saraptama júrgizý úshin kóbine qandaı qylmystyq ister boıynsha júginetinin de jasyrmady.

– Saraptama merzimi – 30 kún. Biraq rezonansty, memlekettik jáne ulttyq qaýipsizdikke qatysty, joǵary dárejeli tulǵalardyń ómirine qaýip tóndirý nemese terrorızmge baılanysty ister bolsa – kezek kúttirmeıdi. Bizge sybaılas jemqorlyq máselesine baılanysty saraptamalar kóp keledi. Oǵan qosa kıberalaıaqtyq boıynsha da keletin saraptamalar kóbeıip jatyr. Pandemııa kezinde alaıaqtyq kóbeıip ketken edi. Onlaın jumys kóbeıgen kezde kıberalaıaqtyqqa qatysty qylmystyq ister artty. Sol kezden bastap bizge alaıaqtyqqa qatysty saraptamalar óte kóp túsip jatyr, - deıdi ol.

Aıta keteıik, jyl basynan beri qylmystyq isterdiń sany artqan.

Oǵan qosa birer kún buryn Atyraýda áıeldiń ólimine baılanysty qylmystyq is qozǵaldy.